ผลการดําเนินงานคลินิกให้คําปรึกษาการเลิกบุหรี่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตําบลขุนควร อําเภอปง จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลอง หนึ่งกลุ่มวัดซ้ําก่อน-หลังดําเนินการ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ประเมินผลการให้บริการคลินิกให้คําปรึกษาการเลิกบุหรี่ที่พัฒนาตามแนวทาง รูปแบบความเชื่อทางสุขภาพ ของ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลขุนควร ตําบลขุนควร อําเภอปง จังหวัดพะเยา มีผู้สมัครใจเข้าสู่กระบวนการเลิก บุหรี่จํานวน 40 ราย และประเมินผลหลังดําเนินการ 1 สัปดาห์ 2 สัปดาห์ 1 เดือน 3 เดือน 6 เดือน และ 1 ปี หลัง โครงการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและสถิติเชิงอนุมานใช้ KruskalWallis test, Wilcoxon signed rank test กําหนดค่านัยสําคัญทางสถิติเท่ากับ 0.05 ผลการศึกษา พบว่า ในช่วงระยะเวลา 1 สัปดาห์ และ 2 สัปดาห์ ไม่พบผู้เลิกสูบบุหรี่ แต่ในระยะเวลา 1 เดือน 3 เดือน 6 เดือน มีผู้เลิกบุหรี่ได้ 14, 18 และ 20 ราย คิดเป็นร้อยละ 35, 45 และ 50 ตามลําดับ และอัตราการเลิก บุหรี่มีจํานวนคงที่ ร้อยละ 50 เมื่อสิ้นสุดระยะเวลา 1 ปี แต่ในกลุ่มผู้ที่เลิกสูบบุหรี่ ไม่ได้ ในระยะเวลา 1 ปี จํานวน 20 คน หลังเข้าโครงการสามารถลดจํานวนบุหรี่ที่สูบต่อวันลงได้อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ คือสัปดาห์แรกลดจาก 10.4 มวนต่อวัน เป็น 9.05 มวนต่อวัน (p<0.001) และลงลงเป็น 7.4 มวนต่อวันในสัปดาห์ที่สอง (p<0.001) ลงลงเป็น 5.6 มวนต่อวันในเดือนแรก (p<0.001) ลงลงเป็น 4.35 มวนต่อวันในสามเดือน (p<0.001) 3.05 มวนต่อวันในหกเดือน (p<0.001) และเมื่อครบปีลดการสูบบุหรี่ลงเหลือ 1.6 มวนต่อวัน (p<0.001) ไม่พบความแตกต่างของการเลิกบุหรี่ได้ ในกลุ่มที่แบ่งตามอายุ (p=0.264) เพศ (p=0.240) และระดับการศึกษา (p=0.606) สรุปกระบวนการเลิกบุหรี่โดยการพัฒนาใช้แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพนี้ สามารถทําให้เลิกบุหรี่ได้ 50% ภายใน 6 เดือน และทําให้ผู้ที่ไม่สามารถเลิกบุหรี่ได้แต่ก็สามารถลดจํานวนการสูบลง อย่างมีนัยสําคัญทาง สถิติจาก 10.4 มวนต่อวัน เป็น 1.6 มวนต่อวันในระยะเวลา 1 ปี