ผลลัพธ์ของการบำบัดทดแทนไตหลังการปรับเปลี่ยนนโยบายจาก “ล้างไตทางช่องท้องทางเลือกแรก” เป็น “ผู้ป่วยเลือกได้” ของโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: นโยบายล้างไตทางช่องท้องเป็นทางเลือกแรก (PD First Policy) กำหนดให้ผู้ป่วยภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าต้องเริ่มการบำบัดทดแทนไตด้วยการล้างไตทางช่องท้อง เว้นแต่จะมีข้อห้ามทางการแพทย์ เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2565 รัฐบาลได้ปรับนโยบายเป็นยอมให้ผู้ป่วยสามารถเลือกวิธีการบำบัดทดแทนไตได้ (Patient Choice Dialysis) ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยสามารถเลือกวิธีการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมหรือล้างไตทางช่องท้องโดยไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เพื่อตอบสนองต่อนโยบายดังกล่าว โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ ได้ปรับปรุงกระบวนการให้คำปรึกษาโดยเน้นการตัดสินใจร่วมกัน (Shared Decision-Making) ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2566 การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยที่เริ่มการบำบัดทดแทนไตภายหลังจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายและการปรับปรุงกระบวนการให้คำปรึกษา
ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยที่เริ่มการบำบัดทดแทนไตระหว่างวันที่ 1 มกราคม ถึง 31 ธันวาคม 2566 ผลลัพธ์หลักคือ การเปรียบเทียบอัตราการรอดชีวิตที่ 90 วัน และ 1 ปี ระหว่างกลุ่มที่เริ่มบำบัดทดแทนไตแบบวางแผนล่วงหน้าและไม่ได้วางแผนล่วงหน้า และระหว่างกลุ่มที่ได้รับการฟอกเลือดและล้างไตทางช่องท้อง
ผลการวิจัย: มีผู้ป่วยที่อยู่ในการศึกษาทั้งหมด 212 ราย โดย 66 ราย (ร้อยละ 31) ได้รับการฟอกเลือด และ 146 ราย (ร้อยละ 69) ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง ในจำนวนนี้ 111 ราย (ร้อยละ 52) เป็นการเริ่มบำบัดทดแทนไตแบบวางแผนล่วงหน้า ขณะที่ 101 ราย (ร้อยละ 48) ไม่ได้รับการวางแผน ผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่ได้รับการวางแผนมีอัตราการรอดชีวิตที่ 90 วัน (P=0.002) และที่ 1 ปี (P=0.036) ต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการฟอกเลือดมีแนวโน้มอัตราการรอดชีวิตที่ 90 วันต่ำกว่ากลุ่มผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง (P=0.056) โดยความแตกต่างดังกล่าวไม่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ 1 ปี (P=0.26) สาเหตุหลักของการเข้ารักษาในโรงพยาบาลคือ การติดเชื้อในช่องท้องในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง และภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือดในผู้ป่วยฟอกเลือด
สรุป: การเริ่มบำบัดทดแทนไตแบบวางแผนล่วงหน้ามีความสัมพันธ์กับการรอดชีวิตที่ดีขึ้นทั้งในระยะสั้นและระยะยาว และไม่มีความแตกต่างกันในอัตราการรอดชีวิตที่ 1 ปี ระหว่างผู้ป่วยที่ได้รับการฟอกเลือดเเละล้างไตทางช่องท้อง ความพยายามลดการบำบัดทดแทนไตโดยไม่ได้วางแผนมาก่อนอาจช่วยให้ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายมีผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ตีพิมพ์ภายไต้การอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 ซึ่งอนุญาตให้สามารถใช้บทความนี้พื่อวัตถุประสงค์ใดๆ ก็ตามที่ไม่ใช่เชิงพาณิชย์ โดยต้องมีการอ้างถึงที่มาของบทความอย่างครบถ้วน ใครก็ตามสามารถคัดลอกและแจกจ่ายทุกส่วนของบทความนี้โดยไม่ต้องขออนุญาตจากผู้ประพันธ์หรือสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย
เอกสารอ้างอิง
Dhanakijcharoen P, Sirivongs D, Aruyapitipan S, Chuengsaman P, Lumpaopong A. The “PD First” policy in Thailand: three-years experiences (2008-2011). J Med Assoc Thai. 2011;94 Suppl 4:S153-61.
Chuengsaman P, Kasemsup V. PD first policy: Thailand’s response to the challenge of meeting the needs of patients with end-stage renal disease. Semin Nephrol. 2017;37(3):287-95. DOI: 10.3747/pdi.2017.00127
Kanjanabuch T, Puapatanakul P, Halue G, Lorvinitnun P, Tangjittrong K, Pongpirul K, et al. Implementation of PDOPPS in a middle-income country: early lessons from Thailand. Perit Dial Int. 2022;42(1):83-91. DOI: 10.1177/0896860821993950
The Coverage. Six organizations announce success in “10 years of peritoneal dialysis policy”, helping patients access treatment [Internet]. 2018 [cited 2024 Feb 2]. Available from: https://www.thecoverage.info/news/content/259
Tantivess S, Werayingyong P, Chuengsaman P, Teerawattananon Y. Universal coverage of renal dialysis in Thailand: promise, progress, and prospects. BMJ. 2013;346:f462. DOI: 10.1136/bmj.f462
National Health Security Office. ตั้งแต่ 1 ก.พ.นี้ ผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง สิทธิบัตรทองตัดสินใจร่วมกับแพทย์เพื่อเลือกวิธีฟอกไตที่เหมาะสมได้ [Internet]. [cited 2024 Feb 2]. Available from: https://www.nhso.go.th/news/3471
Yu X, Nakayama M, Wu MS, Kim YL, Mushahar L, Szeto CC, et al. Shared decision-making for a dialysis modality. Kidney Int Rep. 2022;7(1):15-27. DOI: 10.1016/j.ekir.2021.10.019
Finderup J, Lomborg K, Jensen JD, Stacey D. Choice of dialysis modality: patients’ experiences and quality of decision after shared decision-making. BMC Nephrol. 2020;21:330. DOI: 10.1186/s12882-020-01956-w
Chaichaya N, Thinkhamrop B, Tatiyanupanwong S, Morley K, Morley M, Thinkhamrop W, et al. Comparison of all-cause mortality and technique failure between early-late and very late start peritoneal dialysis: a retrospective cohort study. Medico-legal Update. 2020;20(4):1771-8. DOI: 10.37506/mlu.v20i4.2097
Chuasuwan A, Pooripussarakul S, Thakkinstian A, Ingsathit A, Pattanaprateep O. Comparisons of quality of life between patients underwent peritoneal dialysis and hemodialysis: a systematic review and meta-analysis. Health Qual Life Outcomes. 2020;18:191. DOI: 10.1186/s12955-020-01449-2
