ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการรับประทานยาในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการรับประทานยาในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูงและขึ้นทะเบียนในคลินิกโรคความดันโลหิตสูงที่มารับบริการ ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในเขตอำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี จำนวน 275 คน จากการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคสแควร์ ผลการศึกษา พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้
ด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล ประกอบด้วย ระดับการศึกษา ระยะการเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวนสมาชิกในครอบครัวที่เจ็บป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง และการมีโทรศัพท์มือถือที่ใช้อินเทอร์เน็ตได้ รวมถึงความรู้เรื่องโรคความดันโลหิตสูง แรงสนับสนุนทางสังคมจากบุคคลในครอบครัว บุคลากรสาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) และพฤติกรรมการใช้สื่อสาธารณะ สำหรับปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ พฤติกรรมการบริโภคอาหารและการรับประทานยา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) พบว่า ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ อาชีพ แหล่งที่ได้รับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง ความรู้เรื่องโรคความดันโลหิตสูง แรงสนับสนุนทางสังคมจากบุคคลในครอบครัวและบุคลากรสาธารณสุข พฤติกรรมการใช้สื่อสาธารณะ และความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสุขภาพ (พฤติกรรมการบริโภคอาหารและการรับประทานยา) โดยความรอบรู้ด้านสุขภาพรายด้านที่พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ได้แก่ ด้านการประเมินข้อมูล และด้านการประยุกต์ใช้ข้อมูล ดังนั้น หน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิจึงควรพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยและบุคคลในครอบครัวให้สูงขึ้นโดยคำนึงถึงบริบทของผู้ป่วย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Ministry of Public Health. Report on the Situation of NCDs (Non-Communicable Diseases) in 2019:Diabetes, Hypertension, and Related Risk Factors. Akson Graph and Design Company; 2020. (in Thai)
Health Data Center (HDC). Standard reporting group. [Internet]. 2022. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=pformated/format1.php&cat_id= 6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11&id=29eec762c9591d1f8092da14c7462361 (in Thai)
Panthumjinda K, Srisai M, Ochareon S, Techora C. Basic Neurosciences. 6th ed. Bangkok: Sinprasit Printing; 2006. 282 p. (in Thai)
Duangsai S, Chinnawong T. Effect of 5 A’s Self-management Support Program on Self- management Behaviors in Patients with Uncontrolled Hypertension. Songklanagarind Journal of Nursing 2018;41(4):74-85. (in Thai)
Ministry of Public Health. Annual Report. Akson Graph and Design Company; 2022 (in Thai)
Thai Hypertension Society. Guidelines for the Management of Hypertension in General Practice, 2019. Chiang Mai: Taree Publishing; 2019. (in Thai)
World Health Organization. Global Health Observatory (GHO), Raised Blood Pressure. Situations and trends Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension. 2021.
Santiwong C. DASH Diet: Anti-Hypertensive Diet. Regional Health Promotion Center 9 Journal. 2022;16(1):101-11. (in Thai)
Jansongkram N. Factors Related to Medication Taking Behaviors in Hypertensive Patients. Journal of Science and Technology 2021;15(2):142-59. (in Thai)
Yinang T. Medication Use Behavior of Hypertensive Patients in Mae Hoi Ngoen Village, Doi Saket District, Chiang Mai Province. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2012. (in Thai)
Chaiyata E, The Relationship between Health Literacy, Medication Intake, and Doctor’s Appointment Behavior among Patients with Diabetes Mellitus and Hypertension in Lamphun Province. Thai Science and Technology Journal. 2020; 28(1):183-96. (in Thai)
Poeyklang B, Muktabhant B. The Association of Health literacy Level with Food Consumption Behavior and Physical Activities of Middle-Age Women living in Tanot Sub-district, Nonsung District, Nakhonratchasima Province. KKU Journal for Public Health Research 2019;12(1):51-6 (in Thai)
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health promotion international 2000;15(3):259-67.
Ministry of Public Health (TH). Health Education Service Process to Create Health Knowledge in Public Sector Health Services, Hospital Accreditation: HA. Nonthaburi: Printing Office of the Health Education Division, Ministry of Public Health; 2020. 94 p. (in Thai)
Sørensen K, Van den Broucke S, Pelikan JM, Fullam J, Doyle G, Slonska Z, et al. Measuring health literacy in populations: illuminating the design and development process of the European Health Literacy Survey Questionnaire (HLS-EU-Q). BMC public health. 2013;13:1-10.
Ministry of Public Health (TH). Guidelines for the Operation of Health Education to Reduce Hospitalization Rates in Hypertension. Nonthaburi; 2022. 97 p (in Thai)
Health Data Center (HDC), Lopburi [Internet]. 2022. Available from: https://lri.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=pformated/format1.php&cat_id=6a1fdf282fd 28180eed7d1cfe0155e11&id=6b9af46d0cc1830d3bd34589c1081c68
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement. 1970;30(3):607-10.
Mabchantuk C, Piyabanditkul L. Relationships Between Health Literacy and Personal Factors and Health Behaviors of Hypertension Patients in Non Sung District, Nakhon Ratchasima Province. Romphruek Journal, Krirk University. 2021;40(1):195-219. (in Thai)
Ministry of Public Health (TH). Guidelines for the Operation of Health Education to Reduce Hospitalization Rates in Hypertension. Nonthaburi; 2022. 97 p. (in Thai)
Norasing M, Thanomphan S. Health Literacy and Health Behavior in Patients with Uncontrolled Blood Sugar Level or Blood Pressure: a Case Study of Nakornping Hospital, Chiang Mai. Journal of Nakornping Hospital. 2019;10(1):35-50. (in Thai)
Tepsuriyanont S. Medication Adherence Behavior among Hypertensive Adult Patients. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2017;18(3):115-22.
Siriprachan S. Health Knowledge and Desired Health Behaviors of Personnel at Health Center No. 7, Khon Kaen. Regeional Heal Promotion Center 7 Khon Kaen and Local Network; 2019. (in Thai)
Chotchai T, Seedaket S, Taearak K, Panyasong S, Buajun A. Factors Related to Health Literacy in Prevention of Hypertension among Group at Risk in Samran Sub-District, Muaeng District, Khon Kaen Province. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, Southern Region 2020;7(1):45-56. (in Thai)
Panthonglang W, Namphonkrang P, Duangsanjan W. Factors Influencing the Health Behavior of Uncontrolled Hypertension Patients. Songklanagarind Journal of Nursing 2018;38(4):152-65.
Saengsinsorn P. A Study of factors related to health behavior of people at risk for Diabetes and Hypertension in Phichit province. Phichit Public Health Research and Academic Journal 2021: 2 (6-12).43-54.
Bawornthip P, Aungwattana S, Sripetchwandee N. The Relationship between Personal Factors, Health Literacy, and Health Behaviors Among Uncontrolled Hypertensive Patients in Muang District, Chiang Mai Province. Nursing Journal CMU 2013;50(1):284-99. (in Thai)
