คะแนนพยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตกในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันโดยใช้อาการทางคลินิก

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : สร้างระบบคะแนนใช้พยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตกในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันโดยใช้อาการทางคลินิก

วิธีดำเนินการวิจัย : การศึกษานี้เป็นงานวิจัยเชิงพยากรณ์การวินิจฉัย(Diagnostic Prediction Research) โดยใช้ข้อมูลผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบอายุ >15 ปี ได้ผ่าตัด และมีผลพยาธิวิทยาของไส้ติ่ง เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลนครพิงค์ ระหว่างวันที่ 1 มกราคม ถึง 31 ธันวาคม 2561 เก็บรวบรวมข้อมูลเปรียบเทียบปัจจัยเสี่ยงแล้วนำมาวิเคราะห์สร้างเป็นระบบคะแนนใช้พยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตกในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลัน

ผลการวิจัย : ผู้ป่วยรับการผ่าตัด และมีผลพยาธิวิทยาทั้งหมดมี 499 คน นำมาวิเคราะห์เพื่อพยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตก พบปัจจัยเสี่ยง 5 ปัจจัยที่มีความสำคัญทางคลินิก ได้แก่ เพศชาย(adjusted OR=8.42, P<0.001), อายุระหว่าง >20-60 ปี(adjusted OR=2.56, P=0.005) และอายุ >60 ปี(adjusted OR=3.67, P=0.001), ระยะเวลาตั้งแต่ปวดท้องจนถึงโรงพยาบาล >24 ชั่วโมง(adjusted OR=1.96, P=0.005), อัตราการเต้นของหัวใจ >=130 ครั้งต่อนาที(adjusted OR=8.58, P=0.005) และการตรวจท้องพบ localized rebound tenderness บริเวณขวาล่าง(adjusted OR=1.51, P=0.092) ทำเป็นระบบคะแนน มีคะแนนรวม 0-16 คะแนน นำมาแบ่งความเสี่ยงในการพยากรณ์การแตกของไส้ติ่งแบ่งได้ 3 กลุ่ม คือกลุ่มเสี่ยงมาก(คะแนน >= 11) มีโอกาสเกิดไส้ติ่งแตกสูง(LR+=12.15, P<0.001), กลุ่มเสี่ยงปานกลาง(คะแนน 6-10) มีโอกาสเกิดไส้ติ่งแตกปานกลาง(LR+=1.70, P<0.001) และกลุ่มเสี่ยงน้อย(คะแนน <= 5) มีโอกาสไส้ติ่งแตกต่ำ(LR+=0.22, P<0.001) ระบบคะแนนพยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตกในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันนี้มีประสิทธิภาพในการพยากรณ์ได้เท่ากับ 77.98%(area under the ROC, (95% CI=1.38-1.67))

สรุปผลงานวิจัย : ระบบคะแนนนี้อาจนำมาใช้พยากรณ์ภาวะไส้ติ่งแตกในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันได้ สามารถนำไปใช้ได้ทั้งโรงพยาบาลระดับชุมชน และระดับจังหวัด เพื่อเป็นแนวทางในการตัดสินใจในการส่งตัวผู้ป่วยมารักษาต่อ, ตัดสินในการรักษา และการให้ข้อมูลคำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติได้