องค์กรแห่งความรอบรู้ทางสุขภาพ: แนวคิดและการประยุกต์ใช้สำหรับพยาบาล

ชณิตา ประดิษฐ์สถาพร; ศรีสุภา ใจโสภา

ผู้แต่ง

ชณิตา ประดิษฐ์สถาพร คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
ศรีสุภา ใจโสภา มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

องค์กรแห่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พยาบาล

บทคัดย่อ

ความรอบรู้ทางสุขภาพเป็นกระบวนการทางปัญญาและสังคมที่ส่งเสริมให้ผู้รับบริการมีสุขภาวะที่ดี โดยการฝึกให้ผู้รับบริการเข้าถึง เข้าใจ ไตร่ตรอง เกี่ยวกับข้อมูลข่าวสาร คิด ตัดสินใจหรือเลือกปฏิบัติได้อย่างเหมาะสมกับตนเอง ผลลัพธ์ทางสุขภาพของผู้รับบริการจะเกิดขึ้นได้ ต้องอาศัยความเป็นองค์กรแห่งความรอบรู้ทางสุขภาพของหน่วยบริการสุขภาพที่ส่งเสริม ผลักดันให้บุคลากรเกิดตระหนักถึงความสำคัญของความรอบรู้ทางสุขภาพและมีศักยภาพในการส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพแก่ผู้รับบริการ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อชี้ให้พยาบาลเกิดการเรียนรู้เกี่ยวกับแนวคิดองค์กรแห่งองค์กรแห่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ องค์ประกอบ และแนวทางการประยุกต์ใช้แนวคิดองค์กรแห่งความรอบรู้ทางสุขภาพสำหรับพยาบาล

เอกสารอ้างอิง

กันยารัตน์ กุยสุวรรณ. (2562). แนวคิด หลักการ องค์กรแห่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ. สืบค้นจาก http://www.hepa.or.th/assets/file/conference.pdf.

ขวัญเมือง แก้วดำเกิง. (2561). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ : เข้าถึง เข้าใจ และการนำไปใช้ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง.

ชณิตา ประดิษฐ์สถาพร, เกษร เกตุชู, และธรรมวิทย์ ราญรอน. (2564). การพัฒนาระบบบริการสุขภาพด้วยความรอบรู้ทางสุขภาพของเครือข่ายระบบบริการปฐมภูมิ (CUP) จังหวัดพะเยา. รายงานการวิจัย ทุนสนับสนุนจากสกว.ร่วมกับมหาวิทยาลัยพะเยา.

ชลทิศ อุไรฤกษ์กุล. (2564). Review Health Literacy Healthcare Setting. สืบค้นจาก http://doh.hpc.go.th/bs/topicDisplay.php?id=461.

รัชนีบูลย์ เงินวิลัย, ศิริลักษณ์ ถาวรวัฒนะ, เบญจมาส ทัศนะสุภาพ, และนพรัตน์ ละครเขต. (2566). การพัฒนาองค์กรพยาบาลรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 39(1), 183-192.

วิมล โรมา. (2561). แนวคิดหลักการขององค์กรรอบรู้ด้านสุขภาพ. นนทบุรี: สำนักงานโครงการขับเคลื่อนกรมอนามัยของประชาชนเพื่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชน.

วิมล โรมา, และสายชล คล้อยเอี่ยม. (2561). การพัฒนาชุดข้อมูลความรู้พื้นฐานที่สำคัญและจำเป็นสำหรับประชาชนไทย โดยใช้แนวคิดระบบพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพไทย แบบบูรณาการ 3 มิติ. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 41(2), 22-32.

Brach, C., Keller, D., Hernandez, L.M., Baur, C., Parker, R., Dreyer, B., Schyve, P., Lemerise, A.J., & Schillinger, D. (2012). Ten Attributes of Health Literate Health Care Organizations. Institution of Medicine. Retrieved from http://gahealthliteracy.org/wp-content/uploads/2014/07/BPH_Ten_HLit_Attributes.pdf

Brach, C. (2017). The journey to become a health literate organization: A snapshot of health system improvement. Stud Health Technol Inform, 240(1), 203-237.

Bremer, D., Klockmann, I., Jaß, L., Härter, M., von dem Knesebeck, O., & Lüdecke, D. (2021). Which criteria characterize a health literate health care organization?–a scoping review on organizational health literacy. BMC health services research, 21,(1), 1-14.

Farmanova, E., Bonneville, L., & Bouchard, L. (2018). Organizational health literacy: review of theories, frameworks, guides, and implementation issues. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 55(1), 1-17.

Kickbusch, I., Brindley, C., & World Health Organization. (2013). Health in the post-2015 development agenda: an analysis of the UN-led thematic consultations, High-Level Panel report and sustainable development debate in the context of health. World Health Organization.

Pelikan, J. M., & Ganahl, K. (2017). Measuring health literacy in general populations: Primary findings from the HLS-EU Consortium’s health literacy assessment effort. Stud Health Technol Inform, 240(1), 34-59.

Rajah, R., Hassali, M. A., & Lim, C. J. (2017). Health literacy-related knowledge, attitude, and perceived barriers: a cross-sectional study among physicians, pharmacists, and nurses in public hospitals of Penang, Malaysia. Frontiers in public health, 5(10), 281-287

Rudd, R.E., & Anderson,J.E. (2006).The Health Literacy Environment of Hospitals and Health Centers. Partners for Action: Making Your Healthcare Facility Literacy-Friendly. Boston: National Center for the Study of Adult Learning and Literacy.

Sørensen, K, Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonka, Z., Brand, H., & Consortium Health Literacy Project European. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(80): 1-13.

Schillinger, D. & Keller, D. (2011) The other side of the coin: Attributes of a health literate healthcare. New York: Institute of Medicine Roundtable on Health Literacy.

Trezona, A., Dodson, S.& Osborne.R.H. (2017). Development of the organizational health literacy responsiveness (Org-HLR) framework in collaboration with health and social services professionals. BMC Health Services Research, 17(513), 1-12.

World Health Organization. (2018). Health Literacy and Health Behavior. Retrieved from https://www.who.int/teams/health-promotion/enhanced-well-being/seventh-global-conference/health-literacy