ความชุกการติดเชื้อเอชไอวี และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ของกลุ่มชายที่มี เพศสัมพันธ์กับชายในประเทศไทย โดยวิธีการสุ่มเลือกตัวอย่าง แบบวัน เวลา สถานที่ และการสุ่มเลือกตัวอย่างแบบส่งต่อ
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2016.1คำสำคัญ:
ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย, อัตราความชุกการติดเชื้อเอชไอวี, วิธีการสุ่มเลือกตัวอย่างแบบวัน เวลา สถานที่, การสุ่มเลือกตัวอย่างแบบส่งต่อบทคัดย่อ
สำนักระบาดวิทยาได้กำหนดให้ทำการเฝ้าระวังพฤติกรรมเสี่ยงและความชุกของการติดเชื้อเอชไอวีขึ้นในกลุ่มชายรักชาย เนื่องจากมีอัตราความชุกการติดเชื้อ เอชไอวีที่สูง โดยใช้การสุ่มเลือกตัวอย่างด้วยวิธี venue day time sampling (VDTS) แต่พบว่า ยังมีข้อจำกัดในการเข้าถึงกลุ่มประชากร ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2557 จึงทำการทดลอง ใช้วิธีการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบ respondent driven sampling (RDS) วัตถุประสงค์การศึกษาครั้งนี้ เพื่อศึกษาความชุกการติดเชื้อเอชไอวี โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และศึกษาข้อดีข้อด้อยในมุมมองของการดำเนินงานเฝ้าระวังโรคฯ ระหว่างวิธีการ VDTS ในพื้นที่ 3 จังหวัด (กรุงเทพมหานคร ภูเก็ต เชียงใหม่) และ RDS ในพื้นที่ 2 จังหวัด (ราชบุรี ชลบุรี) จากกลุ่มตัวอย่าง MSM จำนวน 1,681 คน มีเครื่องมือที่ใช้ในการเฝ้าระวังโรคฯ คือ palmtop assisted self-interview (PASI) พร้อมเก็บตัวอย่างปัสสาวะหาการติดเชื้อ Chlamydia trachomatis และ Neisseria gonorrhoeae และเก็บสารน้ำในช่องปากหาการติดเชื้อ HIV สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย มัธยฐาน ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนวิธีการ RDS ใช้การวิเคราะห์ด้วยโปรแกรม RDS analyst ผลการศึกษาในปี พ.ศ. 2557 พบว่า อัตราการติดเชื้อเอชไอวีในภาพรวมเฉลี่ยประมาณร้อยละ 9.7 (สูงสุดร้อยละ 19.8, ต่ำสุดร้อยละ 1.9) พบการติดเชื้อ Chlamydia trachomatis (CT) มากที่สุดในจังหวัดราชบุรี ร้อยละ 8.4 และพบการติดเชื้อ Neisseria gonorrhoeae (NG) มากที่สุดในจังหวัดราชบุรี ร้อยละ 2.8 รูปแบบการสุ่มตัวอย่างที่ต่างกันระหว่าง VDTS และ RDS ให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกันแต่ไม่มาก การนำเสนอผลการเฝ้าระวังโรคฯ ของวิธี RDS จะทำให้ทราบลักษณะของเครือข่ายในการแพร่ระบาดของโรค ส่วนการสำรวจของ VDTS จะทำให้เราได้แผนที่การรวมตัวของกลุ่มตัวอย่าง โดย สรุปรูปแบบการสุ่มตัวอย่างแบบ RDS มีความเหมาะสมกับการดำเนินงานเฝ้าระวังโรคฯ ของกลุ่มประชากรที่เข้าถึงได้ยากมากกว่าวิธีการ VDTS แต่ถ้ารู้สถานที่รวมตัวที่ชัดเจนของกลุ่มประชากร วิธีการสุ่มตัวอย่าง VDTS จะมีความคล่องตัวและรวดเร็วกว่า RDS
Downloads
เอกสารอ้างอิง
2. Steuve A, O’Donnell LN, Duran R, Doval AS, Blome J. Time-space sampling in minority com¬munities: Results with young Latino men who have sex with men. Am J Public Health 2001;91:922-6.
3. สถาปนา เนาว์รัตน์, สามารถ ครุจิต, อัญชลี วรางค์รัตน์. เทคนิคการสุ่มตัวอย่างแบบวัน-เวลา-สถานที่ (venue-day-time sampling) ในการประเมินความชุกและพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายในประเทศไทย. รายงานเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์ 2550;1:3-9.
4. Muhib FB, Lin LS, Steuve A, Miller RL, Ford WJ, Johnson WD, et al. A venue-based method for sampling hard-to-reach population. Public Health Reports 2001;116:216-22.
5. Mansergh G, Naorat S, Jommaroeng R, Jenkins AR, Jeeyapant S, Kanggarnrua K, et al. Adapta¬tion of venue-day-time sampling in Southeast Asia to access men who have sex with men for HIV assessment in Bangkok. Field Methods 2006;18:135-52.
6. ฟริส วัน กรีนสแวน, สมบัติ แทนประเสริฐสุข, ระพีพันธุ์ จอมมะเริง, แมนเสริฟ โกรดอน, สถาปนา เนาว์รัตน์, อัญชลี วรางรัตน์, และคณะ. ความชุกและปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายรักชายในกรุงเทพมหานคร. วารสารควบคุมโรค 2547; 1:27-36.
7. Van Griensven F, Thanprasertsuk S, Jommaro¬eng R, Mansergh G, Naorat S, Jenkins RA, et al. Evidence of a previously undocumented epidemic of HIV infection among men who have sex with men in Bangkok, Thailand. AIDS 2005;19:521-6.
8. อัญชลี วรางค์รัตน์, ฟริส วัน กรีนสแวน, สถาปนา เนาว์รัตน์, วิภาส วิมลเศรษฐ, ธรีรัตน์ เชมนะสิริ, ฟิลิป มอค, และคณะ. ปัจจัยสู่ความสำเร็จในการประเมินความชุกและพฤติกรรมเสี่ยงในกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายในประเทศไทย พ.ศ. 2546- 2548. การประชุมวิชาการประชากรศาสตร์แห่งชาติ; วันที่ 23-24 พฤศจิกายน 2549; ห้องกษัตริย์ศึก 2 โรงแรมเดอะทวิน ทาวเวอร์, กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพมหานคร: 2549.
9. Centers for Disease Control and Prevention. Prevalence of HIV infection among populations of men who have sex with men, Thailand, 2003 and 2005. Morb Mortal Wkly Rep 2006;31: 844-8.
10. ธนรักษ์ ผลิพัฒน์, กีรติกานต์ กลัดสวัสดิ์, ชมนาถ มโนไพบูลย์, ธรีรัตน์ เชมนะสิริ, ฟริทส วัน กรีนส แวน, วิภาส วิมลเศรษฐ, และคณะ. การป้องกันและแก้ไขปัญหาการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค; 2551.
11. สุปิยา จันทรมณี. แนวทางการเฝ้าระวังการติดเชื้อเอชไอวี โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และพฤติกรรมที่สัมพันธ์กับการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายในพื้นที่ 5 จังหวัด ประเทศไทย พ.ศ. 2557. นนทบุรี: สำนักระบาดวิทยา กระทรวงสาธารณสุข; 2557.
12. สุปิยา จันทรมณี, นิรมล ปันสุวรรณ, อรพรรณ แสงวรรณลอย, ไพโรจน์ จันทรมณี. รายงานการเฝ้าระวังพฤติกรรมเสี่ยงและความชุกการติดเชื้อเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย ปี พ.ศ. 2550-2553. นนทบุรี: สำนักระบาดวิทยา กระทรวงสาธารณสุข; 2555.
13. Qiaoqin Ma, Shidian Zeng, Shichang Xia, Xiaohong Pan, Dayong Wang, Haishen Zhu, et al. Risky sexual networks and concentrated HIV epidemics among men who have sex with men in Wenzhou, China: a respondent-driven sampling study. BMC Public Health [internet]. 2015 [cited 2016 Mar 5];14:1220. Available from: http://dx.doi.org/10.1186/s12889-015- 2591-7
14. Heather A Pines, Devid Goodman-Meza, Eileen V Pitpitan, Karla Torres, Shirley J Semple, Thomas L Patterson, et al. HIV testing among men who have sex with men in Tijuana, Mexico: a cross-sectional study. BMJ Open [internet]. 2016 [cited 2016 Mar 5];6:e010388. Available from:http://dx.doi.org/10.1136/bmjopen -2015-010388
15. Shilpa Hakre, Griselda B. Arteaga, Aurelio E. Nunez, Nelson Arambu, Bulbulgul Aumakhan, Michelle Liu, et al. Prevalence of HIV, Syphilis, and other sexually transmitted infections among MSM from three cities in Panama. Journal of Urban Health [internet]. 2014 [cited 2016 Mar 5];91:793-808. Available from: http:// dx.doi.org/10.1007/s11524-014-9897-0
16. Ju Nyeong Park, Erin Papworth, Serge Clotair Billong, Jean Bosco Elat, Sethson Kassegne, shley Grosso, et al. Correlates of prior HIV testing among men who have sex with men in Cameroon: a cross-sectional analysis. BMC Public Health [internet]. 2014 [cited 2016 Mar 5];14:1220. Available from: http//www.bio medcentral.com/1471-2458/14/1220
17. Andrea L Wirtz, Vincent Jumbe, Gift Trapence, Dunker Kamba, Eric Umar, Sosthenes Ketende, et al. HIV among men who have sex with men in Malawi: elucidating HIV prevalence and correlates of infection to inform HIV prevention. J Int AIDS Soc [Internet]. 2013 [cited 2016 Mar 5];16:18742. Available from: http://dx.doi. org/10.7448/IAS.16.4.18742
18. World Health Organization. Consolidated guidelines on HIV prevention, diagnosis, treatment and care for key populations. Geneva: World Health Organization; 2014.
19. Arlene C Chua, Mark IC Chen, Philippe Cavailler, Lili Jiang, Mohammed Ridzwan Abdullah, Oon Tek Ng, et al. Challenges of respondent driven sampling to assess sexual behaviour and estimate the prevalence of human immunodeficiency virus (HIV) and Syphilis in men who have sex with men. Ann Acad Med Singapore [internet]. 2013 [cited 2016 Mar 5];42:350-3. Available from: http://www. annals.edu.sg/pdf/42VolNo7Jul2013/V42N7 p350.pdf
20. Hong-Ha M. Truong, Michael Grasso, Yea- Hung Chen, Timothy A. Kellogg, Tyler Robert¬son, Alberto Curotto, et al. Balancing theory and practice in respondent-driven sampling: A case study of innovations developed to overcome recruitment challenges. PLoS ONE [internet]. 2013 [cited 2016 Mar 5];8:e70344. Available from: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone. 0070344
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
