ผลของการให้บริการเลิกบุหรี่โดยคลินิกเลิกบุหรี่ ในร้านยามหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลมหาสารคาม

Abstract

บทนำ: ปัจจุบันนี้มีผู้เข้ารับบริการเลิกบุหรี่ในโรงพยาบาล มีจำนวนมาก และการศึกษาการเปรียบเทียบผลของการให้คำปรึกษาในการเลิกบุหรี่ระหว่างร้านยาและโรงพยาบาลยังมีจำกัด ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลการให้บริการเลิกบุหรี่โดยคลินิกเลิกบุหรี่ในร้านยามหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลมหาสารคาม วิธีการดำเนินการวิจัย: ศึกษาจำนวนบุหรี่ที่ลดลงต่อวัน จำนวนผู้ป่วยที่สามารถเลิกบุหรี่ได้และอัตราการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยาที่ใช้ในการเลิกบุหรี่ โดยรูปแบบงานวิจัยเป็นการวิจัยกึ่งเชิงทดลองโดยมีกลุ่มเปรียบเทียบทำการศึกษาระหว่างเดือนตุลาคม 2555 – มกราคม 2556 มีผู้เข้าร่วมการศึกษาทั้งหมด 68 คนแบ่งเป็นในร้านยามหาวิทยาลัยจำนวน 33 คนและในโรงพยาบาลมหาสารคามจำนวน 35 คนระยะเวลาในการติดตามการให้คำปรึกษาแต่ละรายใช้เวลา 30 วันคือ ณ วันที่ 0, 7, 14 และ 30 ผลการศึกษาวิจัย: ข้อมูลพื้นฐานของผู้เข้าร่วมการศึกษาทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่างกันในด้านเพศและอายุ (p=0.493, p=0.474 ตามลำดับ) แต่มีความแตกต่างกันด้านโรคประจำตัวของผู้ป่วย (p<0.001) จำนวนมวนบุหรี่ที่สูบต่อวันก่อนได้รับคำแนะนำและหลังได้รับคำแนะนำในร้านยามหาวิทยาลัยคือ 11.79±11.55 มวนและ 3.06±7.76 มวนตามลำดับ (p<0.001) ในโรงพยาบาลมหาสารคามพบว่ามี 14.77 ±8.79 และ 12.23±7.56 มวนตามลำดับ (p=0.054) ค่าเฉลี่ยผลต่างของจำนวนมวนบุหรี่ที่สูบต่อวันในร้านยามหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลมหาสารคามคือ 9.03±1.05 มวนและ 5.51±1.01 มวน ตามลำดับ (p=0.035) อัตราการเลิกบุหรี่ในร้านยามหาวิทยาลัยคิดเป็นร้อยละ 54.54 และไม่มีผู้ที่สามารถเลิกได้ในโรงพยาบาลมหาสารคามในช่วงที่ทำการศึกษา (สืบค้นข้อมูลผู้ป่วยจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์) (p<0.001) ผู้ป่วยส่วนมากที่สามารถเลิกบุหรี่ได้ใช้ยาอมอดบุหรี่หญ้าดอกขาวและอาการไม่พึงประสงค์ที่พบบ่อยคืออาการง่วงซึมจากยา nortriptyline (จำนวน 4 คน; ร้อยละ 17.39) สรุปผลการวิจัย: การศึกษานี้พบว่าผลการให้บริการเลิกบุหรี่ของร้านยามหาวิทยาลัยให้ผลสัมฤทธิ์แตกต่างกับโรงพยาบาล