ผลของการใช้โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัดร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจในการดูแลแบบประคับประคอง ต่อความเครียด ความวิตกกังวล และคุณภาพชีวิต ของผู้ป่วยและผู้ดูแล

ผู้แต่ง

  • อรพรรณ ลือบุญธวัชชัย คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • กุลพิชฌาย์ เวชรัชต์พิมล คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • นัชพร ฤทธาปัญญา คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • นฤมล บุญบางยาง หน่วยประคับประคอง โรงพยาบาลเซนต์หลุยส์

คำสำคัญ:

โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัด, การเสริมสร้างพลังอำนาจ, การดูแลแบบประคับประคอง, ความเครียด, ความวิตกกังวล, คุณภาพชีวิต

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ผลของการใช้โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัดร่วมกับการเสริม สร้างพลังอำนาจในการดูแลแบบประคับประคองต่อความเครียด ความวิตกกังวล และคุณภาพชีวิต ของผู้ป่วย และผู้ดูแล กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยที่ต้องการการดูแลแบบประคับประคอง 20 ราย และผู้ดูแล 20 ราย เครื่องมือ ที่ใช้ในการทดลองคือ โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัดฯที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ตามแนวคิดของ Peplau (1997) และ Gibson (1995) ผู้วิจัยได้ดำเนินการตามโปรแกรมที่กำหนด จากนั้นประเมินผลด้วย แบบประเมิน ความเครียด ความวิตกกังวล และคุณภาพชีวิต ซึ่งได้ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา และวิเคราะห์ ค่าความเที่ยงแล้ว มีค่าความเที่ยงเท่ากับ .924, .922, และ .939 ตามลำดับ นำผลที่ได้มาวิเคราะห์ด้วย สถิติเชิงพรรณา และเปรียบเทียบผลการทดลองด้วยสถิติทดสอบค่าที (dependent-t test) ผลการวิจัย พบว่า 1) ภายหลังใช้โปรแกรม ความเครียด ความวิตกกังวลของผู้ป่วย ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 แต่คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยก่อนและหลังการใช้โปรแกรมฯ ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 2) ภายหลังใช้โปรแกรม ความเครียดของผู้ดูแลลดลง ส่วนคุณภาพชีวิตเฉพาะด้านจิตใจเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทาง สถิติที่ .05 แต่ความวิตกกังวล และคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ดูแล ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 

สรุป การใช้โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัดครั้งนี้ สามารถลดความเครียด และความวิตกกังวลในผู้ป่วยได้ สำหรับผู้ดูแลความเครียดลดลง และเพิ่มคุณภาพชีวิตด้านจิตใจเท่านั้น ส่วนความวิตกกังวลและคุณภาพชีวิตโดยรวม ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ควรหาวิธีการเพิ่มคุณภาพชีวิตโดยรวมได้จะดียิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

จินตนา อาจสันเที๊ยะ, มยุรา นพพรพันธ์, สายฝน มั่งสูงเนิน, ปริฉัตร ธีระเดชะชาติ, และสายชล อมฤตชัชวาล. (2562). การรับรู้ความต้องการของผู้ป่วยและผู้ดูแลแบบประคับประคองในโรคไตวายระยะท้าย: การศึกษาปรากฏการณ์. วารสารพยาบาลทหารบก, 11(1), 244-253.

นิลวรรณ นิมมานวรวงศ์. (2563). “การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care) สำหรับผู้ป่วยและครอบครัว. สืบค้นจาก https://www.phyathai.com/article_detail/3214/th/

ปฐมพร ศิรประภาศิริ (2563). คู่มือการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองและระยะท้าย (สำหรับบุคลากรทางการแพทย์) นนทบุรี: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถัมภ์.

อรพรรณ ลือบุญธวัชชัย, สายสมร เฉลยเกิตติ, และวัลภา กิตติมาสกุล. (2561). การใช้สัมพันธภาพบำบัดในการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง. วารสารกองการพยาบาล, 45(3), 159-171

Gibson, C. H. (1995). The process of empowerment in mothers of chronically ill children. Journal of advanced nursing, 21(6), 1201-1210.

Kubler-Ross E. (1969). On Death and Dying. New York: Macmillan Publishing Co.

Peplau, H. E. (1997). Peplau's theory of interpersonal relations. Nursing science quarterly, 10(4), 162-167.

The WHOQOL Group. (1998). The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Social Science and Medicine 46(12), 1569–1585.

Xu, M., Zhou, W., Yang, L., Liu, G., & Chen, L. (2021). Effect of palliative care on the anxiety, depression and sleep quality in primary caregivers of elderly patients with terminal cancer. American Journal of Translational Research, 13(4), 3738-3744.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

ลือบุญธวัชชัย อ., เวชรัชต์พิมล ก., ฤทธาปัญญา น., & บุญบางยาง น. (2023). ผลของการใช้โปรแกรมสัมพันธภาพบำบัดร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจในการดูแลแบบประคับประคอง ต่อความเครียด ความวิตกกังวล และคุณภาพชีวิต ของผู้ป่วยและผู้ดูแล. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 9(1), 134–146. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/259097

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย