การพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครประจำครอบครัวในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง

บทคัดย่อ

     การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครประจำครอบครัวในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง โดยการประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเอง ของแบนดูรา ต่อความรู้ในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง ความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการปฏิบัติ และทักษะการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอาสาสมัครประจำครอบครัวในอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ กลุ่มทดลอง (n = 27) ได้รับโปรแกรมการให้ความรู้ การสอนสาธิตและฝึกทักษะ การแจกคู่มือ การเยี่ยมบ้านผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง การฟังเรื่องเล่าประสบการณ์ และการสาธิตการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงจากอาสาสมัครประจำครอบครัวตัวแบบ การพูดระบายความรู้สึก การพูดชื่นชมและให้กำลังใจ และการโทรศัพท์ติดตาม เก็บข้อมูลด้วยแบบวัดความรู้เรื่องการดูแล ผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง แบบวัดความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง และแบบวัดความคาดหวังในผลลัพธ์ของ การปฏิบัติ ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .69 .90 และ .91 ตามลำดับ โดยการตอบแบบสอบถามในระยะก่อนการทดลอง หลังการทดลอง (สัปดาห์ที่ 2) และระยะติดตาม (สัปดาห์ที่ 4) และทำการประเมินทักษะ ด้วยแบบประเมินทักษะการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง ในระยะก่อนการทดลองและระยะติดตามผล (สัปดาห์ที่ 4) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติไคสแควร์ สถิติทดสอบค่าที และสถิติบอนเฟอรโรนี

     ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยของความรู้ในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงภายหลังการทดลองและระยะติดตามผลสูงกว่าก่อนการทดลอง และสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .05) ส่วนคะแนนเฉลี่ยของความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง และทักษะในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงระยะติดตามผลสูงกว่าก่อนการทดลอง และสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .05) คะแนนเฉลี่ยความคาดหวังในผลลัพธ์ของการปฏิบัติระยะติดตามผลสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .05) ข้อเสนอแนะคือควรนำโปรแกรมฯ ไปใช้ในการจัดอบรมอาสาสมัครประจำครอบครัว เพื่อสร้างเสริมให้เกิดความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง และสามารถดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในชุมชน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ