ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนภายหลังสัมผัสโรคพิษสุนัขบ้า ของโรงพยาบาลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปี พ.ศ.2562

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนของผู้สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้า ในโรงพยาบาลของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปีพ.ศ.2562 และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงการดำเนินงานให้ดียิ่งขึ้น ดำเนินการศึกษาโดยการทบทวนเวชระเบียนจากฐานข้อมูลผู้ป่วยที่มารับการรักษาของโรงพยาบาล ได้แก่ การทบทวนเวชระเบียนและทะเบียนผู้สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้าของโรงพยาบาลที่เกี่ยวข้อง ดังนี้ เวชระเบียนผู้ป่วยทั้งหมดตามรหัส ICD-10-TM ที่เลือก (A82, W53 – W55) และข้อมูลผู้ป่วยที่ได้รับวัคซีนตามรหัส ICD-10-TM (Z242) โดยเป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ในโรงพยาบาลชุมชน 2 แห่ง ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีประวัติพบโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ในช่วงระยะเวลา 3 ปีย้อนหลัง (2560-2562) การศึกษานี้พบผู้ป่วยเข้าได้กับนิยามผู้ที่ได้รับการตรวจวินิจฉัยว่าเป็นผู้สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้าในปี พ.ศ.2562 จำนวน 2,813 ราย แล้วทำการสุ่มจำนวน 398 ราย พบว่าความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนของผู้สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้าร้อยละ 100.00 และความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนของผู้สัมผัสสัตว์นำโรคพิษสุนัขบ้าร้อยละ 95.23 คุณภาพการให้บริการถูกต้อง (service quality) ร้อยละ 93.72 ส่วนสาเหตุที่ไม่ถูกต้องเนื่องจาก 1) ไม่ได้ดำเนินการฉีด rabies immunoglobulin (RIG) ตามแนวทางเวชปฏิบัติ ร้อยละ 5.78 (23 ครั้ง) 2) ดำเนินการฉีดวัคซีนวิธี intradermal injection (ID) /intramuscular injection (IM) สลับ ใน 1 ราย ร้อยละ 0.50 (2 ครั้ง) สำหรับความครบถ้วนของข้อมูลในระบบ (data quality) พบร้อยละ 82.91 โดยสาเหตุที่ไม่ครบถ้วน ได้แก่ 1) บันทึกข้อมูลชนิดวัคซีน intradermal injection (ID) /intramuscular injection (IM) สลับกัน ร้อยละ 10.30 (41 ครั้ง) 2) ไม่บันทึกข้อมูลรายการยา ร้อยละ 3.52 (14 ครั้ง) และ 3) บันทึกข้อมูลรหัส ICD-10-TM ไม่ถูกต้อง ร้อยละ 3.27 (13 ครั้ง) สรุปผลการศึกษาพบว่าความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนของผู้สัมผัสสัตว์นำโรคพิษสุนัขบ้า และผู้สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้า สามารถดำเนินการได้ตามร่างเกณฑ์มาตรฐานพื้นที่ปลอดโรคพิษสุนัขบ้า ซึ่งอยู่ในระดับที่ดีมาก ข้อเสนอแนะควรทบทวนแนวทางการฉีดวัคซีนและการให้บริการผู้มารับบริการให้ถูกต้องตามแนวเวชปฏิบัติ กรณีบันทึก ICD-10- TM ไม่ถูกต้อง หรือไม่มั่นใจในการลงรหัส ควรมีการสอนการบันทึกข้อมูล (orientation) สำหรับเจ้าหน้าที่ และอาจจะให้เวชสถิติมาช่วยร่วมทบทวน รวมทั้งควรให้ทีมสารสนเทศโรงพยาบาลช่วยสร้าง package of rabies vaccination สำหรับบันทึกข้อมูลแบ่งเป็นชุด intradermal injection (ID) หรือ intramuscular injection (IM) เพื่อความสะดวกของผู้ปฏิบัติงาน