ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันภาวะกระดูกพรุนในผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ, พฤติกรรมการป้องกันภาวะกระดูกพรุน, ภาวะกระดูกพรุน, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนายนี้ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการป้องกันภาวะกระดูกพรุนในผู้สูงอายุ ที่มารับการรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลศิริราช จำนวน 98 ราย เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคกระดูกพรุน แบบสอบถามความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคกระดูกพรุน แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตนเกี่ยวกับการป้องกันโรคกระดูกพรุน และแบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันโรคกระดูกพรุน ค่าดัชนีความเชื่อมั่นคูเดอร์ริชาร์สัน 20 เท่ากับ .81 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .91, .96, .97, และ .88 ตามลำดับ วิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน และสถิติวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบเป็นขั้นตอน
ผลการวิจัย พบว่า ผู้สูงอายุมีระดับพฤติกรรมการป้องกันภาวะกระดูกพรุนปานกลาง (Mean = 69.19, SD = 9.77) ปัจจัยด้านความรู้เกี่ยวกับภาวะกระดูกพรุน (β = .176, p-value = .032) การรับรู้ความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกระดูกพรุน (β = .380, p-value < .001) การรับรู้ความรุนแรงของภาวะกระดูกพรุน (β = .184, p-value = .038) และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนเกี่ยวกับการป้องกันภาวะกระดูกพรุน (β = .206, p-value = .013) สามารถร่วมทำนายพฤติกรรมป้องกันภาวะกระดูกพรุนได้ร้อยละ 51.20 (R2 = .512) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .05) จากผลการศึกษานี้ สามารถนำไปเป็นข้อมูลในการพัฒนาแนวทางการพยาบาลเพื่อส่งเสริมป้องกันภาวะกระดูกพรุนในผู้สูงอายุ
เอกสารอ้างอิง
Blackie R. Diagnosis, assessment and management of osteoporosis. Prescriber 2020;31(1):14-9. doi: 10.1002/psb.1815.
World Health Organization. WHO criteria for diagnosis of osteoporosis [Internet]. 2018 [cited 2018 Jan 19]. Available from: http://www.4bonehealth.org/education/world-health-organization-criteria-diagnosis-osteoporosis/
Patcharin C, Maungrung M, Manjaiwong D. Factors related to osteoporosis preventive behaviors in middle age population. Chiang Mai Medical Journal 2018;58(1):43-56 (in Thai)
Johnston CB, Dagar M. Osteoporosis in older adults. The Medical Clinics of North America 2020;104(5):873-84. doi: 10.1016/j.mcna.2020.06.004.
Akkawi I, Zmerly H. Osteoporosis: current concepts. Joints 2018;6(2):122-7. doi: 10.1055/s-0038-1660790.
Cooper C, Ferrari SL. IOF compendium of osteoporosis. 2nd ed. Switzerland: International Osteoporosis Foundation; 2019.
Sahota KK, Anpalakhan S. Managing osteoporosis in older people [Internet]. 2019 [cited 2024 Jan 11]. Available from: doi: 10.1211/PJ.2019.20206303.
Rozenberg S, Bruyère O, Bergmann P, Cavalier E, Gielen E, Goemaere S, et al. How to manage osteoporosis before the age of 50. Maturitas 2020;138:14-25. doi: 10.1016/j.maturitas.2020.05.004.
Wongsalah V, Wongsalah M. Promoting bone strength: guidelines to prevent and reduce risks for osteoporosis. Regional Health Promotion Center 9 Journal 2020;14(35):410-24. (in Thai)
Chen LR, Hou PH, Chen KH. Nutritional support and physical modalities for people with osteoporosis: current opinion. Nutrients 2019;11(12):2848. doi: 10.3390/nu11122848.
Higgs J, Derbyshire E, Styles K. Nutrition and osteoporosis prevention for the orthopaedic surgeon: a wholefoods approach. EFORT Open Reviews 2017;2(6):300-8. doi: 10.1302/2058-5241.2.160079.
Phiboonleetrakul Y, Aree-Ue S, Kittipimpanon K. Relationships between osteoporosis knowledge, risk of falls and fall prevention behavior in older Thai females at risk of osteoporosis. Thai Journal of Public Health 2020;50(3):391- 406. (in Thai)
Rosenstock IM, Strecher VJ, Becker MH. Social learning theory and the health belief model. Health Education Quarterly 1988;15(2):175-83. doi: 10.1177/109019818801500203.
El-Masry R, Elkhawaga G, El-Gilany AH, Alam RR. Knowledge and health beliefs of elderly women toward osteoporosis in Mansoura, Egypt. Progress in Medical Sciences 2018;2(2):23-7. doi: 10.5455/pms.20180728053351.
Parandeh L, Shafaie FS, Malakouti J, Mirghafourvand M, Asghari-Jafarabadi M. The effect of educational text message based on health belief model on osteoporosis preventive behaviors in women: a randomized controlled clinical trial. Women and Health 2019;59(10):1128-40. doi: 10.1080/03630242.2019.1590495.
Blumstein T, Benyamini Y, Farhi A, Boyko V, Lerner-Geva L. Knowledge of risk factors and prevention of osteoporosis: the Israeli women’s health at midlife study. Archives of Osteoporosis 2018;13(1):70. doi: 10.1007/s11657-018-0474-0.
Rezaei M, Vatankhah M, Ajorpaz NM, Gholami M, Zamani B. The effect of osteoporosis prevention empowerment program on the self-efficacy of Iranian older adults. Journal of Client-Centered Nursing Care 2019;5(1):53-62. doi: 10.32598/jccnc.5.1.53.
Ailinger RL, Lasus H, Braun MA. Revision of the facts on osteoporosis quiz. Nursing Research 2003;52(3):198-201. doi: 10.1097/00006199-200305000-00010.
Phuttaraksa T, Danaidutsadeekul S, Thosingha O, Unnanuntana A. Factors predicting the physical function in patients with osteoporotic fracture. Nursing Science Journal of Thailand 2021;39(3):60-73. (in Thai)
Kim KK, Horan ML, Gendler P, Patel MK. Development and evaluation of the osteoporosis health belief scale. Research in Nursing and Health 1991;14(2):155-63. doi: 10.1002/nur.4770140210.
Piaseu N, Schepp K, Belza B. Causal analysis of exercise and calcium intake behaviors for osteoporosis prevention among young women in Thailand. Health Care for Women International 2002;23(4):364-76. doi: 10.1080/0739933029008937.
Horan ML, Kim KK, Gendler P, Froman RD, Patel MD. Development and evaluation of the osteoporosis self-efficacy scale. Research in Nursing and Health 1998;21(5):395-403. doi: 10.1002/(sici)1098-240x(199810)21:5<395::aid-nur3>3.0.co;2-i.
Chapha M. Predicting factors of preventive behavior of osteoporosis in nurses. Journal of Nursing Science 2010;28(3):50-9. (in Thai)
Janiszewska M, Firlej E, Zołnierczuk-Kieliszek D, Dziedzic M. Knowledge about osteoporosis prevention among women screened by bone densitometry. Przeglad Menopauzalny 2016;15(2):96-103. doi: 10.5114/pm.2016.61192.
Ahn S, Oh J. Effects of a health-belief-model-based osteoporosis- and fall-prevention program on women at early old age. Applied Nursing Research 2021;59:151430. doi: 10.1016/j.apnr.2021.151430.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารเกื้อการุณย์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
