พฤติกรรมการดูแลตนเองและการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุ ในเขตอำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการดูแลตนเอง, การรับรู้ภาวะสุขภาพ, ผู้สูงอายุ, เชียงรายบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลตนเอง การรับรู้ภาวะสุขภาพตนเอง ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการดูแลตนเอง และการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุในเขตอำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 400 คน เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเอง และแบบสอบถามการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเอง ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาได้เท่ากับ .60 - 1.00 วิเคราะห์ความเที่ยงด้วยค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ .77 และ .87 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิตเชิงบรรยาย และวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียแมน
ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลตนเองอยู่ในระดับปานกลาง (Mean = 2.09, SD = .85) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า พฤติกรรมด้านการดูแลตนเองที่จำเป็นตามระยะพัฒนาการมีค่าเฉลี่ยมากที่สุด อยู่ในระดับปานกลาง (Mean = 2.37, SD = .87) และการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเองอยู่ในระดับดี (Mean = 3.32, SD = .68) ด้านการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเองในปัจจุบันมีค่าเฉลี่ยมากที่สุด อยู่ในระดับดี (Mean = 3.67, SD = .52) ด้านพฤติกรรมการดูแลตนเอง และการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเอง มีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญ (p-value < .01, r = .66) จากผลการศึกษานี้ สามารถนำไปใช้ในการสร้างเสริมสุขภาพ โดยการส่งเสริมการรับรู้ภาวะสุขภาพตนเอง เพื่อให้เกิดพฤติกรรมการดูแลตนเองที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุและมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Digital Government Development Agency (Public Organization). Elderly population statistics and the elderly who received the welfare allowance for the year 2022 [Internet]. 2023 [cited 2023 Jul 18]. Available from: https://data.go.th/dataset/dataolder65 (in Thai)
Department of Older Persons. Statistics of the elderly in Thailand 77 provinces as of december 31, 2020 [Internet]. 2021 [cited 2023 July 18]. Available from: https://www.dop.go.th/download/knowledge/th1610815306-335_0.pdf (in Thai)
Department of Older Persons. Elderly statistics compiled from data from the department of provincial administration as of december 31, 2022 from the information of civil registration and people of Thai nationality as of 31 december 2022 [Internet]. 2023 [cited 2023 Jul 18]. Available from: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/2387 (in Thai)
National Statistical Office. The 2021 survey of the older persons in Thailand [Internet]. 2021 [cited 2023 Jul 18]. Available from: https://www.dop.go.th/th/know/1/2406.pdf (in Thai)
McKhann GM, Knopman DS, Chertkow H, Hyman BT, Jack CR, Kawas CH, et al. The diagnosis of dementia due to alzheimer’s disease: recommendations from the national institute on aging-alzheimer’s association workgroups on diagnostic guidelines for alzheimer’s disease. Alzheimer’s and Dementia 2011;7(3):263-9. doi: 10.1016/j.jalz.2011.03.005.
Kershaw HR, Hackett RA, Cadar D, Herbert A, Orrell M, Steptoe A. Vision impairment and risk of dementia: findings from the English longitudinal study of ageing. Journal of the American Geriatrics Society 2018;66(9):1823-9. doi: 10.1111/jgs.15456.
Duren DL, Sherwood RJ, Czerwinski SA, Lee M, Choh AC, Siervogel RM, et al. Body composition methods: comparisons and interpretation. Journal of Diabetes Science and Technology 2008;2(6):1139-46. doi: 10.1177/193229680800200623.
Phatharapreeyakul L, Kraithaworn P, Piaseu N. Perceived social isolation, self-care behaviors and health status among community dwelling older adults living alone. The Bangkok Medical Journal 2016;11(1):17-23. doi: 10.31524/bkkmedj.2016.02.004.
Turnbull N, Chanda W, Chuppawa W, Seedaket S, Chanaboon S, Sangswai B, et al. Health status and factors associated with self-care among older adults. Nursing Journal of the Ministry of Public Health 2020;30(3):35-49. (in Thai)
Foundation of the Institute of Research and Development on Gerontology. Situation of the Thai elderly 2016. Nakhon Pathom: Printery Company Limited; 2016. (in Thai)
Orem DE. Nursing concepts of practices. 6th ed. St. Louis, Missouri: Mosby; 2001.
Orem DE. Nursing: concepts of practice. New York: Mc Graw-Hill; 1985.
Wongwijan N, Sontirat S. Attitude toward aging, self-care, social skills and well-being of the elderly in Amphoe Kabin Buri’s the elderly club, Prachin Buri province. Journal of Social Sciences and Humanities 2013;39(2):66-79. (in Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. Situation of the Thai elderly 2020. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2021. (in Thai)
Stewart TL, Chipperfield JG, Perry RP, Weiner B. Attributing illness to ‘old age:’ consequences of a self-directed stereotype for health and mortality. Psychology and Health 2012;27(8):881-97. doi: 10.1080/08870446.2011.630735.
Brook RH, Ware JE, Davies-Avery A, Stewart AL, Donald CA, Rogers WH, et al. Overview of adult health status measures fielded in Rand’s health insurance study. Medical Care 1979;17(7):1-131.
Somboon S, Somanusorn S, Sumgern C. Factors related to healthy aging among elderly. Kuakarun Journal of Nursing 2018;25(1):141-53.
Watcharanat P, Tanpichai P, Sajjasophon R. The relationship between the perception of elderly’s health status and health behaviors in Nakhon Nayok province, Thailand. The Open Public Health Journal 2019;12:420-23. doi: 10.2174/1874944501912010420. (in Thai)
Rakpanusit T, Khoyneung N, Isaramalai SA, Kuha A. Effects of health literacy and self-perceived health status on quality of life of elderly in three southern border provinces of Thailand. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health 2020;7(3):182-94. (in Thai)
Phan-ubol P. A study of relationship between health perception and health self-caring behaviors of Thai andropause police officers in Chonburi province [Dissertation]. Bangkok: Srinakharinwirot University; 2010. (in Thai)
Phromkun T, Saengiamjit P, Phiromjitphong S. Self-care behaviors among the elderly in Sisaket province. Journal of Health Systems Research and Development 2014;7(1):133-45. (in Thai)
Rojtrakul P. Factors related to self-care among elderly people skin disease case study of the Institute of dermatology Bangkok. Journal of Nursing Division 2012;39(1):79-91. (in Thai)
Chiang Rai Provincial Public Health Office. Report on elderly screening data in Chiang Rai province 2023 [Internet]. 2023 [cited 2023 Jul 18]. Available from: https://3doctor.hss.moph.go.th/main/rp_screen
Yamane T. Statistics: an introductory analysis. 3rd ed. New York: Harper Collins; 1973.
Roket J, Saradee M, Cheychom J, Saetae S. Health behaviors among the elderly PAE-RA subdistrict, Tha Phae district, Satun province. Poster session presented at: the 10th Hatyai national and international conference. 2019 Jul 12-13; Songkhla. (in Thai)
Silangirn P. Factors related to self-care behaviors among elderly of Phayao province [Dissertation]. Pathumthani: Thammasat University; 2017. (in Thai)
Sansongkwae T. Health care behaviors of the elderly in Muangnoy subdistrict, Pasang district, Lamphun province [Dissertation]. Bangkok: Thammasat University; 2016. (in Thai)
Tabsee S. Factors related to self-care behavior of the elderly in Kangkrajan district, Phetchaburi province. Journal of Prachomklao College of Nursing, Phetchaburi Province 2020;3(1):14-30. (in Thai)
Castano-Vergara DM, Cardona-Arango D. Perception of state of health and associated factors in older adults. Revista de Salud Pública 2015;17(2):171-83. doi: 10.15446/rsap.v17n2.30730.
Chetpakdeechit N, Niputhuttapong S, Kwanyuen R, Baljay Y, Thongwachira C. Relationship between perceptions of health status, needs, expectations, ability for self-care among elderly people dwelling at community in Khet Bang Phlat in Bangkok of Thailand. KKU International Journal of Humanities and Social Sciences 2018;8(3):22-43. (in Thai)
Supasiri T, Vorayingyong A. A survey of health status and health perception of the elderly in rural Saraburi. Royal Thai Army Medical Journal 2019;72(3):193-200. (in Thai)
Jarallah JS, Al-Shammari SA. Factors associated with health perception of Saudi elderly. Journal of Cross-Cultural Gerontology 1999;14(4):323-34. doi: 10.1023/a:1006600701746.
Thappratoom N. Self-care behaviors of elderly in Nongsano sub-district, Mueang district, Phetchaburi province [Dissertation]. Bangkok: Krirk University; 2017. (in Thai)
Toci E, Burazeri G, Jerliu N, Sorensen K, Ramadani N, Hysa B, et al. Health literacy, self-perceived health and self-reported chronic morbidity among older people in Kosovo. Health Promotion International 2015;30(3):667-74. doi: 10.1093/heapro/dau009.
Andersen FK, Christensen K, Frederiksen H. Self-rated health and age: a cross-sectional and longitudinal study of 11,000 danes aged 45-102. Scandinavian Journal of Public Health 2007;35(2):164-71. doi: 10.1080/14034940600975674.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารเกื้อการุณย์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
