การจัดการสิ่งปฏิกูลของเทศบาลในเขตสุขภาพที่ 2

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจ(Survey Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การจัดการสิ่งปฏิกูลของเขตสุขภาพที่ 2 เก็บข้อมูลจากแบบสำรวจในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ 2559 โดยวิธีการสุ่มแบบมีระบบ  พบว่ามีจำนวน 81 แห่งที่ตอบรับแบบสอบถาม (คิดเป็นอัตราตอบรับร้อยละ 69.23 ของเทศบาลทั้งหมดในเขตสุขภาพที่ 2) ซึ่งประกอบด้วยเทศบาลนคร 2 แห่ง (ร้อยละ 100.0 ของเทศบาลนครทั้งหมด) เทศบาลเมือง 6 แห่ง (ร้อยละ 66.67 ของเทศบาลเมืองทั้งหมด) และเทศบาลตำบล 73 แห่ง (ร้อยละ 68.86 ของเทศบาลตำบลทั้งหมด) เมื่อทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา พบว่า เทศบาลในจังหวัดสุโขทัยตอบแบบสอบถามมากที่สุดร้อยละ 95.23 เทศบาลไม่มีการบริการเก็บขนสิ่งปฏิกูล ร้อยละ 50.6 (95% CI: 43.9, 57.2) อนุญาตให้เอกชนดำเนินการเก็บขนสิ่งปฏิกูล ร้อยละ 35.8 (95% CI: 31.1, 44.0) เทศบาลไม่มีการบริการกำจัดสิ่งปฏิกูล ร้อยละ 43.2 (95% CI: 36.8, 49.8) อนุญาตให้เอกชนดำเนินการกำจัดสิ่งปฏิกูล ร้อยละ 40.7 (95% CI: 36.1, 49.2) เทศบาลไม่ทราบว่าสิ่งปฏิกูลที่อนุญาตไว้มีการกำจัดอย่างไร ร้อยละ 44.4 (95% CI: 38.7, 51.5), ระบบกำจัดสิ่งปฏิกูลที่ใช้งานในเขตสุขภาพที่ 2 มี 4 ระบบ โดยดำเนินการ 5 แห่ง คือ ระบบบ่อหมักไร้อากาศ พบที่ เทศบาลเมืองอุตรดิตถ์  ระบบลานทรายกรอง    พบที่ เทศบาลเมืองสวรรคโลก  และเทศบาลนครแม่สอด  ระบบบ่อปรับเสถียร พบที่ เทศบาลตำบลบ้านแก่ง และทิ้งที่กำจัดมูลฝอยถูกต้องตามหลักสุขาภิบาล พบที่ เทศบาลเมืองสุโขทัยธานี เทศบาลมีการออกเทศบัญญัติเรื่องการจัดการสิ่งปฏิกูล ร้อยละ 76.5 (95% CI: 70.5, 81.8) เทศบาลมีการร้องเรียนเรื่องการลักลอบทิ้งสิ่งปฏิกูลเพียง  
ร้อยละ 2.5 และเทศบาลมีแผนก่อสร้างระบบกำจัดสิ่งปฏิกูลเพิ่มขึ้นเพียง ร้อยละ 3.7  ดังนั้นเพื่อให้เกิดการขยายผล ควรผลักดันการบังคับใช้กฎหมายของเทศบาล ซึ่งการกำหนดบทบาทหน้าที่ การจัดการสิ่งปฏิกูลโดยการเก็บ
ขนหรือกำจัดสิ่งปฏิกูลในเขตราชการส่วนท้องถิ่นใดให้เป็นอำนาจของราชการส่วนท้องถิ่นนั้น และให้มีการศึกษา    หารูปแบบการกำจัดสิ่งปฏิกูลที่เหมาะสมตามบริบทพื้นที่ต่อไป