Development of Health Literacy Model of Coronavirus 2019 (Covid-19) Infection and New Species among Elderly in Watsai subdistrict, Muang District, Nakhon Sawan Province

Main Article Content

Yuwaree Inphen
Niranart Vithayachockitikhun
Eakaluk Dekyong
Thattiya Thongsukdee

Abstract

This research and development study aimed to examine health literacy, develop the health literacy model, and evaluate the effectiveness of the health literacy model on Covid-19 and new species among the elderly in a community in Watsai subdistrict, Muang district, Nakhon Sawan Province. The study comprised 4 phases: 1) examine the situation, factors, and impacts of health literacy among 10 elderly persons selected by purposive sampling; 2) develop the health literacy model and examine the quantity by 3 experts; 3) implement the model with 33 elderly persons selected by simple sampling. The sample size was calculated using the G*Power program, and 4) evaluate the health literacy model using focus groups and assess the satisfaction of the model before and after applying the model. Data were analyzed using content analysis, descriptive statistics, and paired sample t-test statistics. The findings showed that: 1) the mean score on health literacy of the elderly after receiving the model was statistically significantly higher than before at the .001 level. 2) The developed health literacy model consisted of 7 activities: 1) preparing and assessing health literacy, 2)developing basic health knowledge, 3)developing access to health information and service skills, 4)developing self-management skills and communication skills, 5)developing media literacy skills, 6)developing decision-making skills, and 7)developing cognitive and social skills. 3) The mean score of satisfaction on health literacy was at the highest level. This developed model can be helpful for designing strategies to promote elderly health literacy on Covid-19 and new species.  

Article Details

How to Cite
1.
Inphen Y, Vithayachockitikhun N, Dekyong E, Thongsukdee T. Development of Health Literacy Model of Coronavirus 2019 (Covid-19) Infection and New Species among Elderly in Watsai subdistrict, Muang District, Nakhon Sawan Province. JDPC3 [Internet]. 2023 Aug. 16 [cited 2024 Nov. 21];17(2):160-72. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JDPC3/article/view/261188
Section
OriginalArticle

References

World Health Organization. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. [Internet]. 2021 [cited 2021 Aug 24]. Available from: https://covid19.who.int/

ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. [อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก:

https://shorturl.asia/4Jw1x

กรมควบคุมโรค. สถานการณ์โควิด 19 ประเทศไทย วันที่ 1 มกราคม – 24 กุมภาพันธ์ 2565. [อินเทอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 5 มีนาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://shorturl.asia/GtUqL

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. ผลกระทบของ covid-19 ต่อประชากรกลุ่มเปราะบาง. [อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก:

https://shorturl.asia/79XQN

กรมกิจการผู้สูงอายุ. แนวทางการดูแลผู้สูงอายุในช่วงที่มีการระบาดของเชื้อโควิด-19. [อินเทอร์เน็ต]. กรงเทพฯ: [เข้าถึงเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://shorturl.asia/ogYRl

วิญญ์ทัญญู บุญทัน, พัชราภรณ์ ไหวคิด, วิภาพร สร้อยแสง, ชุติมา สร้อยนาค, ปริศนา อัครธนพล,

จริยาวัตร คมพยัคฆ์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) ของผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลตำรวจ. 2563;12(2):323-37.

ณัฎฐวรรณ คำแสน. ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมในการป้องกันตนเองจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ของประชาชนในเขตอำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า. 2564;4(1):33-48.

Nutbeam, D. The evolving concept of health literacy. Social Science and Medicine [Internet]. 2008 [cited 2021 Nov 10];67: 2072-78. Available from: https://shorturl.asia/HyBmN

Nutbeam, D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health promotion international [Internet]. 2000 [cited 2021 Nov 10]; 15:259-267. Available from: https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259

รจนารถ ชูใจ, ชลธิชา บุญศิริ, กมลพร แพทย์ชีพ. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคโควิด-19 ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลดอนตะโก อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 2564;(81):250-62.

Trongsakul S, Lambert R, Clark A, Wongpakaran N, Cross J. Development of the Thai version of Mini-Cog, a brief cognitive screening test. Geriatr Gerontol Int. 2015;15(5):594-600.

Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang AG. G* Power (Version 3.1. 9.2). Germany: University of Kiel. 2014.

ประกาย จิโรจน์กุล. การวิจัยทางการพยาบาล แนวคิด หลักการ และวิธีปฏิบัติ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โครงการสวัสดิการวิชาการ สถาบันพระบรมราชนก; 2548.

บุญใจ ศรีสถิตนรากูล. การพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือวิจัย : คุณสมบัติการวัดเชิงจิตวิทยา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2555.

อังศินันท์ อินทรกำแหง. การสร้างและพัฒนาเครื่องมือความรอบรู้ด้านสุขภาพของคนไทย (Creating and Developing of Thailand Health Literacy Scales) [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://shorturl.asia/nkRYP

บุญชม ศรีสะอาด. การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น; 2553.

ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์, นรีมาลย์ นีละไพจิตร, ณัฐนารี เอมยงค์. รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) เรื่องโครงการ สำรวจความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับความเข้าใจเรื่องโรคการปฏิบัติตัวและการได้รับวัคซีนโควิด-19 ของประชาชน กลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผู้สูงอายุ และผู้พิการทางการเห็น. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2564.

กรรณิกา อุ่นอ้าย, พนิดา ชัยวัง, พรภิมล กรกกฏกำจร, ดวงใจ ปันเจริญ. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อมในชุมชนชนบท จังหวัดเชียงราย. วารสารพยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2565;49(3):200-15. 19. กองสุขศึกษา กระทรวงสาธารณสุข. กลยุทธ์การสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ. [อินเทอร์เน็ต]. 2561. [เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2566]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/ATwIx

อัจฉราวดี ศรียะศักดิ์, อติญาณ์ ศรเกษตริน, จินตนา ทองเพชร, วารุณี เกตุอินทร์, ณัฐพร อุทัยธรรม, สุปราณี หมู่คุ่ย, ทิพวัลย์ มีทรัพย์. การพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อจัดการสุขภาพผู้สูงอายุที่มีภาวะเบาหวาน และความดันโลหิตสูงในบริบทคลินิกหมอครอบครัว: กรณีศึกษาในจังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิจัยระบบสุขภาพ .2564;15(2):155-73.

วริษา กันบัวลา, ณชนก เอียดสุย, อาภรณ์ ดีนาน. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจและระดับไขมันในเลือดของผู้ที่มีไขมันในเลือดผิดปกติ. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา. 2564;29(3):1-14.

วินัย ไตรนาทถวัลย์, ณัฐปัณฑ์ เพียรธัญญกรรม, ภราดร ยิ่งยวด, พนิดา ชัยวัง, รภัทภร เพชรสุข, ปราโมทย์ ถ่างกระโทก. การพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุ. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ .2563;27(3):131-44.

คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12. แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564). [อินเทอร์เน็ต]. 2559. [เข้าถึงเมื่อ 2 มกราคม 2566]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/zPh60

นิคม พุทธา, พลอยประกาย ฉลาดล้น. การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการดูแล ตนเองของผู้สูงอายุในยุคชีวิตวิถีใหม่ ตำบลบ้านเลือก อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 2565;9(3):46-64.