ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย ในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร และคณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะสุดท้ายที่เข้ารับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร และคณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิ (stratified random sampling) จำนวน 110 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ด้วยแบบสอบถาม ข้อมูลส่วนบุคคล ความเข้มแข็งในการมองโลก แรงสนับสนุนทางสังคม ประสบการณ์การมีอาการ และคุณภาพชีวิต ที่ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ และตรวจสอบ ความเที่ยงของเครื่องมือชุดที่ 2 – 5 ได้ค่า สัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.89, 0.88 0.96 และ 0.87 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise multiple regression analysis) ผลการศึกษาพบว่า คุณภาพชีวิตโดยรวมของกลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับปานกลาง (=3.16, SD = .35) ซึ่งเมื่อวิเคราะห์หาความสัมพันธ์พบว่าแรงสนับสนุนทางสังคม ความเข้มแข็งในการมองโลกมีความ สัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ตัวแปร ประสบการณ์การมีอาการ และจำนวนครั้งที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมีความสัมพันธ์ทางลบ กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และระยะเวลาของการเจ็บป่วย ไม่มีความสัมพันธ์ทางสถิติกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย เมื่อนำตัวแปรที่ใช้ในการศึกษาทั้งหมดมาวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน พบว่า แรงสนับสนุนทางสังคม ประสบการณ์ การมีอาการด้านความรุนแรง และจำนวนครั้งที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลสามารถร่วมทำนาย
คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายได้ร้อยละ 40.80 (R2 = .408, P<0.05) โดยพบว่า แรงสนับสนุนทางสังคม สามารถทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายได้สูงที่สุด รองลงมา คือประสบการณ์การมีอาการด้านความรุนแรง และจำนวนครั้งที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ตามลำดับ ส่วนตัวแปรที่ไม่สามารถทำนายคุณภาพชีวิตในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ความเข้มแข็งในการมองโลก และระยะเวลาของการเจ็บป่วย ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้ ในการพัฒนารูปแบบการดูแล เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
