การประเมินปริมาณรังสีในการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ สำหรับการจำลองการฉายรังสี
คำสำคัญ:
เอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสี, ปริมาณรังสี, ค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงบทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสีเป็นเครื่องมือมาตรฐานสำหรับการวางแผนการรักษาในทางรังสีรักษา การสร้างภาพทางรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จึงควรใช้ปริมาณรังสีให้น้อยที่สุด เพื่อลดผลกระทบอันไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นกับผู้ป่วย แต่ยังคงไว้ซึ่งคุณภาพที่เพียงพอต่อการวินิจฉัยและรักษา
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินปริมาณรังสีของผู้ป่วยที่เข้ารับการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในการจำลองการฉายรังสีในหน่วยรังสีรักษา กลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลสกลนคร และเปรียบเทียบค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัยและค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงของเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสี
วัสดุและวิธีการ: วัดค่าปริมาณรังสีในอากาศ computed tomography dose index in air (CTDIair) และค่าปริมาณรังสีในแฟนทอม volume computed tomography dose index (CTDIvol) จากนั้นนำค่า CTDIvol ที่ได้จากการวัดเปรียบเทียบกับค่า CTDIvol ที่แสดงบนหน้าจอของเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสี จากนั้นทำการศึกษาย้อนหลัง โดยเก็บค่าปริมาณรังสี CTDIvol และ dose length product (DLP) จากเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสีบริเวณศีรษะและลำคอ ทรวงอก และเชิงกราน ในช่วงวันที่ 1 ตุลาคม 2563 ถึง 30 กันยายน 2564 แล้วนำค่า CTDIvol และ DLP เปรียบเทียบกับค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัยและค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงของเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสี
ผลการศึกษา: ค่าปริมาณรังสีในอากาศมีค่า 0.20 mGy/mAs ปริมาณรังสี CTDIvol ที่แสดงบนหน้าจอมีค่ามากกว่าการวัด ความแตกต่างของค่า CTDIvol จากการวัดและที่แสดงบนหน้าจอของโปรโตคอลศีรษะและลำคอ ทรวงอก และเชิงกรานมีค่า 7.20%, 2.14% และ 1.36% ตามลำดับ ค่ามัธยฐานของ CTDIvol และ DLP ของการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสีบริเวณศีรษะและลำคอมีค่า 15.97 mGy และ 638.11 mGy.cm ทรวงอกมีค่า 11.54 mGy และ 487.64 mGy.cm และเชิงกรานมีค่า 12.01 mGy และ 541.25 mGy.cm ตามลำดับ
ข้อสรุป: ไม่มีโปรโตคอลของการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสีที่มีปริมาณรังสีเกินค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัยและค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงของเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จำลองการฉายรังสี ปริมาณรังสีที่ใช้ในการสร้างภาพมีความเหมาะสมและเป็นไปตามมาตรฐาน
เอกสารอ้างอิง
Martin CJ, Kron T, Vassileva J, Wood TJ, Joyce C, Ung NM, et al. An international survey of imaging practices in radiotherapy. Phys Med. 2021;90:53-65.
Aird EG, Conway J. CT simulation for radiotherapy treatment planning. Br J Radiol. 2002;75:937-49.
Raman SP, Mahesh M, Blasko RV, Fishman EK. CT scan parameters and radiation dose: practical advice for radiologists. J Am Coll Radiol. 2013;10:840-6.
Leitão CA, Salvador GLO, Tazoniero P, Warszawiak D, Saievicz C, Jakubiak RR, et al. Dosimetry and comparison between different CT protocols (low Dose, ultralow dose, and conventional CT) for lung nodules' detection in a phantom. Radiol Res Pract. 2021;2021:6667779.
Huang K, Rhee DJ, Ger R, Layman R, Yang J, Cardenas CE, et al. Impact of slice thickness, pixel size, and CT dose on the performance of automatic contouring algorithms. J Appl Clin Med Phys. 2021;22:168-74.
Mosher EG, Butman JA, Folio LR, Biassou NM, Lee C. Lens dose reduction by patient posture modification during neck CT. AJR Am J Roentgenol. 2018;210:1111-7.
Agency IAE. Radiation protection and safety of radiation sources: international basic safety standards. Vienna: International Atomic Energy Agency; 2011.
McCollough C, Branham T, Herlihy V, Bhargavan M, Robbins L, Bush K, et al. Diagnostic reference levels from the ACR CT accreditation program. J Am Coll Radiol. 2011;8:795-803.
Vañó E, Miller DL, Martin CJ, Rehani MM, Kang K, Rosenstein M, et al. ICRP publication 135: diagnostic reference levels in medical Imaging. Ann ICRP. 2017;46:1-144.
(Thailand) MoPH. National diagnostic reference levels in Thailand 2021. 2021 [cited 2023 3 Jul]. Available from: https://webapp1.dmsc.moph.go.th/petitionxray/course2/assets/download/DRLsTotal.pdf.
Donmoon T, Chusin T. Establishment of local diagnostic reference levels for commonly performed computed tomography examinations in Thai cancer hospitals. Thai J Rad Tech. 2021;46:35-42.
Kanda R, Akahane M, Koba Y, Chang W, Akahane K, Okuda Y, et al. Developing diagnostic reference levels in Japan. Jpn J Radiol. 2021;39:307-14.
Wakeford R. Does low-level exposure to Ionizing radiation increase the risk of cardiovascular disease? Hypertension. 2019;73:1170-1.
Mathews JD, Forsythe AV, Brady Z, Butler MW, Goergen SK, Byrnes GB, et al. Cancer risk in 680,000 people exposed to computed tomography scans in childhood or adolescence: data linkage study of 11 million Australians. Bmj. 2013;346:f2360.
Virag P, Hedesiu M, Soritau O, Perde-Schrepler M, Brie I, Pall E, et al. Low-dose radiations derived from cone-beam CT induce transient DNA damage and persistent inflammatory reactions in stem cells from deciduous teeth. Dentomaxillofac Radiol. 2019;48:20170462.
Wongsanon W, Phaorod J, Hanpanich P, Awikunprasert P. Study survey of dose-length product from computed tomography examination in Srinagarind hospital, Khon Kaen university. Srinagarin Med J. 2020;35:433-7.
Ngaodingam W. Radiation dose in patient underwent computed tomography scan at Sichon Hospital. J Nakornping Hosp. 2021;12:97-107.
Wood TJ, Davis AT, Earley J, Edyvean S, Findlay U, Lindsay R, et al. IPEM topical report: the first UK survey of dose indices from radiotherapy treatment planning computed tomography scans for adult patients. Phys Med Biol. 2018;63:185008.
Sanderud A, England A, Hogg P, Fosså K, Svensson SF, Johansen S. Radiation dose differences between thoracic radiotherapy planning CT and thoracic diagnostic CT scans. Radiography. 2016;22:107-11.
Radiology TACo. ACR–AAPM–SPR practice parameter for diagnostic reference levels and achievable doses in medical X-ray Imaging. practice guideline. revised 2018 (resolution 40).2018 [cited 2023 3 Jul]. Available from: https://www.acr.org/-/media/ACR/Files/Practice-Parameters/diag-ref-levels.pdf.
UK G. National diagnostic reference levels (NDRLs) for the UK [updated November, 2022; cited 2023 3 Jul]. Available from: https://www.gov.uk/government/publications/diagnostic-radiology-national-diagnostic-reference-levels-ndrls/ndrl.
Rao M, Kadavigere D, Sharan D, Sukumar D, GC M, Dsouza M, et al. Establishment of diagnostic reference level and radiation dose variation in head & neck and pelvis treatment planning in radiation therapy computed tomography. F1000Research. 2022;11:489.
Božanić A, Šegota D, Debeljuh DD, Kolacio M, Radojčić Đ S, Ružić K, et al. National reference levels of CT procedures dedicated for treatment planning in radiation oncology. Phys Med. 2022;96:123-9.
Zalokar N, Žager Marciuš V, Mekiš N. Establishment of national diagnostic reference levels for radiotherapy computed tomography simulation procedures in Slovenia. Eur J Radiol. 2020;127:108979.
Clerkin C, Brennan S, Mullaney LM. Establishment of national diagnostic reference levels (DRLs) for radiotherapy localisation computer tomography of the head and neck. Rep Pract Oncol Radiother. 2018;23:407-12.
Forss V, Yli-Ollila H, Vatanen J, Kölhi P, Poutanen VP, Palomäki A. The reliability of radiation dose display of a computed tomography scanner. Eur J Radiol. 2021;8:100345.
Sodkokkruad P, Asavaphatiboon S, Thanabodeebonsiri J, Tangboonduangjit P. Comparison of computed tomography dose index measuring by two detector types of computed tomography simulator. Thai J Rad Tech. 2018;43:64-8.
Tomic N, Papaconstadopoulos P, Aldelaijan S, Rajala J, Seuntjens J, Devic S. Image quality for radiotherapy CT simulators with different scanner bore size. Physica Medica. 2018;45:65-71.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2023-10-27 (2)
- 2023-10-27 (1)
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 สมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมะเร็งวิวัฒน์ ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับ และบุคคลากรท่านอื่น ๆ ใน สมาคมฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
