ผลของโปรแกรมการฝึกพูดกับตัวเองทางบวกต่อภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยวัยรุ่นโรคเรื้อรัง

บทคัดย่อ

          การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้โปรแกรมการฝึกพูดกับตัวเองทางบวกต่อ ภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยวัยรุ่นโรคเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยวัยรุ่นที่ป่วยด้วยโรคมะเร็ง โรคธาลัสซีเมีย และ โรคไต อายุ 15-21 ปี เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ผู้ป่วยสื่อสารได้ โดยได้รับการประเมินสุขภาพจิตและมีภาวะซึมเศร้าในระดับเล็กน้อยถึงปานกลาง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบ เฉพาะเจาะจง 20 คนด้วยการจับคู่รายบุคคล ได้แก่ เพศ ชนิดของโรค และระดับภาวะซึมเศร้า แบ่งเป็น กลุ่มทดลอง 10 คน และกลุ่มควบคุม 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ 1) โปรแกรมการฝึกพูดกับตัวเอง ทางบวก ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน 2) แบบสอบถามข้อมูล ส่วนบุคคล และแบบสอบถามสุขภาพผู้ป่วยซึ่งผ่านการตรวจสอบความเที่ยงของแบบสอบถามเท่ากับ .89 ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมจำนวนทั้งหมด 8 ครั้ง ครั้งละ 60-90 นาที สัปดาห์ละ 3 ครั้ง จากนั้นประเมินภาวะซึมเศร้าหลังการได้รับโปรแกรม และระยะติดตามผล 1 เดือนกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติการทดสอบที และ สถิติการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียวแบบวัดซ้ำ

          ผลการศึกษาพบว่าคะแนนเฉลี่ยของภาวะซึมเศร้าในกลุ่มทดลองหลังจากสิ้นสุดการได้รับโปรแกรม และเมื่อติดตามผล 1 เดือนน้อยกว่าก่อนได้รับโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (x̄ = 5.40, S.D = .49) และอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (x̄ = 6.30, S.D = .49) ตามลำดับ และกลุ่มทดลองมี คะแนนเฉลี่ยของภาวะซึมเศร้าน้อยกว่ากลุ่มควบคุม ทั้งในระยะหลังได้รับโปรแกรมและระยะติดตามผล 1 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .01 (x̄ = 3.50, 7.30, S.D = 2.01, 2.00; x̄ = 4.50, 8.10, S.D = 2.55, 1.79) ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการฝึกพูดกับตัวเองทางบวกสามารถลดภาวะซึมเศร้า ในผู้ป่วยวัยรุ่นโรคเรื้อรังได้ จึงควรส่งเสริมบุคลากรด้านสุขภาพนำโปรแกรมการบำบัดมาเป็นแนวทาง ในการบำบัดภาวะซึมเศร้าในกลุ่มผู้ป่วยวัยรุ่นโรคเรื้อรังต่อไป