Risk factors of developing vasovagal reaction in blood donors: a prospective case-control study

Abstract

Abstract:

Introduction: Vasovagal reaction (VVR) is the most common adverse reaction (ADR) in whole blood donors, giving negative experience and lowering the return rate of the blood donors. Objective: To identify risk factors of developing VVR from whole blood donation. Materials and Methods: A prospective case-control study was performed at the National Blood Centre, Thai Red Cross Society, from August 2022 to April 2023. Whole blood donors, with uneventful donations and with VVR, were randomly selected. Their health history was interviewed, and donation records were reviewed. Risk factors were analyzed for adjusted odds ratio (adj.OR) using multivariate binary logistic regression. Results: There were 151 donors with VVR and 687 controls with no adverse reaction after the donation. The significant risk factors were first-time donation (adj.OR 4.81), previous history of VVR (adj.OR 6.01), sleep duration < 5 hours the night before the donation (adj.OR 9.67), collection time > 600 seconds (adj.OR 2.12), donated volume > 12% of total blood volume (adj.OR 3.11), high-normal pre-donation heart rate (adj.OR 2.33) and high-normal hemoglobin level (adj.OR 9.03). Meanwhile, drinking at least a cup of water (adj.OR 0.18) and low-normal hemoglobin level (adj.OR 0.50) were found to be protective factors. Conclusion: This result enables identification of donors at risk to formulate strategies for reducing the chance and severity of VVR in the future.

บทคัดย่อ

บทนำ  ปฏิกิริยา vasovagal เป็นปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์ที่พบได้บ่อยที่สุดจากการบริจาคโลหิตรวม ทำให้ผู้บริจาคโลหิตได้รับประสบการณ์ในแง่ลบและลดโอกาสการกลับมาบริจาคโลหิตซ้ำ วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงในการเกิดปฏิกิริยา vasovagal ในการบริจาคโลหิตรวม วัสดุและวิธีการ งานวิจัยประเภทการศึกษาไปข้างหน้าแบบมีกลุ่มควบคุม ณ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย โดยสุ่มผู้บริจาคโลหิตรวมในช่วงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2565 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2566 ที่เกิดและไม่เกิดปฏิกิริยา vasovagal มาสัมภาษณ์ประวัติสุขภาพและทวนสอบประวัติการบริจาคโลหิต แล้วนำข้อมูลไปคำนวณด้วยสถิติการถดถอยโลจิสติกแบบไบนารีพหุตัวแปรเพื่อหาปัจจัยเสี่ยงในการเกิดปฏิกิริยา vasovagal  ผลการศึกษา ข้อมูลจากผู้บริจาค 151 รายที่เกิดปฏิกิริยา vasovagal และกลุ่มควบคุมซึ่งไม่พบอาการผิดปกติหลังการบริจาคโลหิต 687 รายพบว่า การบริจาคโลหิตครั้งแรก (adj.OR 4.81)  การเกิดปฏิกิริยา vasovagal ในอดีต (adj.OR 6.01)  การนอน < 5 ชั่วโมงก่อนวันมาบริจาคโลหิต (adj.OR 9.67)  ระยะเวลาการเจาะเก็บโลหิต > 600 วินาที (adj.OR 2.12)  ปริมาณโลหิตบริจาค > 12% ของโลหิตในร่างกาย (adj.OR 3.11)  อัตราการเต้นหัวใจที่ปกติแต่ค่อนข้างสูง (adj.OR 2.33) และความเข้มข้นโลหิตก่อนการบริจาคที่ปกติแต่ค่อนข้างสูง (adj.OR 9.03) เป็นปัจจัยเสี่ยงอย่างมีนัยสำคัญ แต่การดื่มน้ำอย่างน้อย 1 แก้ว (adj.OR 0.18) และ ความเข้มข้นโลหิตก่อนการบริจาคที่ปกติแต่ค่อนข้างต่ำ (adj.OR 0.50) เป็นปัจจัยป้องกันการเกิดปฏิกิริยา vasovagal  สรุป ปัจจัยดังกล่าวข้างต้นทำให้สามารถระบุผู้บริจาคที่มีความเสี่ยงในการเกิดปฏิกิริยาดังกล่าว ทั้งนี้ เพื่อกำหนดแนวทางในการดูแลผู้บริจาคโลหิต ที่อาจป้องกันและลดความรุนแรงของปฏิกิริยา vasovagal ได้ในอนาคต