การพัฒนาศักยภาพการเลือกซื้อและการใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอย่างมีคุณภาพในนิสิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

Abstract

บทคัดย่อ

บทนำ: ด้วยอิทธิพลของสื่อโฆษณาปัจจุบันมีผลต่อการเลือกซื้อและใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอย่างมาก ร่วมกับการขาดภูมิต้านทานต่อการบริโภคสื่อของนิสิต จึงควรมีการจัดกิจกรรมพัฒนาศักยภาพการเลือกซื้อและการใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารให้นิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม วิธีการศึกษา: วิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ร่วมกับกลุ่มตัวอย่างคือ นิสิตชั้นปีที่ 1 และ 2 ปีการศึกษา 2554 จำนวน 55 คนจาก 14 คณะ จัดกิจกรรมโดยนิสิตเภสัชศาสตร์ ตั้งแต่ 1 พฤศจิกายน 2554 ถึง 3 มกราคม 2555 ทั้งหมด 2 เดือน การพัฒนาศักยภาพมี 4 ขั้นตอน คือ 1) ค้นหาปัญหาการเลือกซื้อและการใช้ 2) สะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณในการเลือกซื้อและใช้ 3) การตัดสินใจเลือกวิธีปฏิบัติที่เหมาะสม 4) การคงไว้ซึ่งการปฏิบัติที่ดี ประเมินความรู้และพฤติกรรมเลือกซื้อและใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรม ประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วม และบทบาทของนิสิตเภสัชศาสตร์ในการจัดกิจกรรม  ผลการศึกษา: หลังเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาศักยภาพ นิสิตมีคะแนนความรู้ในการเลือกซื้อและการใช้ยาเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (3.56±1.40 และ 5.49±1.32, p<0.001 ตามลำดับ) คะแนนความรู้เพิ่มขึ้น (4.16±1.38 และ 6.33±0.86, p<0.001 ตามลำดับ) พฤติกรรมเลือกซื้อและใช้ยา พบ 3 ข้อ จาก 7 ข้อ มีพัฒนาการดีขึ้น คือ การดูฉลาก การดูยาเสื่อมสภาพ และการเก็บรักษายา (p=0.023, <0.001, และ 0.019 ตามลำดับ) พฤติกรรมเลือกซื้อและใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร พบ 1 ข้อจาก 7 ข้อ มีพฤติกรรมดีขึ้น คือ ไม่ซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อใช้รักษาโรค (p=0.025) ความคิดเห็นต่อนิสิตเภสัชศาสตร์ คือ เป็นผู้ให้ความรู้ ให้คำแนะนำปรึกษาเรื่องยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร รวมทั้งในเรื่องสุขภาพแก่นิสิตอื่นๆ ผลความพึงพอใจพบว่า ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมีคะแนนความพึงพอใจในภาพรวม 4.40±0.60 คะแนนจากเต็ม 5 โดยพึงพอใจมากที่สุด ต่อมนุษย์สัมพันธ์ของนิสิตเภสัชศาสตร์ในการจัดกิจกรรม  สรุปผลการศึกษา: กิจกรรมพัฒนาศักยภาพสามารถทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมีความรู้ในการเลือกซื้อและใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพิ่มขึ้น และมีพฤติกรรมเลือกซื้อและใช้ยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารดีขึ้น เข้าใจบทบาทของนิสิตเภสัชศาสตร์ และมีความพึงพอใจต่อกิจกรรมที่ได้รับ