การศึกษาพฤติกรรมการบริจาคโลหิตของผู้ที่มาบริจาคโลหิต ณ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริจาคโลหิต เหตุผลที่ทำให้ตัดสินใจมาบริจาคโลหิต เจตคติต่อการบริจาคโลหิตในกลุ่มผู้ที่มาบริจาคโลหิต และศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริจาคโลหิต วิธีการ ใช้เทคนิคการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงจากผู้บริจาคโลหิต ณ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย กรุงเทพมหานคร จำนวน 981 คน ระหว่างเดือนสิงหาคม - ตุลาคม 2555 เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามโดยให้กลุ่มตัวอย่างรายงานตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงบรรยาย และการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณด้วยวิธีการใส่ตัวแปรวิเคราะห์พร้อมกัน ผลการศึกษา พบว่า ผู้บริจาคโลหิตบริจาคเฉลี่ยปีละ 2 ครั้ง ผู้บริจาคมีอายุตั้งแต่ 18 - 61 ปี อายุเฉลี่ยของผู้บริจาค 33.84 ปี ร้อยละ 88.88 เป็นผู้บริจาคที่เคยบริจาคแล้ว แรงจูงใจที่ทำให้มาบริจาคในครั้งแรก ร้อยละ 61.26 มาด้วยใจเอื้อเฟื้อ และแรงจูงใจที่กลับมาบริจาคอีก ร้อยละ 65.44 มาด้วยใจเอื้อเฟื้อเช่นกัน กลุ่มตัวอย่างมีเจตคติทางบวกต่อการบริจาคโลหิต โดยมีความเชื่อว่าการบริจาคได้กุศลและมีความสุขจากการบริจาค พบว่าร้อยละ 61.26 รายงานว่าไม่ต้องการสิ่งของตอบแทน รองลงมาร้อยละ 22.94 ต้องการการทดสอบหาสารเคมีในเลือด ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับการบริจาคโลหิตครั้งปัจจุบันที่สำคัญได้แก่ จำนวนครั้งของการบริจาคในปีแรก ซึ่งมีอิทธิพลทางตรงสูงที่สุดในการทำนายพฤติกรรมการบริจาคโลหิตปัจจุบัน รองลงมาได้แก่ อายุ และเจตคติต่อการบริจาคโลหิต ส่วนเพศพบว่า เพศชายมีจำนวนครั้งเฉลี่ยสูงกว่าเพศหญิง และผู้ที่ให้เหตุผลว่ามาบริจาคด้วยใจเอื้อเฟื้อ มีจำนวนครั้งการบริจาคโดยเฉลี่ยสูงกว่าผู้ที่รายงานว่ามาบริจาคด้วยเหตุผลอื่นๆ สรุป ผลการศึกษาสามารถนำไปกำหนดกลยุทธ์และเป้าหมายในการเพิ่มผู้บริจาคโลหิต ได้แก่ การติดต่อสื่อสารกับผู้บริจาคโลหิตรายเก่าอย่างสม่ำเสมอเพื่อเชิญชวนให้ผู้บริจาคกลับมาบริจาคให้มากกว่า 2 ครั้งต่อปี สำหรับผู้บริจาครายใหม่ที่พบว่าหากบริจาคอย่างต่อเนื่องในปีแรกจะทำให้คงพฤติกรรมการบริจาคต่อเนื่องยาวนานได