ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยโรคหอบหืด
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการดูแลตนเอง, การรับรู้ความเจ็บป่วยด้วยโรคหอบหืด, ผู้ป่วยโรคหอบหืดบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาปัจจัยทำนายที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยโรคหอบหืด ได้แก่ การรับรู้ความเจ็บป่วยทั้ง 5 ด้าน ได้แก่ การรับรู้ลักษณะเฉพาะของการเจ็บป่วย การรับรู้สาเหตุของการเจ็บป่วย การรับรู้ช่วงเวลาของการเจ็บป่วย การรับรู้ความสามารถในการควบคุม/ รักษาความเจ็บป่วย การรับรู้ผลที่เกิดตามมาจากความเจ็บป่วย ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคหอบหืด โดยใช้แนวคิดการรับรู้ความเจ็บป่วยตามสามัญสำนึกของ Diefenbach และ Leventhal (1996) เป็นกรอบแนวคิดการวิจัย ตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหอบหืด จำนวน 100 คน เลือกตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป 2) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยหอบหืด และ 3) แบบสอบถามการรับรู้ความเจ็บป่วย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ
ผลการศึกษาพบว่าตัวอย่างเป็นเพศหญิงร้อยละ 55 มีอายุเฉลี่ย 40.51 ปี (SD = 12.64) มีพฤติกรรมการดูแลตนเองโดยรวมอยู่ในระดับดี (M = 101.46, SD = 14.40) ผลการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุพบว่า ตัวแปรอิสระทั้งหมดสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการดูแลตนเองได้ร้อยละ 31.5 (R2 = .315, F(5,94) = 8.644, p = .000) โดยพบว่าการรับรู้ช่วงเวลาของความเจ็บป่วย การรับรู้ความสามารถในการควบคุม/รักษาความเจ็บป่วย และการรับรู้ผลที่เกิดตามมาจากความเจ็บป่วย สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการดูแลตนเองได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ข้อมูลที่ได้จากการวิจัยนี้เป็นประโยชน์ต่อพยาบาลในการกำหนดแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเอง รวมถึงการพัฒนาโปรแกรมการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยเพื่อส่งเสริมให้เกิดการรับรู้ความเจ็บป่วยที่เหมาะสมให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองที่ดีขึ้น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Boonsawat, W. (2007). Asthma. In N. Chierakul (Eds.), Textbook of respiratory systems. Bangkok: Parbpim Printing.
Boontiam, C. (2012). Self-care behavior of asthmatic patients in Wat Laung village, Nai Mueng subdistrict, Mueng district, Ubonratchathani province. National Research Conference.
Cochrane, M. G., Bala, M. V., Downs, K. E., Mauskopf, J., & Ben-Joseph, R. H. (2000). Patient compliance, devices, and inhalation technique. Chest, 177, 542-550.
Crowder, J. S., Hanna, M. K., Carpenter, S. J., & Broome, E. M. (2015). Factors associated with asthma self-management in African American adolescents. Journal of Pediatric Nursing, 30(6), 35-43.
Deshmukh, V. M., Toelle, B. G., Usherwood, T., Grady, B. O., & Jenkin, C. R. (2007). Anxiety, panic, and adult asthma: A cognitive-behavioral perspective. Respiratory Medicine, 101, 194-202.
Diefenbach, M. A., & Leventhal, H. (1996). The common-sense model of illness representation: Theoretical and practical considerations. Journal of Social Distress and the Homeless, 5(1), 11-38.
Global Initiative for Asthma. (2012). GINA report, global strategy for asthma management and prevention updated 2012. Retrieved from https://ginasthma.org.
Halm, E. A., Mora, P., & Leventhal, H. (2006). No symptoms, no asthma: The acute episodic disease belief is associated with poor self-management among inner-city adults with persistent asthma. Chest, 129(3), 573-580.
Hodder, R., Lougheed, M. D., Rowe, B. H., FitzGerald, J. M., Kaplan, A. G., & Mclvor, R. A. (2010). Management of acute asthma in adults in the emergency department: Non ventilatory management. The Canadian Medical Association Journal, 182(2), 55-67.
Kawamatawong, T. (2010). Asthmatic patients. in V. Sumethkul (Eds.), Medical problems in clinical practices. Bangkok: Offset creation.
Killeen, K., & Skora, E. (2013). Pathophysiology, diagnosis, and clinical assessment of asthma in the adult. Nursing Clinics of North America, 48, 11-23.
Kucukarslan, N. S. (2012). A review of published studies of patients’ illness perceptions and medication adherence: Lessons learned and future directions. Research in Social and Administrative Pharmacy, 8, 371-382.
Morris, R. M., Weinman, J., Petrie, K. J., Horne, R., Cameron, L. D., & Buick, D. (2002). The revised illness perception questionnaire (IPQ-R). Psychology and Health, 17(1), 1-16.
Muennipat, T. (2012). The factors influencing preventive health behaviors amongst asthmatic patients receiving services at the secondary level hospital in Nakhon Pathom province (A thesis of master of nursing science program, community nurse practitioner). Faculty of graduate studies, Christian University of Thailand, Nakhon Pathom.
Myers, T. R., & Tomasio, L. (2011). Asthma: 2015 and beyond. Respiratory care, 56(9), 1389-1410.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice (9th ed.). Philadelphia, PA: Wolters Kluwer Health/ Lippincott Williams and Wilkins.
Pornchalermpong, P., & Rattanapanont, N. (2016). Sulfites. Retrieved from https://www.foodnet worksolution.com/wiki/word/1955/sulfites.
Sirimai, P. (2012). Characteristics of inhaled steroids and Treatment results in asthmatic patients. Thai journal of tuberculosis chest diseases and critical care, 33(1), 43-49.
Strategy and Planning Division Ministry of Public Health. (2015). Public health statistics. Retrieved from https://bps.moph.go.th/
Tiggelman, D., Ven, M., Schayck, O., Kleinjan, M., & Engels, R. (2014). The common sense model in early adolescents with asthma: Longitudinal relations between illness perceptions, asthma control and emotional problems mediated by coping. Journal of Psychosomatic Research, 77(4), 309-315.
World Health Organization. (2015). World health fact sheet. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ผลงานที่ได้ตีพิมพ์แล้วจะเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลตำรวจ
