ผลของการใช้โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับมารดาหลังผ่าตัดคลอด ที่มารับบริการในคลินิกนมแม่โรงพยาบาลทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช
คำสำคัญ:
โปรแกรมการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่, มารดาหลังผ่าตัดคลอด, คลินิกนมแม่บทคัดย่อ
บทนำ : มารดาหลังการผ่าตัดคลอดมักประสบอุปสรรคทั้งทางร่างกายและจิตใจ ส่งผลต่อความสำเร็จใน การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาผลของการใช้โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในมารดาหลังผ่าตัดคลอดที่มารับบริการในคลินิกนมแม่โรงพยาบาลทุ่งสง
วัสดุและวิธีการศึกษา : การวิจัยกึ่งทดลองกลุ่มเดียววัดก่อนและหลัง กลุ่มตัวอย่าง คือ มารดาหลังผ่าตัดคลอดที่ไม่ประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จำนวน 30 ราย คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือประกอบด้วย (1) โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และ (2) แบบประเมิน 3 ฉบับ ได้แก่ แบบวัดความรู้ แบบประเมินประสิทธิภาพการให้นม (LATCH score) และแบบประเมิน SPEC.N Breastfeeding Assessment วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา Wilcoxon Signed-Rank Test และ McNemar’s Test
ผลการศึกษา : พบว่าหลังการเข้าร่วมโปรแกรม มารดามีคะแนนความรู้เฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 18.90 เป็น 20.00 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) อัตราความสำเร็จในการให้นมแม่เพิ่มขึ้นจาก ร้อยละ 0 เป็น ร้อยละ 100 ตามเกณฑ์ LATCH score (≥8) และ ร้อยละ 93.33 ตามเกณฑ์ SPEC.N โดย ร้อยละ 90 ของมารดาสามารถให้นมแม่ได้สำเร็จต่อเนื่องนาน 7 วัน
สรุป : โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ มีประสิทธิภาพในการเพิ่มพูนความรู้และความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างมีนัยสำคัญ ผลการศึกษาสนับสนุนการใช้โปรแกรมนี้ในทางคลินิก เพื่อเสริมสร้างสุขภาพมารดาและทารก
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Infant and young child feeding [อินเทอร์เน็ต]. 2021 [cited 2025 Jul 16]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding
Horta BL, Victora CG. Long-term effects of breastfeeding: A systematic review. Geneva: World Health Organization; 2013.
Victora CG, Bahl R, Barros AJD, França GVA, Horton S, Krasevec J, et al. Breastfeeding in the 21st century: Epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 2016; 387: 475–90.
World Health Organization, United Nations Children’s Fund. Implementation guidance: Protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services – the revised Baby-friendly Hospital Initiative 2018 [online]. 2021 [cited 2025 Jul 16]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789241513807
สำนักงานสถิติแห่งชาติ, กองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ. รายงานผลการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย พ.ศ. 2562 (MICS6) [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ วันที่ เดือน ปี]. Available from: https://www.unicef.org/thailand/th/reports/mics6
Bai Y, Middlestadt SE, Peng CYJ, Fly AD. Psychosocial factors underlying the mother's decision to continue exclusive breastfeeding for 6 months: An elicitation study. J Hum Nutr Diet. 2011; 24: 31–40.
Brown A. Maternal trait personality and breastfeeding duration: The importance of confidence and social support. J Adv Nurs. 2014; 70: 587–98.
Odom EC, Li R, Scanlon KS, Perrine CG, Grummer-Strawn L. Reasons for earlier than desired cessation of breastfeeding. Pediatrics. 2013; 131: e726–32.
World Health Organization, UNICEF. Baby-friendly hospital initiative: Revised, updated and expanded for integrated care [อินเทอร์เน็ต]. 2009 [cited 2025 Jul 16]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789241594967
Champion VL, Skinner CS. The health belief model. In: Glanz K, Rimer BK, Viswanath K, editors. Health behavior and health education: Theory, research, and practice. 4th ed. San Francisco: Jossey-Bass; 2008. p. 45–65.
Kolb DA. Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs: Prentice-Hall; 1984.
Singmaung W. Breastfeeding knowledge and skills of primipara postpartum women at parents school, Health Promoting Hospital Regional Health Promotion Center 5, Ratchaburi [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2567]. Available from: https://hpc.go.th/rcenter/index.php?mode=viewrecord&mid=20220518142535_1900&kw=
Chainok L. Factors influencing breast feeding behaviors of postpartum adolescent mothers in Maharat Nakhonratchasima Hospital [research report]. Nakhon Ratchasima: Suranaree University of Technology; 2558
Saengpheng L. Development of a breastfeeding assessment tool and evaluation of its use in postpartum ward of Maharaj Nakhon Si Thammarat Hospital. J Health Sci Pedagogy. 2566; 2 :55–66.
Anderson LW, Krathwohl DR, editors. A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York: Longman; 2001.
Bandura A. Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall; 1986.
Butta S, Aunnet C, Singhala K. Effects of breastfeeding teaching on breastfeeding efficacy among postpartum mother with cesarean section. Mahasarakham Hosp J. 2566; 20: 210–20.
Sangworn N. Result of postpartum education and lactation support on breastfeeding knowledge and skills in the early postpartum cesarean section at Suwannaphum Hospital. J Res Health Inno Dev [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 มิถุนายน 2568];4: 215–22. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jrhi/article/view/267492
Woraphon S, Siriarunrat S, Tachasuksri T. Effects of breastfeeding promoting program on breastfeeding self-efficacy and success of breastfeeding among first-time mothers having a planned cesarean birth. J Faculty Nurs Burapha Univ. 2567; 32: 57–69.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในมหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในมหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร ถือเป็นลิขสิทธิ์ของมหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารมหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร ก่อนเท่านั้น
