ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช
คำสำคัญ:
คุณภาพชีวิต, ปัจจัยทำนาย, นักศึกษาพยาบาลบทคัดย่อ
วิจัยสัมพันธ์เชิงทำนาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิต และปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 1-4 ปีการศึกษา 2561 หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช จำนวน 244 ราย คัดเลือกกลุ่ม ตัวอย่างแบบชั้นภูมิ และสุ่มแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ (1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล (ชั่วโมงการนอน ภาวะสุขภาพ และ เงินได้รับต่อเดือน) (2) แบบวัดลักษณะการมุ่งอนาคต แบบวัดทัศนคติต่อวิชาชีพการพยาบาล แบบวัดความเครียด แบบวัดการเผชิญความเครียด แบบวัดการเห็นคุณค่าในตนเอง แบบวัดการสนับสนุนทางสังคม และ แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อ ฉบับภาษาไทย (WHOQOL-BREF THAI) นำมาตรวจสอบความเชื่อมั่นของเครื่องมือด้วยสัมประสิทธ์แอลฟ่าของครอนบาค มีค่าเท่ากับ .85, .68, .92, .60, .89, .78, และ .84 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงบรรยาย สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการถดถอยพหุคูณแบบหลายขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า โดยรวมนักศึกษาพยาบาลมีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับสูง ( =3.51, S.D.=.374) ปัจจัยคัดสรร ได้แก่ ชั่วโมงการนอน ภาวะสุขภาพ เงินได้รับต่อเดือน ลักษณะ มุ่งอนาคต ทัศนคติต่อวิชาชีพพยาบาล ความเครียด การเผชิญความเครียด การเห็นคุณค่า ในตนเอง และการสนับสนุนทางสังคมสามารถอธิบายการเปลี่ยนแปลงระดับคุณภาพชีวิตได้ ร้อยละ 54.90 (R2=.549, F=31.708, p <.05) ตัวแปรที่สามารถทำนายคุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาลสูงสุด คือ ความเครียด (β = -.312, p = .000) รองลงมา ได้แก่ การเห็นคุณค่าในตนเอง (β = .253, p = .000) ภาวะสุขภาพ (β = .176, p = .000) การสนับสนุนทางสังคม (β = .153, p = .000) และ ทัศนคติต่อวิชาชีพพยาบาล (β =.122, p = .016) ตามลำดับ โดยสมการทำนายคุณภาพชีวิตในรูปคะแนนมาตรฐาน คือ
Zy ' = -.312 (ความเครียด) +.253 (การเห็นคุณค่าในตนเอง) +.176 (ภาวะสุขภาพ) +.153 (การสนับสนุนทางสังคม) +.122 (ทัศนคติต่อวิชาชีพพยาบาล)
ผลการศึกษาชี้ว่า ผู้บริหารควรให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาล และตระหนักถึงวิธีการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาล โดยลดความเครียด ให้เห็นคุณค่าในตนเอง ส่งเสริมสุขภาพร่างกาย มีทัศนคติที่ดีต่อวิชาชีพพยาบาล จัดระบบบริการ การช่วยเหลือนักศึกษาพยาบาล ตลอดระยะเวลาที่ศึกษาในสถาบัน
References
คณะกรรมการการอุดมศึกษา, สำนักงาน. 2556. แผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ, กระทรวงสาธารณสุข. (2559). แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564). กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์. (2557). รายงานการประเมินตนเองประจำปี 2556. กรุงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช.
คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์. (2559). หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต 2559. กรุงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช.
จิราภรณ์ อนุชา และ พิสมัย อานัญจวณิชย์. (2553). ความพึงพอใจต่อการจัดบริการที่เอื้อต่อการพัฒนา คุณภาพชีวิตของนักศึกษา ปีการศึกษา 2552 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี. สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข.
ณภัทรารัตน์ ขาวสะอาด, มณี อาภานันทิกุล, และพรรณวดี พุธวัฒนะ. (2556). ปัจจัยคัดสรรที่มีความสัมพันธ์กับความสุขของนักศึกษาพยาบาล. วารสารสภาการพยาบาล, 28(1), 19-33.
ธนิตา ชี้รัตน์. (2554). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตนิสิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรต องครักษ์.
วิทยานิพนธ์ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, คณะบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลธัญบุรี.
ธีรวุฒิ เอกะกุล. (2550). ระเบียบวิธีวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 5), อุบลราชธานี: วิทยาออฟเซท การพิมพ์.
นริสา วงศ์พนารักษ์ และ อภิญญา วงศ์พิริยโยธา. (2558). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการเห็นคุณค่าในตนเอง การสนับสนุนทางสังคม กับคุณภาพชีวิตของคนพิการในเขตเมือง. วารสารพยาบาลทหารบก, 16(3), 14-22.
ปิยะวัฒน์ ตรีวิทยา. (2559). กรอบแนวคิดเกี่ยวกับคุณภาพชีวิต. วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่, 49(2), 171-184.
ฝ่ายทะเบียนและวัดผล, คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์. (2557). รายงานการพ้นสภาพของนักศึกษาพยาบาล. กรุงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช.
พิชฌาย์วีร์ สินสวัสดิ์ และเบญจวรรณ พิททาร์ด. (2557). คุณภาพชีวิตของนักศึกษาพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 7(1), 97-108.
พิชฌาย์วีร์ สินสวัสดิ์ และเบญจวรรณ พิททาร์ด. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับคุณภาพชีวิต ของนักศึกษาพยาบาลวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี. วารสารเกื้อการุณย์, 23(1), 7-20.
รุ่งอรุณ โตศักดิ์ภราเลิศ, ศัรสนีย์ ประชุมศรี, กนกวรรณ บุญอริยะ. (2552). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพ
ชีวิตของผู้ป่วยจิตเภทที่รับไว้รักษาในสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. 3(1), 1-11.
วัฒนีย์ เย็นจิตร, พัชรินทร์ พลอยสิทธิ์, โทน แห้วเพชร, และ เอกชัย โภไคยศสวรรค์. (2559). ความสัมพันธ์ของความเครียด คุณภาพชีวิต ค่าใช้จ่าย และผลการศึกษาของนักศึกษาทัศนมาตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 25(3), 477-86.
วิจิตร ศรีสุพรรณ, และ กฤษดา แสวงดี. (2555). ข้อเสนอเชิงนโยบายในการแก้ปัญหาการขาดแคลนพยาบาล วิชาชีพ ในประเทศไทย. วารสารสภาการพยาบาล, 27(1), 5-12.
ศิริรัตน์ จันทร์แสงรัตน์. (2538). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล กิจการนักศึกษาและ สภาพแวดล้อมกับคุณภาพชีวิตนักศึกษาพยาบาล วิทยาลัยพยาบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุข. วิทยานิพนธ์พยาบาลมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สภาการพยาบาล. (2554). พระราชบัญญัติวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ พ.ศ. 2528 ที่แก้ไขเพิ่มเติม โดยพระราชบัญญัติวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2540. กรุงเทพฯ: บริษัทจุดทอง จำกัด.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วิรวรรณ ตันติวิวัฒนสกุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, กรองจิต วงศ์สุวรรณ, และ ราณี พรหมานะจิรังกุล. (2551). เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลก 100 ตัวชี้วัด และ 26 ตัวชี้วัด. วารสารกรมสุขภาพจิต, 5, 4-15.
สมใจ วินิจกุล, สุวรรณา เหรียญสุวงษ์, และประทุมทิพย์ สุขราษฎร์. (2557). ความสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมในสถาบันการศึกษา ความสุข ในการเรียนรู้ กับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักศึกษาพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์เกื้อการุณย์ มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช. วารสารเกื้อการุณย์, 21(Supplement), 7-24.
อภิเชษฐ์ จำเนียรสุข, พิชสุดา เดชบุญ, กฤติเดช มิ่งไม้, ศศิวิมล โพธิ์ภักตร์, สานุรักษ์ โพธิ์หา และ สุชานรี พานิชเจริญ. (2560). คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังในอำเภอสีชมพู จังหวัดขอนแก่น. วารสารราชพฤกษ์, 15(2), 16-26.
Araujo, M.A.N., Lunardi Filho, W.D., Leite, L.R.C., Ma, R.T.K., Silva, A.A., & Souza, J.C. (2014). Nursing students’ quality of life. Rev Rene, 15(6): 990-7.
Bonnett, M.H., & Arand, D.L. (1995). We are Chronically Sleep Deprived. Sleep, 18(10): 908-11.
Chen, C.J., Chen, Y.C., Sung, H.C., Hsieh, T.C., Lee, M.S., & Chang, C.Y. (2015). The prevalence and related factors of depressive symptoms among junior college nursing students: a cross-sectional study. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22(8): 590-8.
Donabedian, A. (2003). An introduction to Quality assessment in Health Care. 1ed. America Oxford University press.
Hicks, R.A., Fernandez, C., Pellegrini, R.J. (2001). The changing sleep habits of university students: an update. Percept Mot Skill, 93(3): 648.
Peeters, Y., Boersma, S.N., Koopman, H.M. (2008). Predictors of quality of life: A quantitative investigation of the stress-coping model in children with asthma. Health Qual Life Outcomes, 6(24): 1-9.
Royuela, V., Surinach, J., & Reyes, M. (2003). Measuring quality of life in small areas over different periods time. Social Indicators Research, 64(1): 51-74.
Peeters, Y., Boersma, S.N., Koopman, H.M. (2008). Predictors of quality of life: A quantitative investigation of the stress-coping model in children with asthma. Health Qual Life Outcomes, 6(24): 1-9.
