ปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น โดยใช้แนวทางการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม ในผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่2 จำนวน 14 คน ผู้ดูแลในครอบครัวจำนวน 12 คน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านจำนวน 13 คน บุคลากรด้านสุขภาพจำนวน 2 คน ตัวแทนกลุ่มองค์กรชุมชนจำนวน 8 คน และผู้ให้ข้อมูลรอง จำนวน 6 คน รวมทั้งสิ้น 55 คน ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาของเครื่องมือโดยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 3 ท่าน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า สถานการณ์ปัญหาผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำแนกเป็น 3 ประเด็นหลัก ได้แก่ ด้านสุขภาพและการเจ็บป่วย รวมทั้งภาวะแทรกซ้อน ส่งผลต่อสุขภาพกายและจิตใจ สาเหตุหลักเกิดจากพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม ทั้งในเรื่องการบริโภคอาหาร การรับประทานยา และการจัดระบบบริการที่ไม่เอื้อต่อการเข้าถึง ด้านสังคม พบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่อยู่ตามลำพังหรืออยู่กับคู่สมรสสูงวัย ในช่วงกลางวันมีข้อจำกัดในการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคมและด้านเศรษฐกิจ จากสภาวะโรคและการเจ็บป่วยที่เป็นอยู่ส่งผลกระทบต่อฐานะครอบครัวโดยเฉพาะรายที่มีภาวะแทรกซ้อนต้องนอนโรงพยาบาล และนัดติดตามอาการถี่ขึ้น ด้านความต้องการ พบว่า ผู้สูงอายุกลุ่มนี้ต้องการการดูแลตนเอง การดูแลจากสมาชิกในครอบครัว กลุ่มอาสาสมัครในชุมชนและการดูแลโดยภาครัฐ ได้แก่ หน่วยบริการปฐมภูมิ ผู้ดูแลแบบทางการ รวมถึงหน่วยงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมดูแลแบบสหสาขาวิชาชีพ ภายใต้การใช้แนวคิดการจัดการรายกรณี เนื่องจากปัญหาการเจ็บป่วยมักมีความซับซ้อน จากผลการวิจัยนี้นำสู่การศึกษารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่สอดคล้องกับบริบทสังคมวัฒนธรรมของพื้นที่ต่อไป