การรับรู้วัตถุประสงค์การเรียนรู้และความพึงพอใจของนักศึกษาเภสัชศาสตร์ต่อการฝึกงานการควบคุมคุณภาพ/การประกันคุณภาพรูปแบบออนไลน์ แบบที่แหล่งฝึก และแบบผสม

บทคัดย่อ

การระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ส่งผลกระทบต่อการฝึกงานเภสัชกรรมอุตสาหการ ซึ่งมีการปรับรูปแบบของกิจกรรมตามเงื่อนไขของนักศึกษาและอาจารย์แหล่งฝึก การบรรลุวัตถุประสงค์ของการฝึกงานมีความบกพร่องได้ การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อทำความเข้าใจประสบการณ์การฝึกงานในช่วงการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) คณะเภสัชศาสตร์จำเป็นที่จะต้องปรับรูปแบบการฝึกงานด้านเภสัชกรรมอุตสาหการให้สอดคล้องกับสถานการณ์และข้อจำกัดของแหล่งฝึก ที่ส่งผลต่อการรับรู้การบรรลุวัตถุประสงค์การเรียนรู้และความพึงพอใจของนักศึกษา วิธีดําเนินการวิจัย: สำรวจแบบภาคตัดขวางดำเนินการจากนักศึกษาที่ฝึกงานด้านการควบคุมคุณภาพ/การประกันคุณภาพ (QA/QC) ในปีการศึกษา 2563 – 2564 ซึ่งเป็นช่วงที่ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรค คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามสะดวก (Convenience Sampling) นักศึกษาฝึกงานจาก 5 สถาบันที่ตอบแบบสำรวจ แบ่งออกเป็นฝึกงานออนไลน์ (n = 31) ฝึกงานที่แหล่งฝึก (n = 118) และฝึกงานแบบผสม (n = 155) แบบสอบถามประเมินการฝึกงาน QAQC ใน 3 ด้าน ดังนี้ ด้าน 1 คือ ความรู้และความเข้าใจของระบบประกันคุณภาพ กฎหมาย แนวปฏิบัติที่ดี และมาตรฐานสากล ด้าน 2 คือ ความรู้ความเข้าใจของคุณสมบัติ การตรวจสอบ และการสอบเทียบ และด้าน 3 คือ การควบคุมคุณภาพตลอดกระบวนการการผลิต วิธีการวิเคราะห์ การตรวจสอบคุณภาพยาตามตำรับยา และเครื่องมือสำหรับตรวจสอบคุณภาพ วิเคราะห์ข้อมูลการศึกษาด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์สถิติโดยใช้ One-way ANOVA และ Chi-Square test ผลการวิจัย: การฝึกงานออนไลน์เป็นการฝึกแบบฟังคำบรรยาย แต่การฝึกงานที่แหล่งฝึกและแบบผสมสามารถดำเนินการฝึกแบบมีส่วนร่วมและได้ฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง ซึ่งสอดคล้องการรับรู้ในระดับสูงของการบรรลุวัตถุประสงค์การฝึกงาน การรับรู้การบรรลุวัตถุประสงค์การเรียนรู้ 17 ข้อ ในจำนวน 18 ข้อ ของด้าน 1 และทุกวัตถุประสงค์การเรียนรู้ของด้าน 2 และ 3 ได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.05) จากความแตกต่างกันของรูปแบบการฝึก การรับรู้การบรรลุวัตถุประสงค์ของการฝึกงานโดยรวม (ตั้งแต่ระดับเข้าใจถึงระดับประเมินได้) การฝึกงานของด้าน 1 อยู่ที่ 0.0% - 66.7%, 0.0% - 31.9% และ 0.0% - 38.8% จากการฝึกงานออนไลน์ ฝึกงานที่แหล่งฝึก และแบบผสม ตามลำดับ การรับรู้การบรรลุวัตถุประสงค์การฝึกงานของด้าน 2 อยู่ที่ 0.0% - 33.3%, 0.0% – 39.0% และ 0.0% – 38.8% จากการฝึกงานออนไลน์ ฝึกงานที่แหล่งฝึก และแบบผสม ตามลำดับ การรับรู้การวัตถุประสงค์การฝึกงานของด้าน 3 อยู่ที่  0.0% - 20.7%, 0.0% – 36.8%, และ 0.0% – 40.1% ของการฝึกงานออนไลน์ ฝึกงานที่แหล่งฝึก และแบบผสม ตามลำดับ นักศึกษามีความพึงพอใจไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างการฝึกงานที่แหล่งฝึกและแบบผสม อย่างไรก็ตาม นักศึกษาที่ฝึกงานออนไลน์ส่วนใหญ่มีความพึงพอใจต่ำกว่านักศึกษาที่ฝึกงานที่แหล่งฝึกและแบบผสม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (p < 0.05) สรุปผลการวิจัย: นักศึกษาที่มีรูปแบบการฝึกงานที่ต่างกันส่งผลต่อการรับรู้การบรรลุวัตถุประสงค์การฝึกงานและความพึงพอใจ