การพยาบาลผู้ป่วยเด็กโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดที่มีไข้จากภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ: กรณีศึกษา 2 ราย

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

 โรคมะเร็งเม็ดเลือดเป็นโรคเรื้อรัง เป็นปัญหาทางสาธารณสุข พบว่ามะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia) เป็นโรคมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับหนึ่งในเด็ก วิธีการรักษาโรคมะเร็งในปัจจุบันด้วยยาเคมีบำบัด จะช่วยควบคุมการแพร่กระจายหรือทำลายเซลล์มะเร็ง ซึ่งมีความสัมพันธ์โดยตรงกับผลข้างเคียงที่รุนแรง เช่น การติดเชื้อ เม็ดเลือดขาวต่ำ เป็นภาวะแทรกซ้อนที่มีความรุนแรงและพบได้บ่อยที่สุด ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยและครอบครัว และอาจเสียชีวิตจากการติดเชื้อได้

            วัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาการใช้กระบวนการพยาบาลผู้ป่วยเด็กโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดที่มีไข้จากภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ

             ผลการศึกษา: ผู้ป่วยกรณีศึกษารายที่ 1 มารับยาเคมีบำบัดตามนัด ตามProtocol ThaiPOG  1302/1303 ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน 6 เดือนก่อน มีก้อนโตที่บริเวณคอ 2 ข้างโต กดไม่เจ็บ น้ำหนักลดลงจาก 36 กิโลกรัม เหลือ24 กิโลกรัม เจาะเลือด CBC: Blast: 11% เจาะไขกระดูกพบ T ccell ALL) เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลขอนแก่น พบปัญหารับยาเคมีบำบัด มีไข้ 38 องศาเซลเซียส เหนื่อยอ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียนมาก บริเวณแขนมีรอยจ้ำเลือดเล็กน้อย เม็ดเลือดขาวต่ำ ผู้ป่วยกรณีศึกษารายที่ 2 มารับยาเคมีบำบัดตามนัด Protocol ThaiPOG  1303 ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน 7 เดือนก่อน เหนื่อย เพลีย หายใจไม่อิ่ม ซีด Hct 27 Vol% เจาะเลือด CBC: Blast 46% เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลขอนแก่น พบปัญหารับยาเคมีบำบัด มีไข้ 38 องศาเซลเซียส เหนื่อยอ่อนเพลีย คลื่นไส้ เยื่อบุช่องปากอักเสบระดับ 2 เป็นแผลทั่วบริเวณ เยื่อบุช่องปาก ลิ้น และริมฝีปาก บวม ปวด ทำให้กลืนลำบาก รับประทานอาหารได้น้อย

             สรุป: ผู้ป่วยกรณีศึกษาทั้ง 2 ราย มีประเด็นปัญหาทางการพยาบาลที่สำคัญคล้ายคลึงกัน คือ 1)มีภาวะติดเชื้อในร่างกายเนื่องจากภูมิต้านทานต่ำและเม็ดเลือดขาวต่ำ(Febrile Neutropenia) 2) ไม่สุขสบายเนื่องจากมีไข้ 3) ไม่สุขสบายเนื่องจากปวดหลัง 4)มีโอกาสเกิดความไม่สมดุลของสารน้ำในร่างกาย เนื่องจาก คลื่นไส้ อาเจียน5) เสี่ยงต่อภาวะเลือดออกง่ายจากเกร็ดเลือดต่ำ6) เสี่ยงต่อภาวะพร่องออกซิเจนเนื่องจากเม็ดเลือดแดงต่ำ ซีด7)การทำกิจกรรมลดลงเนื่องจากเหนื่อย อ่อนเพลีย 8)บิดา มารดา ผู้ดูแล มีความวิตกกังวลเนื่องจากการเจ็บป่วยของเด็ก ส่วนข้อวินิจฉัยที่ต่างกัน พบมี 1 ข้อวินิจฉัยการพยาบาล ได้แก่ 1) เสี่ยงต่อภาวะได้รับสารน้ำและอาหารไม่เพียงพอ เนื่องจาก รับประทานอาหารได้น้อย เยื่อบุช่องปากอักเสบ ผลลัพธ์การพยาบาล ปัญหาการพยาบาลได้รับการแก้ไข และวางแผนดูแลต่อเนื่อง กรณีศึกษาที่ 1 จำหน่ายกลับบ้านได้ รวมระยะเวลานอนโรงพยาบาล 12 วัน ส่วนกรณีศึกษาที่ 2 นอนรักษาในโรงพยาบาล 20 วัน

คำสำคัญ: การพยาบาล, โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว,ไข้จากภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ

* พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลขอนแก่น