การพยาบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดตีบหรืออุดตันเพื่อป้องกันการเกิดภาวะบกพร่องด้านการรู้คิด
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน, ภาวะบกพร่องด้านการรู้คิด, การพยาบาลบทคัดย่อ
โรคหลอดเลือดสมองเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดความบกพร่องด้านการรู้คิด สาเหตุเนื่องจากปริมาณเลือดไปเลี้ยงสมองลดลง และการขาดออกซิเจน ส่งผลให้มีการเสื่อมของเซลล์ประสาทในสมอง ความบกพร่องด้านการรู้คิดส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยทั้งด้านความจำ การใช้ภาษาและการสื่อสาร ทักษะด้านมิติสัมพันธ์ ความตั้งใจหรือการมีสมาธิ และการบริหารจัดการของสมอง ตลอดจนการสูญเสียสมรรถภาพด้านร่างกาย เช่น การเคลื่อนไหว การทรงตัว ความบกพร่องด้านการทำกิจวัตรประจำวัน และเกิดภาวะพึ่งพา จนส่งผลต่อการฟื้นตัวทางระบบประสาทที่เป็นไปได้อย่างล่าช้าและไม่มีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ พยาบาลเป็นบุคคลสำคัญในการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ปัจจุบันมีการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองทำให้ประสิทธิภาพการฟื้นฟูสภาพ
เพิ่มมากขึ้น เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น พยาบาลจึงควรมีความรู้ในการป้องกันการเกิดภาวะบกพร่องด้านการรู้คิด และช่วยส่งเสริมการทำงานเชื่อมโยงกันระหว่างสมองทั้ง 2 ซีก เพื่อเพิ่มความสามารถในการเปลี่ยนแปลงทั้งโครงสร้าง การทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง ตลอดจนการฟื้นฟูระบบประสาทที่มีประสิทธิภาพ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Abelmann, A. C., Kessels, R. P. C., Brazil, I. A., Fasotti, L., & Bertens, D. (2023). Game-supported cognitive strategy training for slowed information processing speed after acquired brain injury: Study protocol for a randomised controlled trial. British Medical Journal Open, 13(9), 1-13.
Borthwick, S. (2012). Communication impairment in patients following stroke. Nursing Standard (through 2013), 26(19), 35-41.
Dabrowski, J., Czajka, A., Zielinska-Turek, J., Jaroszynski, J., Furtak-Niczyporuk, M., Mela, A., . . . Ziemba, A. (2019). Brain functional reserve in the context of neuroplasticity after stroke. Neural Plasticity, 1-10.
Einstad, M. S., Saltvedt, I., Lydersen, S., Ursin, M. H., Munthe-Kaas, R., Ihle-Hansen, H., . . . Thingstad, P. (2021). Associations between post-stroke motor and cognitive function: A cross-sectional study. BioMed Central Geriatrics, 21(1), 1-10.
Feigin, V. L., Brainin, M., Norrving, B., Martins, S., Sacco, R. L., Hacke, W., . . . Lindsay, P. (2022). World stroke organization (WSO): Global stroke fact sheet 2022. International Journal of Stroke, 17(1), 18-29.
Gomez-Soria, I., Peralta-Marrupe, P., & Plo, F. (2020). Cognitive stimulation program in mild cognitive impairment: A randomized controlled trial. Dementia and Neuropsychologia, 14(1), 110-117.
Green, T. L., McNair, N. D., Hinkle, J. L., Middleton, S., Miller, E. T., Perrin, S., . . . Summers, D. V. (2021). Care of the patient with acute ischemic stroke (post hyperacute and prehospital discharge): Update to 2009 comprehensive nursing care scientific statement: A scientific statement from the American Heart Association. Stroke, 52(5), e179-e197.
Irazoki, E., Contreras-Somoza, L. M., Toribio-Guzmán, J. M., Jenaro-Río, C., Van der Roest, H., & Franco-Martín, M. A. (2020). Technologies for cognitive training and cognitive rehabilitation for people with mild cognitive impairment and dementia: A systematic review. Frontiers in Psychology, 11(1), 648.
Jacelon, C. S. (2011). The specialty practice of rehabilitation nursing: A core curriculum. Rehabilitation Nursing Foundation Skokie.
Jullamate, P. (2022). Nursing care for older adult with stroke. Chon Buri: Faculty of Nursing, Burapha University.
Kannan, L., Vora, J., Bhatt, T., & Hughes, S. L. (2019). Cognitive-motor exergaming for reducing fall risk in people with chronic stroke: A randomized controlled trial. NeuroRehabilitation, 44(4), 493-510.
Kennedy, N. C. (2021). The role of neuroplasticity in stroke nursing. British Journal of Neuroscience Nursing, 17(2), 20-25.
Khaw, J., Subramaniam, P., Abd Aziz, N. A., Ali Raymond, A., Wan Zaidi, W. A., & Ghazali, S. E. (2021). Current update on the clinical utility of MMSE and MoCA for stroke patients in Asia: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(17), 8962.
Kitisomprayoonkul, W. (2015). Stroke rehabilitation. Bangkok: Department of Rehabilitation Medicine, Faculty of Medicine, Chulalongkorn University.
Kupnirattisaikul, V. (2018). Geriatric rehabilitation in common health problems. Bangkok: Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University.
Laakso, H. M., Hietanen, M., Melkas, S., Sibolt, G., Curtze, S., Virta, M., . . . Jokinen, H. (2019). Executive function subdomains are associated with post-stroke functional outcome and permanent institutionalization. European Journal of Neurology, 26(3), 546-552.
Lammers, N., Lugtmeijer, S., De Haan, E., & Kessels, R. (2022). Accelerated long-term forgetting: Prolonged delayed recognition as sensitive measurement for different profiles of long-term memory and metacognitive confidence in stroke patients. Journal of The International Neuropsychological Society, 28(4), 327-336.
Lee, P. H., Yeh, T. T., Yen, H. Y., Hsu, W. L., Chiu, V. J., & Lee, S. C. (2021). Impacts of stroke and cognitive impairment on activities of daily living in the Taiwan longitudinal study on aging. Scientific Reports, 11(1), 12199.
Lingo VanGilder, J., Hooyman, A., Peterson, D. S., & Schaefer, S. Y. (2020). Post-stroke cognitive impairments and responsiveness to motor rehabilitation: A review. Current Physical Medicine and Rehabilitation Reports, 8(4), 461-468.
Loetscher, T., Potter, K. J., Wong, D., & das Nair, R. (2019). Cognitive rehabilitation for attention deficits following stroke. Cochrane Database of Systematic Reviews, 19(11), 1-57.
Maier, M., Ballester, B. R., & Verschure, P. F. (2019). Principles of neurorehabilitation after stroke based on motor learning and brain plasticity mechanisms. Frontiers in Systems Neuroscience, 13(74), 1-18.
Maggio, M. G., Latella, D., Maresca, G., Sciarrone, F., Manuli, A., Naro, A., . . . Calabrò, R. S. (2019). Virtual reality and cognitive rehabilitation in people with stroke: An overview. Journal of Neuroscience Nursing, 51(2), 101-105.
Martin, R. C., Ding, J., Hamilton, A. C., & Schnur, T. T. (2021). Working memory capacities neurally dissociate: Evidence from acute stroke. Cerebral Cortex Communications, 2(2), 1-13.
Nakawiro, D., Chansirikarn, S., Srisuwan, P., Aebthaisong, O., Sudsakorn, P., Vidhyachak, C., & Visajan, P. (2017). Group-based training of executive function, attention, memory and visuospatial function (Team-V) in patients with mild neurocognitive disorder. Journal of the Psychiatric Association of Thailand, 62(4), 337-348.
National Health Security office. (2022). Open government data of Thailand (Stroke). Retrieved from https://data.go.th/dataset/dataset-pp_32_031
Neurological Institute of Thailand, (2019). Clinical practice guidelines for ischemic stroke. Bangkok: Thana Place.
Nilanont, Y., Phattharayuttawat, S., Chiewit, P., Chotikanuchit, S., Limsriwilai, J., Chalernpong, L., . . . Poungvarin, N. (2010). Establishment of the Thai version of national institute of health stroke scale (NIHSS) and a validation study. Journal of the Medical Association of Thailand, 93(1), S171-S178.
O’Sullivan, M. J., Oestreich, L. K., Wright, P., & Clarkson, A. N. (2022). Cholinergic and hippocampal systems facilitate cross-domain cognitive recovery after stroke. Brain, 145(5), 1698-1710.
Pajareya, K. (2018). Modern neurological rehabilitation. Bangkok: Department of Rehabilitation Medicine, Faculty of Medicine, Mahidol University.
Parisi, A., Bellinzona, F., Di Lernia, D., Repetto, C., De Gaspari, S., Brizzi, G., . . .Tuena, C. (2022). Efficacy of multisensory technology in post-stroke cognitive rehabilitation: A systematic review. Journal of Clinical Medicine, 11(21), 6324.
Rosbergen, I. C., Grimley, R. S., Hayward, K. S., & Brauer, S. G. (2019). The impact of environmental enrichment in an acute stroke unit on how and when patients undertake activities. Clinical Rehabilitation, 33(4), 784-795.
Rost, N. S., Brodtmann, A., Pase, M. P., van Veluw, S. J., Biffi, A., Duering, M., . . . Dichgans, M. (2022). Post-stroke cognitive impairment and dementia. Circulation Research, 130(8), 1252-1271.
Si, Y., Yuan, H., Ji, P., & Chen, X. (2021). The combinative effects of orem self-care theory and PDCA nursing on cognitive function, neurological function and daily living ability in acute stroke. American Journal of Translational Research, 13(9), 10493-10500.
Sharma, R., Mallick, D., Llinas, R. H., & Marsh, E. B. (2020). Early post-stroke cognition: In-hospital predictors and the association with functional outcome. Frontiers in Neurology, 11(1), 613607.
Spaccavento, S., Marinelli, C. V., Nardulli, R., Macchitella, L., Bivona, U., Piccardi, L., . . . Angelelli, P. (2019). Attention deficits in stroke patients: The role of lesion characteristics, time from stroke, and concomitant neuropsychological deficits. Behavioural Neurology, 1, 7835710.
Su, F., & Xu, W. (2020). Enhancing brain plasticity to promote stroke recovery. Frontiers in Neurology, 11(1), 554089.
Sun, R., Li, X., Zhu, Z., Li, T., Li, W., Huang, P., & Gong, W. (2021). Effects of combined cognitive and exercise interventions on poststroke cognitive function: A systematic review and meta-analysis. BioMed Research International, 1, 1-11.
Thieme, H., Morkisch, N., Mehrholz, J., Pohl, M., Behrens, J., Borgetto, B., & Dohle, C. (2019). Mirror therapy for improving motor function after stroke: Update of a Cochrane review. Stroke, 50(2), e26-e27.
Tiamkao, S. (2022). Stroke situation. Thai Journal of Neurology, 39(2), 39-46.
Van de Ven, R. M., Murre, J. M., Veltman, D. J., & Schmand, B. A. (2016). Computer-based cognitive training for executive functions after stroke: A systematic review. Frontiers in Human Neuroscience, 10(150), 1-27.
Wang, C. (2022). The role of neuromodulation to drive neural plasticity in stroke recovery: A narrative review. Brain Network and Modulation, 1(1), 2-8.
Withiel, T. D., Wong, D., Ponsford, J. L., Cadilhac, D. A., New, P., Mihaljcic, T., & Stolwyk, R. J. (2019). Comparing memory group training and computerized cognitive training for improving memory function following stroke: A phase II randomized controlled trial. Journal of Rehabilitation Medicine, 51(5), 343-351.
Woods, B., Rai, H. K., Elliott, E., Aguirre, E., Orrell, M., & Spector, A. (2023). Cognitive stimulation to improve cognitive functioning in people with dementia. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11(2), 1-78.
Xue, L., Deng, J., Zhu, L., Shen, F., Wei, J., Wang, L., . . . Wang, L. (2023). Effects of predictive nursing intervention on cognitive impairment and neurological function in ischemic stroke patients. Brain and Behavior, 13(3), 1-9.
Xuefang, L., Guihua, W., & Fengru, M. (2021). The effect of early cognitive training and rehabilitation for patients with cognitive dysfunction in stroke. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 30(3), e1882.
Zhang, Q., Fu, Y., Lu, Y., Zhang, Y., Huang, Q., Yang, Y., . . . Li, M. (2021). Impact of virtual reality-based therapies on cognition and mental health of stroke patients: Systematic review and meta- analysis. Journal of Medical Internet Research, 23(11), e31007.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารพยาบาลตำรวจ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานที่ได้ตีพิมพ์แล้วจะเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลตำรวจ
