การจัดการความเสี่ยงด้านการยศาสตร์ของกลุ่มแรงงานผู้สูงอายุที่ทำงานจักสานไม้ไผ่: กรณีศึกษา ชุมชนทุ่งขุนน้อย จ.อุบลราชธานี

Main Article Content

รัชนี จูมจี
เกวลิน มนตรี
ศิริรัตน์ ประทัยกุล
ศดานันท์ พรมวงค์
อริสา นิลมาลี

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ: งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพปัญหาด้านการยศาสตร์ และแก้ไขปัญหาด้านการยศาสตร์ ของกลุ่มผู้สูงอายุที่ทำงานจักสานไม้ไผ่ ชุมชนทุ่งขุนน้อย จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 40 คน อายุตั้งแต่ 60-70 ปี เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัยเป็นแบบสอบถาม แบบประเมินด้านการยศาสตร์ เครื่องวัดสมรรถภาพทางร่างกาย  ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพปัญหาด้านการยศาสตร์ ส่วนใหญ่ผู้ปฏิบัติงานรายงานว่าเคยมีอาการผิดปกติของระบบกระดูกกล้ามเนื้อในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมาโดยพบความชุกสูงสุดบริเวณหลังส่วนล่าง หัวไหล่ ร้อยละ 85 และหัวเข่า ร้อยละ 82.5 การทดสอบสมรรถภาพทางกายอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำ และการประเมินความเสี่ยงด้านการยศาสตร์ด้วยเครื่องมือ REBA และ RULA อยู่ในระดับที่สูง 2) การแก้ไขปัญหาด้านการยศาสตร์โดยนำหลัก 3 E : ได้แก่ 1) Engineering การออกแบบเครื่องมือตามหลักการยศาสตร์ 2) Education มีการให้ความรู้ด้านการยศาสตร์ และกิจกรรมฝึกปฏิบัติกายบริหารด้วยไม้พลอง และ3) Enforcement การกำหนดระยะเวลาในการพัก และระยะเวลาการทำงาน จากผลการดำเนินงานดังกล่าว ทำให้กลุ่มผู้ปฏิบัติงานมีความเสี่ยงลดลง สมรรถภาพทางร่างกายเพิ่มขึ้นจากค่าการทดสอบสมรรถภาพทางกายก่อนและหลังดำเนินกิจกรรมการฝึกปฏิบัติกายบริหารด้วยไม้พลอง มีค่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) แสดงให้เห็นว่าการจัดการด้านการยศาสตร์ ช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มสมรรถภาพทางกายให้กับกลุ่มผู้สูงอายุที่ทำงานจักสานไม้ไผ่ ชุมชนทุ่งขุนน้อย จังหวัดอุบลราชธานีได้

Article Details

ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. ก้าวย่างของประเทศไทย สู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์แบบ [อินเทอร์เน็ต].นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 16 เม.ย.2554]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30476

ธนายุส ธนธิติ, กนิษฐา จำารูญสวัสดิ์. การพัฒนาพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุ ตำบลบางเตย อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. ว. พยาบาลสงขลานครินทร์ 2558.24(1):57-72.

กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุของประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต].กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 16 เม.ย.2554]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/275.

สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดอุบลราชธานี. รายงานสถานการณ์ทางสังคมจังหวัดอุบลราชธานี [อินเทอร์เน็ต].อุบลราชธานี: สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดอุบลราชธานี; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 16 เม.ย.2554]. เข้าถึงได้จาก:https://drive.google.com/file/d/1-iMmJz54CWpym_8yjfuG6vcL_scHClpH/view

สุภาดา คำสุชาติ. ปัญหาและความต้องการดุแลสุขภาพของผู้สูงอายุในประเทศไทย. ว.วิชาการสาธารณสุข 2560;26(6):1156-64.

อรุณีย์ พรหมศรี. ท่าทางและการบาดเจ็บจากการทำงานในกลุ่มผู้จักสานผักตบชวา การศึกษานำร่อง. ว.นเรศวรพะเยา 2557;7(3):204-11.

จิรนันท์ ธีระธารินพงศ์, วีระพร ศุทธากรณ์. ความชุกของกลุ่มอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างกล้ามเนื้อและปัจจัยด้านท่าทางการทำงานในกลุ่มอาชีพสานตะกร้าไม้ไผ่. ว. สาธารณสุขศาสตร์ 2557;44(3):273-87.

รัชนี จูมจี, เฉลิมสิริ เทพพิทักษ์, สุวัสสา ปั้นเหน่ง. การจัดการด้านการยศาสตร์สำหรับงานยกเคลื่อนย้ายกระสอบยางพารา ในสหกรณ์สวนยางพารา เมืองอุบลราชธานี. ว. เทคโนโลยีอุตสาหกรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี 2563;9(2):25-36.

การยศาสตร์ไทย.หลักการประเมินด้านการยศาสตร์ (Ergonomics assessment) [อินเทอร์เน็ต]; 2554 [เข้าถึงเมื่อ 16 เม.ย.2564]. เข้าถึงได้จาก: http://thai-ergonomic-assessment.blogspot.com/

รัชนี จูมจี. หลักอาชีวอนามัยและความปลอดภัย. อุบลราชธานี. สาขาอาชีวอนามัยและความปลอดภัย คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 2563:68-69.

กิตติ อินอานนท์. การยศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2559.

สำนักงานวิทยาศาสตร์การกีฬา กรมพลศึกษา กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. แบบทดสอบและเกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพทางกายของประชาชน อายุ 60-69 ปี. กรุงเทพฯ: กรมพลศึกษา; 2562.

Sangeeta P, Prakash K, Debkumar C. Ergonomic problems prevalent in handloom units of North East India. IJSRP 2013;3(1):1-7.

รัชนี จูมจี, อรอนงค์ บุรีเลิศ, เฉลิมสิริ เทพพิทักษ์, สุวัสสา ปั้นเหน่ง. ผลการปรับเปลี่ยนตะขอลากกระสอบ ยางพาราต่อความเสี่ยงด้านการยศาสตร์ของแรงงานในสหกรณ์สวนยางพารา. ใน สุพรรณ วนิชปริญญากุล (บ.ก.), การประชุมระดับชาติวิทยาศาสตร์สุขภาพ ครั้งที่ 2 ระหว่างวันที่ 7-8 กุมภาพันธ์ 2562. เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. หน้า 469-76.

รัชนี จูมจี, อรอนงค์ บุรีเลิศ, นพรัตน์ ส่งเสริม, เฉลิมสิริ เทพพิทักษ์. การศึกษาผลการจัดการด้านการยศาสตร์ในการลดความเสี่ยงต่ออาการปวดเมื่อย กระดูกและกล้ามเนื้อของเกษตรกรผู้ปลูกยางพารา. ว. เทคโนโลยีอุตสาหกรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี 2563;7(1):92-105.