ผลของระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิต่อสถานภาพการสูบบุหรี่

กมลภู ถนอมสัตย์; จินตนา  ยูนิพันธุ์; สุนิดา  ปรีชาวงษ์

ผู้แต่ง

กมลภู ถนอมสัตย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม นครปฐม 73000 https://orcid.org/0000-0003-0567-6598
จินตนา ยูนิพันธุ์ ศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ กรุงเทพฯ 10400 https://orcid.org/0000-0003-3608-1650
สุนิดา ปรีชาวงษ์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ 10330 https://orcid.org/0000-0002-7116-6038

คำสำคัญ:

การบูรณาการ, เลิกบุหรี่, บริการสุขภาพปฐมภูมิ

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อเปรียบเทียบสถานภาพการสูบบุหรี่ของผู้สูบบุหรี่หลังได้รับบริการตามระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิกับกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ และ 2) เพื่อเปรียบเทียบสถานภาพการสูบบุหรี่ของผู้สูบบุหรี่หลังการให้คำปรึกษาจากศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติกับกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ ตัวอย่าง คือ ผู้ที่สูบบุหรี่ซิกาแรตและบุหรี่มวนเอง อายุ 18 - 75 ปี อาศัยอยู่ในจังหวัดนครปฐม แบ่งเป็นกลุ่มเข้าร่วมบริการเลิกบุหรี่ 3 รูปแบบ รูปแบบละ 72 คน ได้แก่
1) ระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิ 2) การให้คำปรึกษาจากศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ และ 3) การพยาบาลตามปกติ ตัวอย่างแต่ละกลุ่มได้รับการจับคู่ให้มีลักษณะคล้ายคลึงกันในด้านอายุและระดับการติดนิโคติน เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ ระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิ และ 2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามความชุกของการเลิกบุหรี่ ณ จุดเวลา 6 เดือน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติกแบบทวิ

ผลการวิจัยพบว่า ผู้ที่สูบบุหรี่ซิกาแรตและบุหรี่มวนเองที่สามารถเลิกบุหรี่ได้สำเร็จ ได้แก่ กลุ่มที่รับบริการตามระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิ กลุ่มที่ได้รับคำปรึกษาจากศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติอย่างเดียว และกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ (ร้อยละ 55.56, 40.28 และ 5.56 ตามลำดับ)
ผลการเปรียบเทียบสถานภาพการสูบบุหรี่จำแนกตามกลุ่มพบว่า ผู้สูบบุหรี่กลุ่มที่รับบริการตามระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการในบริการสุขภาพปฐมภูมิมีโอกาสเลิกบุหรี่สำเร็จสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ 21.25 เท่า (OR = 21.25, 95%CI = 7.00 - 64.50) ในขณะที่กลุ่มที่ได้รับคำปรึกษาจากศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติอย่างเดียวมีโอกาสเลิกบุหรี่สำเร็จสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ 11.47 เท่า (OR = 11.47, 95%CI = 3.77 - 34.89) ดังนั้น สถานบริการสุขภาพปฐมภูมิสามารถนำระบบบริการเลิกบุหรี่แบบบูรณาการไปใช้เพื่อส่งเสริมการเลิกบุหรี่ของผู้รับบริการในชุมชน

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Bright, T., & Burdett, T. (2019). Smoking cessation and the health promotion role of community nurses. The Journal of Community Nursing, 33, 56-60.

Bureau of Tobacco Control Department of Disease Control. (2022). The third national strategic plan for tobacco control. Nonthaburi: Ministry of Public Health.

Cahill, K., Lancaster, T., & Green, N. (2010). Stage-based interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11.

Chu, S., Feng, L., Zuo, Y., Jing, H., Zhang, D., Tong, Z., . . . Liang, L. (2023). Evaluation of an innovative mHealth-based integrated modality for smoking cessation in Chinese smokers: Protocol for a randomized controlled trial. BMC Public Health, 23(1), 1-13.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd). New York, NY: Routledge.

Cope, G. F. (2023). Managing smoking cessation in primary care. Journal of Prescribing Practice, 5(4), 152-156.

Delle, S., Kraus, L., Maspero, S., Pogarell, O., Hoch, E., & Lochbühler, K. (2022). Effectiveness of the national German Quitline for smoking cessation: Study protocol of a randomized controlled trial. BMC Public Health, 22(1), 1-9.

Heatherton, T. F., Kozlowski, L. T., Frecker, R. C., Rickert, W., & Robinson, J. (1989). Measuring the Heaviness of Smoking: using self-reported time to the first cigarette of the day and number of cigarettes smoked per day. British Journal of Addiction, 84(7), 791-799.

McLeroy, K. R., Bibeau, D., Steckler, A., & Glanz, K. (1988). An ecological perspective on health promotion programs. Health Education Quarterly, 15(4), 351-377.

National Statistical Office. (2021). The 2021 health behavior of population survey. Bangkok: Pimdeekarnpim.

Papadakis, S., Pipe, A. L., Reid, R. D., Tulloch, H., Mullen, K. - A., Assi, R., . . . Wells, G. (2015). Effectiveness of performance coaching for enhancing rates of smoking cessation treatment delivery by primary care providers: Study protocol for a cluster randomized controlled trial. Contemporary Clinical Trials, 45(Part B), 184-190.

Park, E. R., Gareen, I. F., Japuntich, S., Lennes, I., Hyland, K., DeMello, S., . . . Rigotti, N. A. (2015). Primary care provider-delivered smoking cessation interventions and smoking cessation among participants in the national lung screening trial. JAMA Internal Medicine, 175(9), 1509-1516.

Piñeiro, B., Wetter, D. W., Vidrine, D. J., Hoover, D. S., Frank - Pearce, S. G., Nguyen, N., . . . Vidrine, J. I. (2019). Quitline treatment dose predicts cessation outcomes among safety net patients linked with treatment via ask-advise-connect. Preventive Medicine Reports, 13, 262-267.

Piper, M. E., Cook, J. W., Schlam, T. R., Jorenby, D. E., Smith, S. S., Collins, L. M., . . . Baker, T. B. (2018). A randomized controlled trial of an optimized smoking treatment delivered in primary care. Annals of Behavioral Medicine, 52(10), 854-864.

Prochaska, J., & Diclemente, C. (1983). Stages and processes of self-change of smoking: toward an integrative model of change. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51(3), 390-395.

Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1982). Transtheoretical therapy: Toward a more integrative model of change. Psychotherapy: Theory, research & practice, 19(3), 276.

Prochaska, J. O., Norcross, J. C., & DiClemente, C. C. (2013). Applying the stages of change. Psychotherapy in Australia, 19(2), 10-15.

Prochaska, J. O., & Velicer, W. F. (1997). The transtheoretical model of health behavior change. American Journal of Health Promotion, 12(1), 38-48.

Scheffers-van Schayck, T. S., Otten, R., Engels, R. C., & Kleinjan, M. (2019). Proactive telephone smoking cessation counseling tailored to parents: Results of a randomized controlled effectiveness trial. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(15), 2730.

Siewchaisakul, P., Luh, D-L., Chiu, S. Y., Yen, A. M., Chen, C-D., & Chen, H-H. (2020). Smoking cessation advice from healthcare professionals helps those in the contemplation and preparation stage: An application with transtheoretical model underpinning in a community-based program. Tobacco Induced Diseases, 18.

Thanomsat, K., & Yunibhand, J. (2019). Effective behavioral interventions for smoking cessation in the primary care setting: A meta-analysis. Interdisciplinary Research, 14(6), 1-6.

Thanomsat, K., Yunibhand, J., & Preechawong, S. (2022). An integrated smoking cessation intervention in the primary care service system: An intervention mapping. The Open Public Health Journal, 15(1).

Tobacco Control Research and Knowledge Management Center. (2017). Assessment of the framework convention on tobacco control: Implementation Thailand, 2016. Bangkok: Jareonkarnmunkong.

Torre, G. L. (2015). Smoking prevention and cessation. New York, NY: Springer.

Úbeda, J. F. S-V., Rodríguez-Vázquez, S., Barranco, J. A. O., Caldera, G. V., Alvárez, P. P. P., Buitrago, F., . . . Pérez Alvárez, P. P. (2019). Effectiveness of individual and group multicomponent interventions for smoking cessation in primary care: A quasi-experimental study. Family practice, 36(5), 627-633.

Velicer, W. F., Prochaska, J. O., Rossi, J. S., & Snow, M. G. (1992). Assessing outcome in smoking cessation studies. Psychological bulletin, 111(1), 23.

World Health Organization (WHO). (2022). Tobacco. Geneva: WHO.

World Health Organization (WHO). (2010). WHO guidelines for implementation of article 14 of the WHO framework convention on tobacco control. Geneva: WHO.

Yunibhand, J. (2015). Smoking cessation booklet, life without smoking, and preparation for new life. Bangkok: Pre-One.

Zhou, S., Levinson, A. H., Zhang, X., Portz, J. D., Moore, S. L., Gore, M. O., Ford, K. L., Li, Q., & Bull, S. (2021). A pilot study and ecological model of smoking cues to inform mobile health strategies for quitting among low-income smokers. Health Promotion Practice, 22(6), 850-862.

Zhou, X., Nonnemaker, J., Sherrill, B., Gilsenan, A. W., Coste, F., & West, R. (2009). Attempts to quit smoking and relapse: Factors associated with success or failure from the ATTEMPT cohort study. Addictive Behaviors, 34(4), 365-373.