ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการลดน้ำหนักของวัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกิน

Abstract

การวิจัยสหสัมพันธ์เชิงทำนายนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการลดน้ำหนักและอำนาจทำนายของปัจจัยทำนาย ได้แก่ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค การรับรู้สมรรถนะแห่งตน อิทธิพลของครอบครัว และอิทธิพลของกลุ่มเพื่อนกับพฤติกรรมการลดน้ำหนักของวัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกิน กลุ่มตัวอย่าง คือ วัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกิน  จำนวน 422 คน เลือกโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจงจากโรงเรียนมัธยมของรัฐ สังกัดสำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมการลดน้ำหนัก และแบบสอบถามการรับรู้ประโยชน์ แบบสอบถามการรับรู้อุปสรรค แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน แบบสอบถามอิทธิพลของครอบครัว และแบบสอบถามอิทธิพลของกลุ่มเพื่อน แบบสอบถามได้ผ่านการตรวจความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ และคำนวณค่าความเที่ยง ได้เท่ากับ.78, .80, .85, .77 และ .83 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัยสรุปได้ว่า วัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกิน มีพฤติกรรมการลดน้ำหนักด้านการควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการใช้ยาลดความอ้วนโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (= 2.84, SD = 0.42) การรับรู้สมรรถนะแห่งตน อิทธิพลของครอบครัว อิทธิพลของกลุ่มเพื่อน การรับรู้อุปสรรค และการรับรู้ประโยชน์ สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมลดน้ำหนักของวัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกินได้ร้อยละ 41.2 ข้อสรุปจากผลการวิจัยสามารถนำไปส่งเสริมให้วัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกินลดน้ำหนักด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยการควบคุมอาหารควบคู่กับการออกกำลังกายร่วมกับการมีส่วนร่วมของครอบครัวและกลุ่มเพื่อนและจัดให้เหมาะสมกับวัยรุ่นหญิงที่มีภาวะโภชนาการเกินเป็นรายไป นอกจากนี้สามารถนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานเพื่อวางแผนด้านนโยบายและยุทธศาสตร์ในการสร้างเสริมสุขภาพในการลดน้ำหนักของวัยรุ่นหญิงที่มีภาวะน้ำหนักเกิน ซึ่งสร้างสมการทำนายในรูปคะแนนมาตรฐาน ได้ดังนี้

Z _{พฤติกรรมการลดน้ำหนัก} = 0.460 Z _{การรับรู้สมรรถนะแห่งตน*} + 0.136 Z _{อิทธิพลของครอบครัว*}

+ 0.066 Z _{อิทธิพลของกลุ่มเพื่อน} - 0.159 Z _{การรับรู้อุปสรรค*} + 0.098 Z _{การรับรู้ประโยชน์}

The purposes of this predictive correlational research were to examine weight control behaviors  and to examine the predictability of predicting factors; perceived benefit, perceived self-efficacy, perceived barriers, parents influence, and peers influence among overweight female adolescents. Four hundred and twenty-two overweight female adolescents were recruited from a purposive random sampling technique in the secondary public schools, Office of the Basic Commission, Ministry of Education. The instruments used for data collection were the demographic data, weight control behaviors questionnaire, perceived benefit, perceived barriers, perceived self-efficacy, parent influence, and peer influence. All questionnaires were tested for content validities by five panel of experts, the reliabilities were .78, .80, .85, .77, and .83, respectively. Descriptive statistic, Pearson’s product moment correlation coefficient and Multiple regression were used to analyze data. The results revealed: The mean score of  weight control behaviors in diet control, exercise, and diet pills among overweight female adolescent was at a moderate level (= 2.84, SD = 0.42). Perceived self-efficacy, parents influence, peers influence, perceived barriers, and perceived benefit  were good predictors for weight control behaviors. Variables accounted for 41.2% of total variance in weight control behaviors. The results were used to promoted for change the diet control behaviors with exercise cooperate participant by parents and peers for individually obese female adolescents, besides basing on plan and strategies for promoting weight control among overweight female adolescents. The equation derived from the standardized score was:

Z weight control behaviors = 0.460 Zperceived benefit* + 0.136 Z parents influences*+ 0.066 Zfriends influences

- 0.159 Z perceived barriers*+ 0.098 Z perceived benefit