การศึกษาเปรียบเทียบค่ารักษา จำนวนวันนอน และประสิทธิผลการดูแล ผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมระหว่างการผ่าตัด 1 ข้าง กับการผ่าตัด 2 ข้างพร้อมกัน ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาคุณลักษณะของผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม และ 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบค่ารักษา จำนวนวันนอน และประสิทธิผลการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมระหว่าง การผ่าตัด 1 ข้าง กับการผ่าตัด 2 ข้างพร้อมกัน เก็บข้อมูลผ่านการทบทวนเวชระเบียนย้อนหลัง ในศูนย์การแพทย์ กาญจนาภิเษก ระหว่างเดือนตุลาคม 2563 - กันยายน 2564 ศึกษากับผู้ป่วยจำนวน 152 คน จากการเลือกแบบ เจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และทดสอบสมมุติฐานด้วยสถิติ Chi-square test, Fisher’s exact test และ Independent t – test ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมศูนย์การแพทย์กาญจนา ภิเษก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ เพศหญิง ผ่าตัดเปลี่ยนข้อ เข่าเทียม 1 ข้าง เป็นผู้ป่วยนอนหอผู้ป่วยพิเศษ ใช้สิทธิกรมบัญชีกลาง วันนอนเฉลี่ย 5.91 วัน ค่ารักษาอยู่ที่ 33,618.50 - 261,725.25 บาท เฉลี่ย 152,178.57 บาท และทั้งหมดมีสภาวะดีขึ้นเมื่อจำหน่าย 2) ไม่พบความ แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญของจำนวนวันนอน การนอนเกินแผนที่กำหนดไว้ 7 วัน ภาวะแทรกซ้อน อาการปวด การยืนเดินกับอุปกรณ์ช่วยเดิน คะแนนการทำงานข้อเข่า (Oxford knee score) 3 เดือน 6 เดือน และ 12 เดือน และความพึงพอใจของผู้ป่วย ยกเว้นค่าใช้จ่ายเฉลี่ยกลุ่มที่ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า 1 ข้างน้อยกว่าผ่าตัด 2 ข้างพร้อม กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แต่หากผู้ป่วยต้องทำการผ่าตัดทั้งสองข้างการเลือกผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า สองข้างพร้อมกันจะมีความคุ้มค่ามากกว่าการผ่าตัดข้างเดียว