ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพด้านอาหาร ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่มีภาวะโรคไตเรื้อรังระดับ 3 อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการวิจัยกึ่งทดลองแบบ 2 กลุ่ม เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพด้านอาหารต่อโรคไตเรื้อรังระดับ 3 ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ ได้จำนวนกลุ่มทดลอง 76 ราย กลุ่มควบคุม 221 ราย กลุ่มทดลองได้รับความรู้และเครื่องวัดความเค็ม ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับความรู้เพียงอย่างเดียว เก็บข้อมูลระหว่างเดือนตุลาคม 2564 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ.2565 ใช้สถิติการวิเคราะห์ด้วยค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและ Paired sample T test ผลการศึกษา พบว่าหลังการศึกษากลุ่มทดลองส่วนใหญ่มีความรู้โรคไตระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพด้านอาหารภาพรวมอยู่ในระดับดี ค่าเฉลี่ยความเค็มในอาหาร ค่าความดันโลหิตตัวบน และค่าความดันโลหิตตัวล่างลดลง ผลการทดสอบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความดันโลหิตตัวบนและความดันโลหิตตัวล่างในกลุ่มทดลอง พบว่ามีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเท่ากับ (t=4.0 , P=0.000) และ (t=3.7 , P=0.000) ตามลำดับ ผลการทดสอบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความดันโลหิตตัวบน ในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมหลังการศึกษา พบว่า มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t=2.8 , P=0.05) แต่ค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตตัวล่าง ในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม พบว่าไม่มีความแตกต่างกัน จากผลการศึกษาผู้ป่วยควรได้รับความรู้อย่างต่อเนื่องและมีส่วนร่วมในการกำหนดแนวทางการบริโภคอาหารร่วมกับการใช้เครื่องมือที่สามารถวัดความเค็มในอาหารได้ด้วยตนเอง จะเสริมสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้ป่วยอย่างยั่งยืน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, Peto R, Collins R; Prospective Studies Collaboration. Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a metra-anslysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Lancet. 2002;360(9349): 1903-13.
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. คําแนะนําสําหรับการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนการบําบัดทดแทนไต พ.ศ. 2558. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย.; 2558.
อติพร อิงค์สาธิต, กชรัตน์ วิภาสธวัช, สุรศักดิ์ กันตชูเวสศิริ. บทบาทของอาหารเค็มต่อการเกิดโรคไต. [อินเตอร์เน็ต].กรุงเทพฯ.นิตยสารวาไรตี้เพื่อสุขภาพ@Rama.[เข้าถึงเมื่อ 23 ธันวาคม 2563]. เข้าถึงได้จาก https://www.rama.mahidol.ac.th/th/knowledge_awareness_health/28oct2020-1438.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. ยุทธศาสตร์ลดการบริโภคเกลือและโซเดียมในประเทศไทย พ.ศ.2559-2568. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถัมภ์; 2559.
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือปฏิบัติการเพื่อดำเนินงานลดโรคไตเรื้อรัง (CKD) ในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง. กรุงเทพ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์กรสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถมภ์; 2559 มกราคม 2559.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลพบุรี. สรุปผลการดำเนินงานสาธารณสุขที่สำคัญ เอกสารตรวจราชการและนิเทศงาน กรณีปกติ รอบที่ 1 ประจำปีงบประมาณ 2561. ลพบุรี: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลพบุรี; 2561. 47-90.
Chailimpamontree W, Kantachuvesiri S, Aekplakorn W, Lappichetpaiboon R, Sripaiboonkij Thokanit N, Vathesatogkit P, et al. Estimated dietary sodium intake in Thailand: A nation-wide population survey with 24-hour urine collections. J Clin Hypertens (Greenwich). 2021;4:744-54.
มโน มณีฉาย. ผลของการใช้เครื่องทดสอบความเค็มต่อระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่มีภาวะโรคไตเรื้อรังเขตอำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี. นครนายก: มหกรรมวิชาการ เขตสุขภาพที่ 4; 2563 13 สิงหาคม 2563.
อัมภากร หาญณรงค์, ชนัญชิดาดุษฎี ทูลศิริ, สมสมัย รัตนกรีฑากุล. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 2560;25(3):52-65.
เพ็ญพร ทวีบุตร, พัชราพร เกิดมงคล, ขวัญใจ อำนาจสัตย์ซื่อ. ผลของโปรแกรมการพยาบาลระบบสนับสนุนและให้ความรู้ในผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเรื้อรังระยะเริ่มต้น ต่อความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเอง. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2560;31(1):129-45.
พิมพ์สุภัค ปานเพียรกุลภัค. ผลของโปรแกรมควบคุมอาหารสำหรับ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ในคลินิกชะลอไตเสื่อม โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา. วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย. 2559;6:205-15.
มลทณา เบ็ญณรงค์, อรวมน ศรียุกตศุทธ, จงจิต เสน่หา, บัญชา สถิระพจน์ . ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการควบคุมความดันโลหิต ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะก่อนการบำบัดทดแทนไต. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2560;29(3):1-13.
Mente A, O’Donnell MJ, Rangarajan S, McQueen MJ, Poirier P, Wielgosz A, et al. Association of urinary sodium and potassium excretion with blood pressure. N Engl J Med. 2014;371:601-11.
Wiriyatanakorn S, Mukdadilok A, Kantachuvesiri S, Mekhora C, Yingchoncharoen T. Impact of self-monitoring of salt intake by salt meter in hypertention patients: A randomized controlled trial (SMAL-SALT). J Clin Hypertens (Greenwich). 2021;23:10.
ปราณี จันธิมา, ดิลกา ไตรไพบูลย์. ผลของการจัดอาหารโซเดียมต่ำในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่มีโรคไตเรื้อรังระดับ 3 เปรียบเทียบระหว่างผู้ป่วยที่ได้รับการสอนสาธิตอาหารโซเดียมต่ำและผู้ป่วยที่ได้รับการสอนสุขศึกษาตามปกติ. ลำปางเวชสาร. 2562;40(1):25-31.