ความครอบคลุมของการรายงานผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดลพบุรี ปีงบประมาณ พ.ศ.2560

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความครอบคลุมของการรายงานผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดลพบุรี ปีงบประมาณ พ.ศ.2560 และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงระบบรายงานวัณโรค (Tuberculosis Case Management, TBCM) ดำเนินการศึกษาโดยการทบทวนเวชระเบียนจากฐานข้อมูลผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาล ซึ่งได้แก่ ผู้ป่วยวัณโรคตามรหัส ICD10 ผู้ป่วยในคลินิกวัณโรค ผู้ป่วยรายใหม่ที่ได้รับยา Rifampicin ผู้ป่วยติดเชื้อ HIV ที่แพทย์ส่งคัดกรองวัณโรคและจากคลินิกเอดส์ และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการพบเชื้อวัณโรค แล้วนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบกับข้อมูลรายงานในระบบ TBCM โดยศึกษาในโรงพยาบาลทั่วไป 1 แห่ง และโรงพยาบาลชุมชน 1 แห่ง ที่มีจำนวนผู้ป่วยวัณโรคขึ้นทะเบียนมากที่สุด ผลการศึกษาพบว่า ในช่วงปีงบประมาณ 2560 พบผู้ป่วยวัณโรครวม 416 ราย จากฐานข้อมูลโรงพยาบาลทั่วไปที่ศึกษา ส่วนฐานข้อมูลTBCM พบผู้ป่วยวัณโรครวม 346 ราย คิดเป็นความครอบคลุมของการรายงานร้อยละ 83.2 สำหรับโรงพยาบาลชุมชน พบผู้ป่วยวัณโรครวม 125 ราย จากฐานข้อมูลโรงพยาบาล ส่วนฐานข้อมูล TBCM พบผู้ป่วยรวม 115 ราย คิดเป็นความครอบคลุมของการรายงานร้อยละ 92.0 สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียนในระบบ TBCM ของโรงพยาบาลทั่วไป 70 ราย พบเป็นวัณโรคแต่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน 32 ราย (ร้อยละ 45.7) เสียชีวิตก่อนขึ้นทะเบียน 28 ราย (ร้อยละ 40.0) และ Refer out ซึ่งไม่ทราบสถานะของการขึ้นทะเบียนในโรงพยาบาลแห่งใหม่ 10 ราย (ร้อยละ 14.3) ในส่วนของโรงพยาบาลชุมชน พบว่าไม่ได้ขึ้นทะเบียนทั้งหมด 10 ราย โดยเป็นผู้ป่วย Refer out แล้วไม่ทราบสถานะของการขึ้นทะเบียน 7 ราย (ร้อยละ 70.0) และเสียชีวิตก่อนขึ้นทะเบียน 3 ราย (ร้อยละ 30.0) สำหรับจำนวนวันที่ขึ้นทะเบียนภายหลังพบผู้ป่วย พบว่าโรงพยาบาลทั่วไปมีค่ามัธยฐาน 15 วัน โดยระยะเวลาสั้นที่สุดน้อยกว่า 1 วัน และยาวที่สุด 246 วัน ส่วนโรงพยาบาลชุมชน พบว่ามีค่ามัธยฐาน 1 วัน โดยระยะเวลาสั้นที่สุดน้อยกว่า 1 วัน และยาวที่สุด 70 วัน การเพิ่มความครอบคลุมในการขึ้นทะเบียนรายงานผู้ป่วยวัณโรคเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งนอกจากใช้ช่วยในการดูแลรักษาผู้ป่วยแล้ว ข้อมูลในระบบรายงานผู้ป่วยยังนำไปใช้ประโยชน์ในการกำหนดนโยบายและวางแผนป้องกันควบคุมวัณโรคได้