ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรอดชีพผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิส โรงพยาบาลบุรีรัมย์

ผู้แต่ง

  • พิมพ์อัมพร คำพรมมา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • สุพจน์ คำสะอาด คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • วรยศ ดาราสว่าง โรงพยาบาลบุรีรัมย์

คำสำคัญ:

โรคเมลิออยโดสิส, การรอดชีพ, ปัจจัยเสี่ยง, บุรีรัมย์

บทคัดย่อ

การศึกษาในครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลังเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรอดชีพผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิสหลังการวินิจฉัยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ปี พ.ศ. 2562 – 2566 โดยมีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 631 คน จากฐานข้อมูลโรงพยาบาลบุรีรัมย์ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเมลิออยโดสิสและยืนยันโดยการเพาะเชื้อ ระหว่าง 1 มกราคม 2562 ถึง 31 ธันวาคม 2566 ติดตามผู้ป่วยทุกรายจนสถานะสุดท้าย ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2567 วิเคราะห์อัตรารอดชีพโดยวิธี Kaplan-Meier พร้อมช่วงความเชื่อมั่น 95% การเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มโดยสถิติทดสอบ Log-rank test นำเสนอค่า p-value และหาความสัมพันธ์กับการรอดชีพ โดย Cox regression นำเสนอ adjusted HR, 95% CI และค่า p-value จาก Partial likelihood ratio test ผลการศึกษา พบว่าอัตรารอดชีพในระยะเวลา 1, 3 และ 5 ปี คือ ร้อยละ 91.32 (95% CI ; 88.67 - 93.38), ร้อยละ 90.81 (95% CI; 88.06 - 92.96) และร้อยละ 90.38 (95% CI; 87.47 - 92.64) ตามลำดับ ส่วนปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรอดชีพของผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิส พบว่าภาวะระบบทางเดินหายใจล้มเหลวเฉียบพลันมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) เมื่อควบคุมผลกระทบจากตัวแปรอายุ โรคเบาหวาน ชนิดของการติดเชื้อ และค่าคลีอะตินินพบว่าผู้ป่วยที่มีภาวะระบบทางเดินหายใจล้มเฉียบพลันมีโอกาสเสี่ยงต่อการตายด้วยโรคเมลิออยโดสิสเป็น 4.68 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะระบบทางเดินหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน (adjusted HR = 4.68, 95% CI; 2.49 ถึง 8.78)

จากผลการศึกษาทำให้เห็นว่าภาวะระบบทางเดินหายใจล้มเหลวเฉียบพลันเป็นปัจจัยสำคัญที่มีความสัมพันธ์กับการรอดชีพของผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิสหลังเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลบุรีรัมย์ ซึ่งมักเกิดขึ้นภายหลังจากเริ่มแสดงอาการของโรค การเฝ้าระวังและประเมินอาการแทรกซ้อนอย่างใกล้ชิดจะช่วยลดความรุนแรงของโรค ป้องกันภาวะวิกฤต และเพิ่มโอกาสรอดชีพของผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

Wiersinga WJ, Currie BJ, Peacock SJ. Melioidosis. N Engl J Med 2012; 367(11): 1035-44. doi: 10.1056/NEJMra1204699.

จิตติ จิตติเวชช์, สำเนียง บุษปวนิช, อรุณ เชาวนาศัย. เมลิออยโดซิสรายงานผู้ป่วยที่เป็นคนไทย 1 ราย. วิทยาสารเสนารักษ์ 2498; 8: 11-8.

เพลินจันทร์ เชษฐโชติศักดิ์. โรคเมลิออยโดสิส (Melioidosis). นนทบุรี: โฮลิติกพับลิชชิ่ง; 2547.

กรมควบคุมโรค. สรุปรายงานการเฝ้าระวังโรค ประจำปี 2558 โรคเมลิออยโดสิส [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ค.2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.melioidosis.info/contents/image/THAIMelioidosis_2015.pdf

วรยศ ดาราสว่าง. ปัจจัยที่มีผลต่อการเสียชีวิตด้วยโรคเมลิออยโดสิสในจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2566; 30(1): 28 – 42.

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำปี 2562 – 2566. นครราชสีมา: สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา; 2566. (เอกสารอัดสำเนา)

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบุรีรัมย์. ทะเบียนรายงานผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิส. บุรีรัมย์: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบุรีรัมย์; 2566. (เอกสารอัดสำเนา)

โรงพยาบาลบุรีรัมย์. ทะเบียนรายงานผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิส ปี 2562 – 2566. บุรีรัมย์: โรงพยาบาลบุรีรัมย์; 2566. (เอกสารอัดสำเนา)

Mardhiah K, Wan-Arfah N, Naing NN, Hassan MRA, Chan HK. The Cox model of predicting mortality among melioidosis patients in Northern Malaysia: A retrospective study. Medicine (Baltimore) 2021;100(25): e26160. doi: 10.1097/MD.0000000000026160.

Chaichana P, Chantratita N, Brod F, Koosakulnirand S, Jenjaroen K, Chumseng S, et al. A nonsense mutation in TLR5 is associated with survival and reduced IL-10 and TNF-α levels in human melioidosis. PLoS Negl Trop Dis 2017; 11(5): e0005587. doi: 10.1371/journal.pntd.0005587.

Hong-Li Y, Wan-Arfah N, Mardhiah K, Naing NN, Abu-Hassan MR, Chan HK. Survival time of patients with melioidosis: an application of Kaplan-Meier survival analysis. Malaysian Journal of Public Health Medicine 2024; 24(2): 134-41.

Chantratita N, Phunpang R, Yarasai A, Dulsuk A, Yimthin T, Onofrey LA, et al. Characteristics and one year outcomes of melioidosis patients in northeastern Thailand: a prospective, multicenter cohort study. Lancet Reg Health Southeast Asia 2023; 9: 100118. doi: 10.1016/j.lansea.2022.100118.

ประดิษฐ ว่องพรรณงาม, สุจินดา เรืองจันทร์. ผลลัพธ์การรักษาผู้ป่วยติดเชื้อเมลิออยโดสิสในกระแสเลือดในระยะเวลา 5 ปี. วารสารกรมการแพทย์ 2566; 48(1): 87–92.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-30

รูปแบบการอ้างอิง

1.
คำพรมมา พ, คำสะอาด ส, ดาราสว่าง ว. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรอดชีพผู้ป่วยโรคเมลิออยโดสิส โรงพยาบาลบุรีรัมย์. J Offic Dis Prev Control 7 [อินเทอร์เน็ต]. 30 สิงหาคม 2025 [อ้างถึง 25 ธันวาคม 2025];32(2):109-21. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jdpc7kk/article/view/279626

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย