เกณฑ์การจัดสรรไตเพื่อให้โอกาสกับผู้ป่วย Highly HLA-sensitized ได้รับการปลูกถ่ายไต

Abstract

บทคัดย่อ ศูนย์รับบริจาคอวัยวะและ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย เริ่มต้นการจัดสรรไตตามเกณฑ์ของ The United Network for Organ Sharing (UNOS) และในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2555 ได้เริ่มใช้เกณฑ์การจัดสรรไต ครั้งที่ 4 ซึ่งได้รับการแก้ไข จากคณะอนุกรรมการวิชาการศูนย์รับบริจาคอวัยวะสภากาชาดไทย โดยให้โอกาสผู้ป่วยที่มีแอนติบอดีต่อ HLA ตรงกับแอนติเจน HLA ของผู้บริจาค ได้รับคัดเลือกมาทดสอบ HLA crossmatching การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโอกาสของผู้ป่วย highly HLA-sensitized กับการได้รับไตจากผู้บริจาคสมองตาย เมื่อใช้เกณฑ์การจัดสรรไตในปัจจุบัน โดยเก็บข้อมูลตั้งแต่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2555 ถึง 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 จากฐานข้อมูลของศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย ซึ่งมีผู้บริจาคไตสมองตาย จำนวน 77 ราย และศึกษาข้อมูลจากแบบฟอร์มการเลือกผู้ป่วยของศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย มีผู้ป่วยที่ได้รับการคัดเลือกจำนวน 2,437 ราย นำข้อมูลการคัดเลือกผู้ป่วยมาคำนวณโอกาสในการที่ผู้ป่วย highly HLA-sensitized จะได้รับการตรวจ HLA crossmatching แต่ละครั้ง ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วย จำนวน 735 ราย ที่ถูกคัดเลือกให้ทำ HLA crossmatching แบ่งเป็น กลุ่มผู้ป่วย Panel Reactive Antibodies (PRA) ลบจำนวน 376 ราย โดยมี Donor-Specific Antibody (DSA) บวกจำนวน 6 ราย (1.6%) PRA ≥ 50% จำนวน 278 ราย ซึ่งมีผล DSA บวก จำนวน 207 ราย (74.5%) และ PRA < 50% จำนวน 81 ราย มีผล DSA บวก จำนวน 16 ราย (19.8%) ตามลำดับ เมื่อศึกษาผล HLA crossmatching ในกลุ่ม highly HLA-sensitized จำนวน 278 ราย (PRA ≥ 50%) พบว่า HLA crossmatching ให้ผลบวกต่อแอนติบอดีชนิด IgG จำนวน 176 ราย (63.3%) และไม่ได้รับการปลูกถ่ายไต มีผู้ป่วย จำนวน 40 ราย (14.4%) ที่มีแอนติบอดีชนิด IgM เป็นผู้ป่วยที่ DSA บวก จำนวน 26 ราย และ DSA ลบ จำนวน 14 ราย ได้รับ การปลูกถ่ายไต จำนวน 10 ราย สำหรับผู้ป่วยที่ HLA crossmatching ให้ผลลบ จำนวน 62 ราย (22.3%) มี DSA บวก จำนวน 41 ราย และ DSA ลบ จำนวน 21 ราย แต่ผู้ป่วยได้รับการปลูกถ่ายไต จำนวน 27 ราย ดังนั้นผู้ป่วย highly HLA-sensitized ที่ PRA > 50% จำนวน 278 ราย มีโอกาสได้รับการปลูกถ่ายไตตามเกณฑ์การจัดสรรไตปัจจุบันทั้งหมด 37 ราย จากไตบริจาคทั้งหมด 145 ไต (25.5%) โดยสรุปเกณฑ์การจัดสรรไตในปัจจุบันได้เพิ่มโอกาสให้ผู้ป่วย highly HLA-sensitized ที่มี DSA ได้รับโอกาสใน การตรวจ HLA crossmatching และได้รับไตเพิ่มขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ควรมีการติดตามอัตราการอยู่รอดของไต (graft survival) ของผู้ป่วยกลุ่มนี้ในระยะยาว เพื่อดูผลการปลูกถ่ายไตและพิจารณาเกณฑ์การจัดสรรไตที่เหมาะสมต่อไป