การพัฒนารูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยที่เป็นมิตรของหน่วยบริการสุขภาพสำหรับแรงงานต่างด้าวโดยใช้เทคนิคเดลฟายแบบปรับปรุง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยของหน่วยบริการสุขภาพที่เป็นมิตรสำหรับแรงงานต่างด้าว รูปแบบการศึกษาเป็นวิจัยเชิงพรรณนา ดำเนินการในพื้นที่จังหวัดสมุทรปราการ และสมุทรสาคร ทำการศึกษาช่วงปี 2562-2563 แบ่งการศึกษาเป็น 2 ระยะ ระยะที่ 1 เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์เชิงลึกผู้บริหารโรงพยาบาล และสนทนากลุ่มกับผู้ปฏิบัติงานจากกลุ่ม/แผนกที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพแรงงานต่างด้าว ระยะที่ 2 ใช้เทคนิคเดลฟายแบบปรับปรุง รวบรวมข้อมูลจากผู้ทรงคุณวุฒิที่มีประสบการณ์ทำงานกับแรงงานต่างด้าวโดยการจัดประชุมระดมสมอง และสัมภาษณ์เชิงลีก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยวิธี Thematic analysis และข้อมูลเชิงปริมาณ ด้วย ค่าพิสัยควอไทล์ ความถี่ ร้อยละ ผลการศึกษาระยะที่ 1 พบว่าโรงพยาบาลสมุทรสาคร สามารถจัดบริการอาชีวอนามัยทั้งเชิงรุกและเชิงรับ และมีคลินิกเพื่อให้บริการแรงงานต่างด้าว โดยมีล่ามอำนวยความสะดวกในการให้บริการ ในขณะที่โรงพยาบาลสมุทรปราการ มีจัดบริการอาชีวอนามัยให้กับแรงงานต่างด้าวเฉพาะเชิงรับ และมีล่ามจากองค์กรนอกภาครัฐมาช่วยในวันที่มีคลินิกวัณโรค ผลการศึกษาระยะที่ 2 จากการวิเคราะห์ข้อมูลความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิต่อร่างรูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยที่เป็นมิตรรายข้อ แบ่งระดับคะแนนความคิดเห็นต่อการจัดบริการอาชีวอนามัยอย่างเป็นมิตรออกมาเป็น 6 ระดับ คะแนน 1-6 จากไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง-เห็นด้วยอย่างยิ่ง พบมีคะแนนความคิดเห็นอยู่ในทางเห็นด้วย (ค่ามัธยฐาน 5 หรือ 6) และค่าพิสัยควอไทล์มีค่าอยู่ระหว่าง 0-1 สำหรับประเด็นหลักของรูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัย ได้แก่ การเพิ่มความครอบคลุมแรงงานต่างด้าวในการจัดบริการอาชีวอนามัยกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การตรวจสุขภาพแรกรับเข้าทำงาน การตรวจสุขภาพตามปัจจัยเสี่ยงจากการทำงาน การคัดกรอง วินิจฉัย และบันทึกข้อมูลโรคจากการทำงาน การบริหารจัดการประเมินและดูแลผู้ป่วยก่อนกลับเข้าทำงาน และการสื่อสารความเสี่ยงทางด้านอาชีวอนามัย เช่น การอบรมเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ มีล่ามให้บริการ และการสนับสนุนสื่อทางด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัยหลายภาษา ตามแนวคิดการจัดบริการอาชีอนามัยอย่างเป็นมิตร ข้อจำกัดของการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ 1) รูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยยังไม่ได้ประเมินผลในพื้นที่จริงเนื่องจากมีข้อจำกัดเรื่องระยะเวลาในการศึกษาวิจัย 2) รูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยพัฒนาขึ้นภายใต้บริบทของแรงงานต่างด้าวที่ทำงานในสถานประกอบกิจการ ข้อเสนอแนะ หน่วยบริการสุขภาพในพื้นที่ที่มีแรงงานต่างด้าวหนาแน่น ควรนำรูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยที่ได้ไปเป็นแนวทางในการดำเนินงานเพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการอาชีวอนามัยของแรงงานกลุ่มนี้