การประเมินหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางด้านการพยาบาลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ของคณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช

บทคัดย่อ

          การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีจุดประสงค์ เพื่อประเมินหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางด้านการพยาบาลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ของคณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช ตามรูปแบบของโดนัลด์ แอล เคิร์กแพทริค ประเมิน 4 ลักษณะ คือ 1) ปฏิกิริยาตอบสนองโดยการประเมินหลักสูตร 2) ผลการเรียนรู้โดยประเมินความรู้และเจตคติ 3) พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปหลังการอบรมโดยประเมินสมรรถนะการดูแลแบบประคับประคอง และ 4) ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นต่อหน่วยงานจากความพึงพอใจของญาติ และผลลัพธ์การดำเนินงานตามระบบบริการพยาบาลแบบประคับประคอง กลุ่มตัวอย่างถูกเลือกแบบเจาะจง แบ่งเป็น 4 กลุ่ม คือ 1) ผู้สำเร็จการอบรม 30 ราย 2) หัวหน้างานของผู้สำเร็จการอบรม 30 ราย 3) เพื่อนร่วมงานที่ปฏิบัติงานร่วมกับผู้สำเร็จการอบรม 30 ราย และ 4) กลุ่มญาติของผู้ป่วยที่อยู่ในความดูแลของผู้สำเร็จการอบรม 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ได้แก่ แบบสอบถามการประเมินหลักสูตร แบบสอบถามเจตคติต่อการเรียน แบบสอบถามสมรรถนะการพยาบาลประคับประคอง แบบสอบถามความพึงพอใจของญาติผู้ป่วย แบบสอบถามผลลัพธ์การดำเนินงานพยาบาลประคับประคอง และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ผ่านการตรวจสอบความตรงของเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน นำไปทดลองกับพยาบาลวิชาชีพมีคุณสมบัติใกล้เคียงกับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 15 ราย โดยได้ค่าความเชื่อมั่นด้วยสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคเท่ากับ .79, .81, .82, .80, .78 และ .80 ตามลำดับ แบบวัดความรู้เป็นข้อสอบแบบตัวเลือก วิเคราะห์ข้อสอบรายข้อ 3 ปัจจัย ดังนี้ ความยากง่ายเท่ากับ .54 ความสามารถจำแนกเท่ากับ .22 และค่าความน่าเชื่อถือของเครื่องมือ KR - 20 เท่ากับ .45

          ผลการวิจัยพบว่า 1) ปฏิกิริยาตอบสนองจากการประเมินหลักสูตรในทุกด้านอยู่ในระดับดีมาก 2) ผลการเรียนรู้พบว่ามีค่าเฉลี่ยความรู้สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และพบว่าเจตคติต่อการเรียนหลักสูตรอยู่ในระดับดีมาก 3) สมรรถนะการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองตามการรับรู้ของผู้อบรมหลังการอบรมในระยะติดตามผล 8 เดือน มีค่าเฉลี่ยสูงขึ้นเมื่อเทียบกับหลังการอบรม 4 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและเมื่อประเมินสมรรถนะในระยะติดตามผล 8 เดือน โดยประเมินจากค่าเฉลี่ยของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้อบรม หัวหน้างาน เพื่อนร่วมงาน พบว่าผู้เข้าอบรมสามารถแสดงพฤติกรรมทุกสมรรถนะได้อย่างเด่นชัด ยกเว้นสมรรถนะเรื่องความเป็นผู้นำ ที่แสดงพฤติกรรมไม่เด่นชัด แต่ก็ถือว่าเป็นที่ยอมรับได้ 4) การประเมินผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นต่อหน่วยงานด้านความพึงพอใจของญาติต่อการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง อยู่ในระดับมาก ผลลัพธ์การดำเนินงานพบว่าปัญหาและอุปสรรคต่อผลลัพธ์การดำเนินงาน พบว่าการมีขอบเขตการทำงานที่ชัดเจน และแนวปฏิบัติการดูแลที่สอดคล้องกับแนวทางการรักษาหลัก จะช่วยทำให้ผู้เข้าอบรมสามารถแสดงสมรรถนะในบทบาทของพยาบาลประคับประคอง โดยเฉพาะภาวะผู้นำได้อย่างเต็มความสามารถ ข้อเสนอแนะ คือ หลักสูตรนี้ควรสนับสนุนให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความมั่นใจในการแสดงบทบาทพยาบาลประคับประคอง และพัฒนาตนเองให้เป็นที่ยอมรับของสหสาขาวิชาชีพ