ความสัมพันธ์ระหว่างแรงจูงใจภายในกับพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงในจังหวัดเชียงราย

เบญญลักษมิ์  หมุดดี; ญาณัชฌาน์  แก้วตา; สาวิตรี  จีระยา

ผู้แต่ง

เบญญลักษมิ์ หมุดดี คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเชียงราย จังหวัดเชียงราย 57000
ญาณัชฌาน์ แก้วตา คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเชียงราย จังหวัดเชียงราย 57000
สาวิตรี จีระยา คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเชียงราย จังหวัดเชียงราย 57000

คำสำคัญ:

แรงจูงใจภายใน, พฤติกรรมการควบคุมโรค, โรคความดันโลหิตสูง, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) แรงจูงใจภายในและพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงในจังหวัดเชียงราย และ 2) ความสัมพันธ์ระหว่างแรงจูงใจภายในและพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงในจังหวัดเชียงราย โดยใช้กรอบแนวคิดทฤษฎีการตัดสินใจด้วยตนเอง ของ Deci and Ryan (1985) ตัวอย่าง คือ ผู้ที่มีอายุ 60 ปี ขึ้นไป วินิจฉัยว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง เข้ารับบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในอำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย จำนวน 312 คน เก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนเมษายน ถึง พฤษภาคม พ.ศ. 2566 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามแรงจูงใจภายใน และแบบสอบถามพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง มีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 1.00 ทั้งสองฉบับ และมีความเที่ยงของเครื่องมือจากการวิเคราะห์ด้วยสัมประสิทธิ์ แอลฟาครอนบาคเท่ากับ .81 และ .85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน

ผลการวิจัยพบว่า 1) คะแนนแรงจูงใจภายในเพื่อควบคุมโรคความดันโลหิตสูงของผู้สูงอายุโดยรวมอยู่ในระดับสูง (M = 81.38, SD = 5.18) และคะแนนพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง โดยรวมอยู่ในระดับสูง (M = 56.61, SD = 4.62) 2) แรงจูงใจภายในมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = .411, p = .000)

ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า แรงจูงใจภายในเป็นปัจจัยสำคัญที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการควบคุมโรคของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงในจังหวัดเชียงราย ดังนั้น บุคลากรสุขภาพสามารถส่งเสริมแรงจูงใจภายในแก่ผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง เพื่อให้มีพฤติกรรมการควบคุมโรคความดันโลหิตสูงอย่างเหมาะสม

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Boonkaew, N., Jitramontree, N., & Wirojratana, V. (2015). The relationship between intrinsic motivation and glycemic control behaviors among older persons with type 2 diabetes. Nursing Journal, 45(1), 212-225.

Chiang Rai Provincial Health Office. (2022). Morbidity rate with hypertension per population 2022. Retrieved from http://61.19.32.29/hdc/reports/report.php?

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Boston, MA: Springer.

Hedman, M. (2018). Autonomy and participation in care for older people (Doctor of Philosophy). Faculty of Medicine, Uppsala University, Sweden, Uppsala.

Hudsadin, L. (2020). Factors predicting with self-care behaviors in hypertensive aging in out-patient department Ranode hospital. Journal of MCU Nakhondhat, 7(7), 373-386.

Jaiyungyuen, U., & Voraroon, S. (2016). Relationships among perceived self-efficacy, family support and health-promoting behaviors of older people with hypertension. Journal of Nursing, Siam University, 17(33), 20-30.

Kaewbanjak, N., Shumwangwapee, P., & Suwanaphant, K. (2020). Health literacy factors associated with health behavior among elderly with hypertension disease in Khoksi sub-district, Muang district, Khon Kaen province. Thai Journal of Public Health and Health Sciences, 3(3), 1-15.

Meesub, P. (2021). Prevalence and factors affecting uncontrolled blood pressure in elderly hypertensive patients in Chiang Khong hospital, Chiang Rai province. Journal of Primary Care and Family Medicine, 4(2), 61-69.

Oliveros, E., Patel, H., Kyung, S., Fugar, S., Goldberg, A., Madan, N., & Williams, K. A. (2020). Hypertension in older adults: Assessment, management, and challenges. Clinical cardiology, 43(2), 99-107.

Ostchega, Y., Fryar, C. D., Nwankwo, T., & Nguyen, D. T. (2020). Hypertension prevalence among adults aged 18 and over: United States, 2017–2018. National Center for Health Statistics Data Brief, 364(1), 1-8.

Peng, S., Shen, T., Liu, J., Tomlinson, B., Sun, H., Chen, X., . . . Zhang, Y. (2017). Uncontrolled hypertension increases with age in an older community-dwelling Chinese population in Shanghai. Aging and disease, 8(5), 558-569.

Saensunon, C., & Suwannaphant, K. (2021). Factors associated with quality of life among hypertension patients in Banphai district, Khon Kaen province. Academic Journal of Comminuty Public Health, 7(2), 42-61.

Serametakul, D., Wonghongkul, T., Klunklin, P., & Mesukko, J. (2019). A causal model of self-management for adolescents with asthma. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 23(4), 320-333.

Sheeran, P., Wright, C. E., Avishai, A., Villegas, M. E., Lindemans, J. W., Klein, W. M., . . . Ntoumanis, N. (2020). Self-determination theory interventions for health behavior change: Meta-analysis and meta-analytic structural equation modeling of randomized controlled trials. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 88(8), 726-737.

Sithikan, W. (2017). Factors associated with health promotion behaviors of the elderly in Ban Hong subdistrict municipality, Ban Hong district, Lamphun province (Master of Public Health). Faculty of science and technology Chiang Mai Rajabhat University, Chiang Mai.

Srisathitnarakoon, B. (2020). Effect size power analysis sample size calculation using G*Power program. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House.

Strategy and Planning Division Permanent Secretary Ministry of Public Health. (2019). Summary incidence of illness report 2019. Bangkok: Digital health group strategy and planning division.

Suwan, N. (2015). Drug use behaviors and related factors of hypertensive patients in Kong Khaek health promotion hospital, Mae Chaem district, Chiang Mai province (Master of Public Health). Faculty of Public Health, University of Chiang Mai, Chiang Mai.

Tantiekkarat, S., Makmee, P., Suksanguam, N., & Sattaphan, N. (2020). Factors associated with self-care behavior of the elder with hypertension in Buriram Province by using the precede framework theory. Valaya Alongkorn Rajabhat University under the Royal Patronage Research and Development Journal Science and Technology, 15(1), 59-73.

Thai Hypertension Society. (2019). 2019 Thai guidelines on the treatment of hypertension. Bangkok: Trickthink publication.

Weinstein, N., Legate, N., Kumashiro, M., & Ryan, R. M. (2016). Autonomy support and diastolic blood pressure: Long term effects and conflict navigation in romantic relationships. Motivation and Emotion, 40(2), 212-225.

Yosaphol, D. (2017). Factors related to self- care behaviors of elderly with hypertension in Aranyik sub-district, Nakhon Luang district, Pranakhon Si Ayutthaya province (Master of Public Health). Faculty of Liberal Arts, Krirk University, Bangkok, Bang Khen.