การพัฒนาความสามารถแกนนำในการดำเนินงานลดการบริโภคเกลือและโซเดียม ในโรงเรียนอำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทสภาพปัญหาของพื้นที่และพัฒนาความสามารถของแกนนำในการดำเนินงานเพื่อลดการบริโภคเกลือและโซเดียมในโรงเรียน รวมทั้งประเมินผลลัพธ์การพัฒนา เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมที่ใช้กระบวนการ PAOR ได้แก่ การวางแผน (P) การปฏิบัติการ (A) การสังเกตการณ์ (O) และการสะท้อน (R) ดำเนินการศึกษาในโรงเรียน 1 แห่ง จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างเดือน ต.ค.2564 – ก.พ. 2566 คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง คือ นักเรียน ครู เจ้าหน้าที่สาธารณสุข 102 คน เพื่อพัฒนาความความสามารถเกี่ยวกับการดำเนินงานลดการบริโภคเกลือและโซเดียม และนักเรียน 309 คน เพื่อประเมินการรับรู้และพฤติกรรมการบริโภคเกลือและโซเดียม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและเปรียบเทียบผลการศึกษาด้วยสถิติ   Paired t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า การพัฒนาความสามารถแกนนำโดยการมีส่วนร่วมของนักเรียน ครู เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ด้วยการขับเคลื่อนมาตรการดำเนินงานภายใต้สภานักเรียน สื่อสารความรู้ความเข้าใจแนวทางการปฏิบัติด้วยการมีส่วนร่วมในการวางแผน ตัดสินใจร่วมดำเนินการ และประเมินผลลัพธ์ โรงเรียนได้ดำเนินการสำรวจสถานการณ์และสภาพปัญหา มีการจัดสิ่งแวดล้อม กำหนดมาตรการ ให้ความรู้ และสนับสนุนกิจกรรมเพื่อลดการบริโภคเกลือและโซเดียม ภายหลังดำเนินการ กลุ่มตัวอย่างมีการรับรู้เรื่องลดการบริโภคเกลือและโซเดียมสูงกว่าก่อนการดำเนินงานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) มีพฤติกรรมลดการบริโภคเกลือและโซเดียมสูงกว่าก่อนการดำเนินงานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) การศึกษาครั้งนี้เป็นต้นแบบในการดำเนินงานลดการบริโภคเกลือและโซเดียมในโรงเรียน โดยควรมีการจัดทำแนวทางการดำเนินงานลดการบริโภคเกลือและโซเดียม เพื่อเสนอต่อผู้บริหารสถานศึกษาและหน่วยบริการสาธารณสุขเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน