ผลของโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของพระสงฆ์ที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรมในกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

          การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของพระสงฆ์ที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรมในกรุงเทพมหานคร กลุ่มตัวอย่างคือพระสงฆ์ที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรมและจำวัดอยู่ในกรุงเทพมหานครจำนวน 60 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ 30 ราย โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเอง ระยะเวลา 6 สัปดาห์ ซึ่งประยุกต์ใช้ทฤษฎีความพร่องในการดูแลตนเองของโอเร็ม ประกอบด้วย 1) การสร้างความตระหนักรู้ในการดูแลตนเอง 2) การตั้งเป้าหมายและการวางแผน 3) การให้ความรู้และการฝึกทักษะการดูแลตนเอง 4) การติดตามทางโทรศัพท์ เพื่อให้คำแนะนำปรึกษาและการให้ข้อมูลย้อนกลับ และ 5) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภายในกลุ่มและการประเมินผลการดูแลตนเอง กลุ่มเปรียบเทียบได้รับการดูแลตามปกติ ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลก่อนและหลังการทดลองด้วยแบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการดูแลตนเองและแบบบันทึกข้อมูลการตรวจร่างกายและโลหิต แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการดูแลตนเองผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาได้ดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ .92 และตรวจสอบความน่าเชื่อถือได้สัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค เท่ากับ .76 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติไคสแคว์ และสถิติทดสอบที

          ผลการวิจัยพบว่า พระสงฆ์กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลตนเองดีกว่าก่อนการทดลอง และดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) และมีค่าเฉลี่ย น้ำหนักตัว ดัชนีมวลกาย เส้นรอบเอว ความดันโลหิต น้ำตาลขณะอดอาหาร และแอลดีแอล-คอเลสเตอรอล ดีกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) อย่างไรก็ตาม ไม่พบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยแอชดีแอล-คอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ภายหลังการทดลอง ข้อเสนอแนะคือ พยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนควรนำโปรแกรมนี้ไปใช้เพื่อส่งเสริมการดูแลตนเองในกลุ่มพระสงฆ์ที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรมหรือโรคเรื้อรังอื่น ๆ