การวิเคราะห์เส้นทางปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการ ของผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการของผู้สูงอายุติดบ้าน ติดเตียง โดยใช้การวิเคราะห์เส้นทาง ตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย ที่ได้มาจากสุ่มตัวอย่าง จำนวน 135 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ได้แก่ 1) ปัจจัยนำที่แบ่งเป็นความรู้และการรับรู้ประโยชน์ 2) ปัจจัยเอื้อ 3) ปัจจัยเสริม 4) พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และ 5) แบบประเมินภาวะโภชนาการ ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และมีค่าความเที่ยงของแบบทดสอบความรู้และการรับรู้ประโยชน์ที่เป็นค่า KR-20 เท่ากับ .84 และ .96 ตามลำดับ มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม 2-5 เท่ากับ  .87, .87, .74 และ .85 ตามลำดับ เก็บรวบรวมข้อมูลตั้งแต่ กุมภาพันธ์ ถึง กรกฎาคม พ.ศ. 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เส้นทาง

          ผลการวิจัยพบว่า 1) พฤติกรรมการบริโภคอาหารมีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อภาวะโภชนาการโดยมีค่าสัมประสิทธิ์ขนาดอิทธิพลเท่ากับ .74 2) ปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริม มีอิทธิพลทางอ้อมต่อภาวะโภชนาการผ่านพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และตัวแปรทั้งหมดร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของภาวะโภชนาการของผู้สูงอายุติดบ้าน ติดเตียง ได้ร้อยละ 55 ดังนั้น ผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงควรได้รับการส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ดีควบคู่กับการส่งเสริมปัจจัยนำที่เป็นความรู้และการรับรู้ประโยชน์ ปัจจัยเอื้อ และปัจจัยเสริม เพื่อให้มีภาวะโภชนาการดีต่อไปในอนาคต