บทบาทของพยาบาลในการส่งเสริมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเพื่อชะลอความเสื่อมของไตในหน่วยบริการปฐมภูมิ

บทคัดย่อ

โรคไตเรื้อรัง (chronic kidney disease: CKD) เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ซึ่งเป็นระยะที่สำคัญที่สุดที่ต้องได้รับการจัดการอย่างเข้มข้นเพื่อชะลอความเสื่อมของไต อย่างไรก็ตาม ความรู้เกี่ยวกับการส่งเสริมการจัดการตนเองในผู้ป่วยกลุ่มนี้ในหน่วยบริการปฐมภูมิยังพบว่ามีน้อย ดังนั้น บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอความรู้เกี่ยวกับการจัดการตนเอง (self-management) ในการคงการทำงานของไต และวิเคราะห์บทบาทสำคัญของพยาบาลในหน่วยบริการปฐมภูมิในการส่งเสริมการจัดการตนเองเพื่อชะลอความก้าวหน้าของโรค

พยาบาลมีบทบาทหลักในการเป็นโค้ชสุขภาพ (health coach) ที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอย่างยั่งยืน โดยครอบคลุม 3 ด้านหลัก ได้แก่ 1) การประเมิน และการวางแผนรายบุคคล (assessment and individualized planning) โดยการประเมินองค์รวม (ความรู้ ความมั่นใจ บริบททางสังคม และวัฒนธรรม) และการตั้งเป้าหมายร่วมกับผู้ป่วยโดยใช้กรอบเป้าหมาย Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound (SMART) 2) การถ่ายทอดความรู้ และทักษะอย่างมีประสิทธิภาพ (effective education and skills transfer) โดยเน้นการสอนทักษะที่นำไปสู่การปฏิบัติจริง และการใช้เทคนิคการสัมภาษณ์เพื่อสร้างแรงจูงใจ (motivational interviewing) และ 3) การติดตาม และสนับสนุนต่อเนื่อง (continuous monitoring and support) สำหรับทั้งผลลัพธ์ทางคลินิก และสภาพจิตใจของผู้ป่วย ดังนั้น การพัฒนาศักยภาพพยาบาลในบทบาทโค้ชสุขภาพ จึงเป็นกลยุทธ์สำคัญในการสร้างระบบดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังอย่างยั่งยืน