ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบโครงร่าง และกล้ามเนื้อในกลุ่มบุคลากรของโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง จังหวัดระยอง
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2017.16คำสำคัญ:
ความผิดปกติโครงร่างและกล้ามเนื้อจากการทำงาน, บุคลากรในโรงพยาบาลบทคัดย่อ
บุคลากรจำนวนมากในโรงพยาบาลเกิดความผิดปกติระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อจากการทำงาน (work-related musculoskeletal disorders: WMSDs) การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัย ที่มีความสัมพันธ์กับโอกาสเกิด WMSDs ของบุคลากรในโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง จังหวัดระยอง จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 363 คน เครื่องมือวิจัยใช้แบบสอบถามมาตรฐานของนอร์ดิก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา (จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) และสถิติอนุมาน (การถดถอยโลจิสติก) ผลการศึกษาพบว่า บุคลากรในสายงานบริการทางการแพทย์ ร้อยละ 59.80 สายงานสนับสนุน ร้อยละ 29.50 และสายงานทั่วไป ร้อยละ 10.70 ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 79.10) มีประสบการณ์ในการทำงานน้อยกว่า 10 ปี และทำงานล่วงเวลา ร้อยละ 68.60 นอกจากนี้บุคลากรมีความชุกของอาการปวดไหล่ในกลุ่มสายงานบริการทางการแพทย์ สายงานสนับสนุนและสายงานทั่วไป ร้อยละ 60.80, 57.00 และ 61.50 ตาลำดับ ความชุกรองลงมาคือ อาการปวดคอ หลังส่วนล่างและหลังส่วนบน สำหรับปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับโอกาสเกิด WMSDs ได้แก่ อายุมากกว่า 40 ปี (OR = 2.55; 95% CI = 1.01-6.46) มีโรคประจำตัว (OR = 2.03; 95% CI = 1.03-4.16) ขาดการ ออกกำลังกาย (OR = 1.56; 95% CI = 1.26-1.76) และทำงานล่วงเวลา (OR = 1.62; 95% CI = 1.10-2.90) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของโรงพยาบาลเพื่อให้บุคลากรปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพคือ ควรจัดระยะเวลา เข้ากะทำงานที่เหมาะสม ชั่วโมงการพักสม่ำเสมอ สร้างมุมพักผ่อนในพื้นที่ของโรงพยาบาล และมีนโยบายส่งเสริม สุขภาพให้กับบุคลากรในโรงพยาบาล เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
Downloads
Download data is not yet available.
เอกสารอ้างอิง
1. วิวัฒน์ สังฆะบุตร, สุนิสา ชายเกลี้ยง. ความชุกของ ความผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในแรงงานนอกระบบกลุ่มดัดเหล็กปลอกเสาระบบ มือโยก อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา. วารสาร วิจัย มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา) 2556;13:135-44.
2. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). Critical review of work-related musculoskeletal disorders and psychosocial fac¬tors on chapter 7 [Internet]. [cited 2016 Aug 9]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/ pdfs/97-141.pdf
3. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. รายงานสถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากการ ประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม ปี 2555 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 5 ก.พ. 2559]. แหล่งข้อมูล: e-lib. ddc.moph.go.th/pdf/material160/material160.pdf
4. Heisen B, Weigl M, Angerer P, Muller A. Asso¬ciation of age and physical job demands with musculoskeletal disorders in nurses. Applied Ergonomics 2013;44:652-8.
5. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์. จำนวนโรงพยาบาล ของรัฐบาล [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 8 ส.ค. 2559]. แหล่งข้อมูล: thcc.or.th/download/gis¬health/report-gis55.pdf จํานวนโรงพยาบาลรัฐบาล
6. สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร. การสำรวจโรงพยาบาลและสถาน พยาบาลเอกชน พ.ศ. 2555. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2556.
7. นิรันดร์ ยกภาษี. การปวดเมื่อยกล้ามเนื้อจากการ ทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลชุมชนขนาด 90 เตียง แห่งหนึ่งในจังหวัดชัยภูมิ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยา ศาสตรมหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2557.
8. Ayatollahi J, Ayatollahi F, Ardekani AM, Bahr¬ololoomi R, Ayatollahi J, Ayatollahi A, et al. Occupational hazards to dental staff. Dent Res J 2012;9:1-7.
9. Mark G, Smith PA. Occupational stress, job characteristics, coping, and the mental health of nurses. Br J Health Psychol 2012;17:505 21.
10. Onishi T, Kurimoto S, Suzuki M, Imaeda T, Hi¬rata H. Work-related musculoskeletal disorders in the upper extremity among the staff of a Japanese university hospital. Int Arch Occup Environ Health 2014;87:547-55.
11. Ryherd EE, Okcu S, Ackerman J, Zimring C, Waye KP. Noise pollution in hospitals: Impacts on staff. J Clin Outcomes Manag 2012;19:491- 500.
12. Bessonneau V, Mosqueron L, Berrube A, Mukensturm G, Bataillon SB, Gangneux JP, et al. Voc contamination in hospital from stationary sampling of a large panel of compounds in view of healthcare workers and patients exposure assessment. PLOS ONE 2013;8:1-14.
13. Tsai TC, Liu CH. Factors symptoms associated with work stress and health promoting lifestyles among hospital staff: a pilot study in Taiwan. BMC Health Services Research 2012;12:199- 211.
14. Jellad A, Lajili H, Boudokhane S, Migaou H, Maatallah S, Frih BS. Musculoskeletal disoders among Tunisian hospital staff: Prevalence and risk factors. The Egyptian Rheumatologist 2013;35:59-63.
15. Thetkathuek A, Meepradit P, Jaidee W. Factors affecting the musculoskeletal disorders of work¬ers in the frozen food manufacturing factories in Thailand. Int J Occup Saf Ergon 2016;22:49-56.
16. สุนิสา ชายเกลี้ยง, รัชติญา นิธิธรรมธาดา. ปัจจัยที่มี ความสัมพันธ์กับการปวดคอ ไหล่ หลังของทันต บุคลากรในโรงพยาบาลของรัฐ จังหวัดของแก่น. วารสารสาธารณสุขศาสตร์ 2559;46:42-56.
17. สิริยุพา สุทธิพันธ์, ฉันทนา จันทวงศ์, ยุวดี ลีลัคนาวีระ. ปัจจัยเสี่ยงของกลุ่มอาการผิดปกติทาง ระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อของผู้ช่วยพยาบาลใน โรงพยาบาลเอกชน เขตภาคตะวันออก [วิทยานิพนธ์ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2557.
18. สุนิสา ชายเกลี้ยง, พรนภา ศุภรเวทย์สิริ, เบญจา มุกตะพันธ์. การประเมินของภาวะเสี่ยงของอาการ ปวดไหล่จากการทำงานของบุคลากรในสำนักงาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุข มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2553;3:1-10.
19. Grzywacz JG, Frone MR, Brewerm CS, Kovner CT. Quantifying work-family conflict among registered nurses. Res Nurs Health 2006; 29:414-26.
20. Carugno M, Pesatori AC, Ferrario MM, Ferrari AL, Silva FJ, Martins AC, et al. Physical and psychosocial risk factors for musculoskeletal disorders in Brazilian and Italian nurses. Cad Saude Publica 2012;28:1632-42.
21. พาวิณี ใจบาน, วีระพร ศุทธากรณ์, ธานี แก้วธรรมานุกูล. ปัจจัยด้านการยศาสตร์และอาการผิดปกติโครงร่าง กล้ามเนื้อของบุคลากรสายสนับสนุนในโรงพยาบาล ที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์. พยาบาลสาร 2556;40: 1-11.
22. Anap DB, Iyer C, Rao K. Work related muscu¬loskeletal disorders among hospital nurses in rural Maharashtra, India: a multi centre survey. Int J Res Med Sci 2013;1:101-7.
23. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลพื้นฐาน โรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ณ มิถุนายน 2558 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 24 พ.ย. 2559] แหล่งข้อมูล: http:// www.pro.moph.go.th/w54/index.php/th/data¬center/
24. Davis KG, Kotowski SE. Prevalence of muscu¬loskeletal disorders for nurses in hospitals, long-term care facilities, and home health care: A comprehensive review. Hum Factors 2015;57: 754-92.
25. Kim MG, Kim KS, Ryoo JH, Yoo SW. Rela¬tionship between occupational stress and work-related musculoskeletal disorders in Korean male firefighters. Ann Occup Environ Med 2013; 25:9.
26. บุพผา เจริญชัย, สังเวียน ปินะกาลัง. พฤติกรรมการ ออกกำลังกายของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารศึกษาศาสตร์ฉบับวิจัยบัณ ฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2557;8:113-8.
27. รุ้งทิพย์ พันธุเมธากุล, สุภาภรณ์ ผดุงกิจ, สาวิตรี วันเพ็ญ, มณเฑียร พันธุเมธากุล, ธงชัย ประฏิภาณวัตร. ความชุกของภาวะความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อ และกระดูกในผู้ป่วยเบาหวาน. วารสารกายภาพบำบัด แห่งประเทศไทย 2554;33:99-107.
28. Long MH, Johnston V, Bogossian F. Work-related upper quadrant musculoskeletal disorders in midwives, nurses and physicians: a systematic review of risk factors and functional consequences. Appl Ergon 2012;43:455-67.
29. ฌาน ปัทมะ พลยง, พิมพร พลดงนอก, ศิราณี เย็นใจ. การทดสอบสมรรถภาพร่างกายในงานอาชีว อนามัยของกลุ่มอาชีพชาวนา อำเภออู่ทอง จังหวัด สุพรรณบุรี. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์ 2559; 16:119-37.
30. เมธินี ครุสันธิ์, สุนิสา ชายเกลี้ยง. ความชุก ความ รู้สึกไม่สบายบริเวณคอ ไหล่และหลังของพนักงาน สำนักงานของมหาวิทยาลัยที่ใช้คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะมากกว่า 4 ชั่วโมงต่อวัน [วิทยานิพนธ์ปริญญา สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัย ขอนแก่น; 2557.
31. Thomas NI, Hodes LC, Lord JE. Factors associ¬ated with work-related injury among hospital employees. AAOHN Journal 2006;54:24-31.
32. Heiden B, Weigl M, Muller A. Association of age and physical job demands with musculoskeletal disorders in nurses. Appl Ergon 2013; 44:652-8.
2. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). Critical review of work-related musculoskeletal disorders and psychosocial fac¬tors on chapter 7 [Internet]. [cited 2016 Aug 9]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/ pdfs/97-141.pdf
3. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. รายงานสถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากการ ประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม ปี 2555 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 5 ก.พ. 2559]. แหล่งข้อมูล: e-lib. ddc.moph.go.th/pdf/material160/material160.pdf
4. Heisen B, Weigl M, Angerer P, Muller A. Asso¬ciation of age and physical job demands with musculoskeletal disorders in nurses. Applied Ergonomics 2013;44:652-8.
5. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์. จำนวนโรงพยาบาล ของรัฐบาล [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 8 ส.ค. 2559]. แหล่งข้อมูล: thcc.or.th/download/gis¬health/report-gis55.pdf จํานวนโรงพยาบาลรัฐบาล
6. สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร. การสำรวจโรงพยาบาลและสถาน พยาบาลเอกชน พ.ศ. 2555. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2556.
7. นิรันดร์ ยกภาษี. การปวดเมื่อยกล้ามเนื้อจากการ ทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลชุมชนขนาด 90 เตียง แห่งหนึ่งในจังหวัดชัยภูมิ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยา ศาสตรมหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2557.
8. Ayatollahi J, Ayatollahi F, Ardekani AM, Bahr¬ololoomi R, Ayatollahi J, Ayatollahi A, et al. Occupational hazards to dental staff. Dent Res J 2012;9:1-7.
9. Mark G, Smith PA. Occupational stress, job characteristics, coping, and the mental health of nurses. Br J Health Psychol 2012;17:505 21.
10. Onishi T, Kurimoto S, Suzuki M, Imaeda T, Hi¬rata H. Work-related musculoskeletal disorders in the upper extremity among the staff of a Japanese university hospital. Int Arch Occup Environ Health 2014;87:547-55.
11. Ryherd EE, Okcu S, Ackerman J, Zimring C, Waye KP. Noise pollution in hospitals: Impacts on staff. J Clin Outcomes Manag 2012;19:491- 500.
12. Bessonneau V, Mosqueron L, Berrube A, Mukensturm G, Bataillon SB, Gangneux JP, et al. Voc contamination in hospital from stationary sampling of a large panel of compounds in view of healthcare workers and patients exposure assessment. PLOS ONE 2013;8:1-14.
13. Tsai TC, Liu CH. Factors symptoms associated with work stress and health promoting lifestyles among hospital staff: a pilot study in Taiwan. BMC Health Services Research 2012;12:199- 211.
14. Jellad A, Lajili H, Boudokhane S, Migaou H, Maatallah S, Frih BS. Musculoskeletal disoders among Tunisian hospital staff: Prevalence and risk factors. The Egyptian Rheumatologist 2013;35:59-63.
15. Thetkathuek A, Meepradit P, Jaidee W. Factors affecting the musculoskeletal disorders of work¬ers in the frozen food manufacturing factories in Thailand. Int J Occup Saf Ergon 2016;22:49-56.
16. สุนิสา ชายเกลี้ยง, รัชติญา นิธิธรรมธาดา. ปัจจัยที่มี ความสัมพันธ์กับการปวดคอ ไหล่ หลังของทันต บุคลากรในโรงพยาบาลของรัฐ จังหวัดของแก่น. วารสารสาธารณสุขศาสตร์ 2559;46:42-56.
17. สิริยุพา สุทธิพันธ์, ฉันทนา จันทวงศ์, ยุวดี ลีลัคนาวีระ. ปัจจัยเสี่ยงของกลุ่มอาการผิดปกติทาง ระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อของผู้ช่วยพยาบาลใน โรงพยาบาลเอกชน เขตภาคตะวันออก [วิทยานิพนธ์ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2557.
18. สุนิสา ชายเกลี้ยง, พรนภา ศุภรเวทย์สิริ, เบญจา มุกตะพันธ์. การประเมินของภาวะเสี่ยงของอาการ ปวดไหล่จากการทำงานของบุคลากรในสำนักงาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุข มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2553;3:1-10.
19. Grzywacz JG, Frone MR, Brewerm CS, Kovner CT. Quantifying work-family conflict among registered nurses. Res Nurs Health 2006; 29:414-26.
20. Carugno M, Pesatori AC, Ferrario MM, Ferrari AL, Silva FJ, Martins AC, et al. Physical and psychosocial risk factors for musculoskeletal disorders in Brazilian and Italian nurses. Cad Saude Publica 2012;28:1632-42.
21. พาวิณี ใจบาน, วีระพร ศุทธากรณ์, ธานี แก้วธรรมานุกูล. ปัจจัยด้านการยศาสตร์และอาการผิดปกติโครงร่าง กล้ามเนื้อของบุคลากรสายสนับสนุนในโรงพยาบาล ที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์. พยาบาลสาร 2556;40: 1-11.
22. Anap DB, Iyer C, Rao K. Work related muscu¬loskeletal disorders among hospital nurses in rural Maharashtra, India: a multi centre survey. Int J Res Med Sci 2013;1:101-7.
23. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลพื้นฐาน โรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ณ มิถุนายน 2558 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 24 พ.ย. 2559] แหล่งข้อมูล: http:// www.pro.moph.go.th/w54/index.php/th/data¬center/
24. Davis KG, Kotowski SE. Prevalence of muscu¬loskeletal disorders for nurses in hospitals, long-term care facilities, and home health care: A comprehensive review. Hum Factors 2015;57: 754-92.
25. Kim MG, Kim KS, Ryoo JH, Yoo SW. Rela¬tionship between occupational stress and work-related musculoskeletal disorders in Korean male firefighters. Ann Occup Environ Med 2013; 25:9.
26. บุพผา เจริญชัย, สังเวียน ปินะกาลัง. พฤติกรรมการ ออกกำลังกายของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารศึกษาศาสตร์ฉบับวิจัยบัณ ฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2557;8:113-8.
27. รุ้งทิพย์ พันธุเมธากุล, สุภาภรณ์ ผดุงกิจ, สาวิตรี วันเพ็ญ, มณเฑียร พันธุเมธากุล, ธงชัย ประฏิภาณวัตร. ความชุกของภาวะความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อ และกระดูกในผู้ป่วยเบาหวาน. วารสารกายภาพบำบัด แห่งประเทศไทย 2554;33:99-107.
28. Long MH, Johnston V, Bogossian F. Work-related upper quadrant musculoskeletal disorders in midwives, nurses and physicians: a systematic review of risk factors and functional consequences. Appl Ergon 2012;43:455-67.
29. ฌาน ปัทมะ พลยง, พิมพร พลดงนอก, ศิราณี เย็นใจ. การทดสอบสมรรถภาพร่างกายในงานอาชีว อนามัยของกลุ่มอาชีพชาวนา อำเภออู่ทอง จังหวัด สุพรรณบุรี. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์ 2559; 16:119-37.
30. เมธินี ครุสันธิ์, สุนิสา ชายเกลี้ยง. ความชุก ความ รู้สึกไม่สบายบริเวณคอ ไหล่และหลังของพนักงาน สำนักงานของมหาวิทยาลัยที่ใช้คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะมากกว่า 4 ชั่วโมงต่อวัน [วิทยานิพนธ์ปริญญา สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัย ขอนแก่น; 2557.
31. Thomas NI, Hodes LC, Lord JE. Factors associ¬ated with work-related injury among hospital employees. AAOHN Journal 2006;54:24-31.
32. Heiden B, Weigl M, Muller A. Association of age and physical job demands with musculoskeletal disorders in nurses. Appl Ergon 2013; 44:652-8.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
29-09-2017
รูปแบบการอ้างอิง
1.
ปัทมะ พลยง ฌ, กองสมบัติสุข ม, แสงศรีจันทร์ ว, เสมานุสรณ์ ข. ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบโครงร่าง และกล้ามเนื้อในกลุ่มบุคลากรของโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง จังหวัดระยอง. Dis Control J [อินเทอร์เน็ต]. 29 กันยายน 2017 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];43(3):280-92. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/150357
ฉบับ
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
