การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความปลอดภัยทางถนนในเยาวชนโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย พื้นที่ตำบลคำแมด อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

        การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความปลอดภัยทางถนนในเยาวชนโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย พื้นที่ตำบลคำแมด อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างคือภาคีเครือข่ายจำนวน 30 คน และเยาวชนอายุ 15-19 ปีจำนวน 95 คน ดำเนินการพัฒนาตามขั้นตอน PAOR ประกอบด้วยการวางแผน การดำเนินการ การสังเกตผล และสะท้อนผล ดำเนินการวิจัยโดยเครื่องมือ 5 ชิ้น และการเรียนรู้ทักษะคิด เอาชีวิตรอดภัยบนท้องถนน เครื่องมือผ่านการตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน มีค่าความตรงและความเชื่อมั่นที่เหมาะสมต่อการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา

        ผลการวิจัยพบว่า อุบัติเหตุทางถนนในเยาวชนตำบลคำแมดมี 4 ปัญหาหลัก ได้แก่ พฤติกรรมการขับรถเร็ว เมาแล้วขับ ไม่สวมหมวกนิรภัย และการดัดแปลงสภาพรถจักรยานยนต์ รูปแบบการเสริมสร้างความปลอดภัยทางถนนในเยาวชนประกอบด้วย 6 รูปแบบ ได้แก่ การสร้างการรับรู้การเสริมสร้างความปลอดภัยทางถนนในเยาวชน การเสริมสร้างความรู้และทักษะการขับขี่ปลอดภัยในเยาวชน สร้างเครือข่ายสื่อสารความเสี่ยง การรณรงค์ขับขี่ปลอดภัย ใส่ใจสวมหมวกนิรภัย 100% ด่านครอบครัว และการจัดการจุดเสี่ยงอุบัติเหตุทางถนนในชุมชน หลังการดำเนินการ เยาวชนมีพฤติกรรมการเมาแล้วขับลดลง มีพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่เพิ่มขึ้น มีความรู้การขับขี่ปลอดภัยระดับสูงร้อยละ 87.4 มีพฤติกรรมการขับขี่ปลอดภัยระดับดี ร้อยละ 86.3 และมีทักษะคิดเอาชีวิตรอดภัยบนท้องถนนระดับสูงร้อยละ 83.2 เยาวชนและผู้ปกครองต่างรับทราบข้อมูลข่าวสารจากการประชาสัมพันธ์ เยาวชนทุกคนได้รับการว่ากล่าวตักเตือนจากผู้ปกครอง และสร้างกลุ่มไลน์เพื่อสื่อสารความเสี่ยงอุบัติเหตุทางถนน ส่งผลให้ตระหนักถึงความสำคัญในการขับขี่ปลอดภัยมากขึ้น และไม่พบการเกิดอุบัติเหตุทางถนนในจุดเสี่ยงที่ได้รับการแก้ไข