ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะตนเองต่อความรู้และความมั่นใจ การดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน ในชมรมผู้สูงอายุวัดปุรณาวาส กรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
ผู้สูงอายุ, โปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะตนเอง, ความรู้, ความมั่นใจ, โรคความดันโลหิตสูง, โรคเบาหวานบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองชนิดกลุ่มเดียว วัดก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะตนเองต่อความรู้ และความมั่นใจการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวานของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุวัดปุรณาวาสที่มีประวัติเป็นโรคความดันโลหิตสูงและหรือโรคเบาหวาน โดยสุ่มแบบเจาะจง จำนวน 30 คน ได้รับการส่งเสริมความมั่นใจในการป้องกันภาวะแทรกซ้อน ประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเองด้วยการสร้างประสบการณ์ความสำเร็จจากการให้ข้อมูลความรู้ และการเสนอตัวแบบจากสื่อวีดิทัศน์ โปรแกรมฯ ประกอบด้วยการให้ข้อมูลเรื่องโรค และการดูและสุขภาพด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การใช้ยา และการจัดการความเครียด เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าทีของกลุ่มไม่อิสระ
ผลการวิจัย พบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ กลุ่มตัวอย่างมีความรู้ในระดับดีมาก และดีกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .01) และมีความมั่นใจในระดับมาก และมากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .01) สรุป โปรแกรมทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเอง ส่งผลให้ผู้สูงอายุเกิดความมั่นใจในการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ ดังนั้น ควรนำโปรแกรมฯ นี้ไปใช้ในการป้องกันการเกิดภาวะแทกซ้อนโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวานในชมรมผู้สูงอายุ และแหล่งอื่น ๆ
เอกสารอ้างอิง
Division of Non-Communicable Diseases. NCDs situation reports, diabetes millitus, hypertension disease and risk factors related 2019. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing Limited; 2021. (in Thai)
Division of Non-Communicable Diseases. Non-communicable diseases information, number and death rate of NCDs 2016-2018 [Internet]. 2019 [cited 2020 Apr 12]. Available from:http://www.thaincd.com/2016/mission/documents-detail.php?id=13653&tid=32&gid=1-020 (in Thai)
Chulalongkorn Hospital. Complications from hypertension [Internet]. 2018 [cited 2021 Jul 4]. Available from: https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81-%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1/ (in Thai)
Thai Hypertension Society. Hypertension [Internet]. 2021 [cited 2021 Jul 4]. Available from: http://www.thaihypertension.org/information.html (in Thai)
Diabetes Associated of Thailand. Clinical practice guideline for diabetes 2017. Pathum Thani: Romyen Media Company Limited; 2018. (in Thai)
Witee T, Thiangtham W, Boonyamalik P. The recurrent stroke prevention behavior program in post stroke patients. Kuakarun Journal of Nursing 2021;28(1):7-19. (in Thai)
Department of Older Persons. Measures to implement nation agenda in aged society (revised version). Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited; 2019. (in Thai)
Department of Older Persons (DOP). Statistics of the elderly in Thailand 77 as of December 31, 2019 [Internet]. 2020 [cited 2020 Aug 3]. Available from: www.dop.go.th/th/know/1/275 (in Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. Situation of the Thai elderly 2018. Bangkok: Printery Company Limited; 2019. (in Thai)
Department of Disease Control. World diabetes day, 2021. “Supporting the role of nurses in building the power of diabetes change” [Internet]. 2021 [cited 2021 Jul 4]. Available from: https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=15591&deptcode=brc (in Thai)
Office of the Civil Service Commission (OCSC). Guidelines for enhancing the potential of the underprivileged and access to government welfare [Internet]. 2016 [cited 2021 Jul 4]. Available from: https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/document/strategic-project-2560-hipps12-group-2.pdf (in Thai)
Moolnangdeaw R. Factors related to promoting health service to elderly at public health center 67 Thawiwatthana, department of health, Bangkok metropolitan administration. Romphruek Journal Krirk University 2015;33(3):97-114. (in Thai)
Ngamkham S, Suwannapong N, Tipayamongkholgul M, Manmee J. Access to health care services of the elderly, Thawiwatthana district, Bangkok. Kuakarun Journal of Nursing 2018;25(2):91-104. (in Thai)
Punthasee P, Srisawad K. Correlations between health belief and 3E 2S health behaviors of elderly in Taejew community Tungwatdorn Sathorn Bangkok Thailand. Journal of Health and Health Management 2020;6(1):45-56. (in Thai)
Kespichayawattana J, Wivatvanit S, Whanwaja C. Health literacy of the elderly in the elderly club, Bangkok. Journal of Demography 2020;36(2):37-52. (in Thai)
Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company; 1997.
Nakkling Y, Tudsri P. Effect of self–efficacy enhancement program on health behaviors among older adults with uncontrolled hypertension. APHEIT Journal 2017;6(1):27-35. (in Thai)
Buasom P, Promsiripaiboon Y, Sonkasetrin A. Effects of self efficacy program on health the behavior modification in elderly of high blood pressure risk group in Rommanee Sub-district, Kapong district Phangnga province. Community Health Development Quarterly Khon Kaen University 2017;5(4):551-67. (in Thai)
Udomkaeo N, Meethiang P, Krongyuth P, Bunsiriluck S. Assessment of the application health efficacy program in diabetes type II patients for their caregivers, Warinchamrap district, Ubon Ratchathani province. In: Prathepha P, editor. the 13th Mahasarakham research university academic conference, from local to global in the context of Thailand 4.0; 2017 Sap 7-8; Mahasarakham university. Faculty of humanities and social sciences Mahasarakham: Mahasarakham university; 2017. p. 433-43. (in Thai)
Wangpitipanit S, Terathongkum S, Pakpayak M. Effects of a RANS 30 exercise program on diabetic preventive behavior, body mass index, and capillary blood glucose in persons with pre-diabetes. Ramathibodi Nursing Journal 2017;23(3):358-70. (in Thai)
Faul F, lder EE, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods 2007;39(2):175-91.
Bloom BS. Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York: Mc Graw–Hill; 1971.
Best JW. Research in education. 3rd ed. New York: Englewood Cliffs, New Jersey, Prentice Hall; 1971.
Rama Channel. Heart story EP2 video media set 1, hypertension [Internet]. 2016 [cited 2020 Apr 12]. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=8OSYEpsmTNU (in Thai)
Mahidol Channel. Video media set 2, hypertension the door to the disease [Internet]. 2019 [cited 2020 Apr 12]. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=rMG7OM7ZcJY (in Thai)
Rama Channel. Video media set 3, diabetes symptoms and how to prevent them [Internet]. 2020 [cited 2020 Apr 20]. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=_x8H1AvgVOU (in Thai)
Rama Channel. Video media set 4, diabetic eye, is the danger of "incense smoke" really a risk of cancer? [Internet]. 2020 [cited 2020 Apr 20]. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=d4THhUvmV58) (in Thai)
Juwa S, Wongwat R, Manoton A. The effectiveness of the health behavior change program with 7 colors ball tool on knowledge, health belief and behavior related to the prevention and control of hypertension and diabetes mellitus, in Maeka sub-district, Muang district, Phayao province. Songklanagarind Journal of nursing 2019;39(2):127-41. (in Thai)
