ศักยภาพการต้านปฏิกิริยาออกซิเดชั่นในหลอดทดลองของข้าวสีพันธุ์ไทย

Abstract

บทนำ: สารมีสีในข้าวสี เช่น แอนโทไซยานิน (anthocyanins) มีคุณสมบัติสำคัญเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ จึงมีประโยชน์ในการลดภาวะเครียดออกซิเดชัน หากภาวะเครียดออกซิเดชันมีพัฒนาการที่รุนแรงขึ้นจะเป็นปัจจัยเสริมให้เกิดโรคต่างๆ เช่นโรคชรา (aging), โรคเบาหวาน (diabetes), โรคหัวใจขาดเลือด (coronary heart disease), โรคข้ออักเสบ (arthritis), โรคความจําเสื่อม (Alzheimer’s disease), และโรคมะเร็ง (cancer) เป็นต้น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพในการต้านอนุมูลอิสระของข้าวสีพันธุ์ไทย 4 สายพันธุ์ โดยทำการตรวจหาปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระในสารสกัดข้าว วิธีการดำเนินการวิจัย: สารสกัดข้าวสีพันธุ์ไทย 4 สายพันธุ์ ได้แก่ หอมแดง หอมกุหลาบแดง ก่ำดอยสะเก็ด และหอมดำสุโขทัย2 ใน 50% propylene glycol นำมาวิเคราะห์ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในหลอดทดลองด้วยวิธี ABTS, Hydroxyl radical scavenging และ FRAP เปรียบเทียบกับวิตามินซี (n=3) และทำการทดสอบความแตกต่างระหว่างกลุ่มตัวอย่างด้วย ANOVA ตามด้วย Tukey’s post hoc test ผลการศึกษาวิจัย: สารสกัดข้าวสีพันธุ์หอมแดงและหอมกุหลาบแดงมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงที่สุดจากการวิเคราะห์ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี ABTS กล่าวคือ สามารถยับยั้งอนุมูลABTS^•+ ได้ครึ่งหนึ่งของปริมาณอนุมูลอิสระทั้งหมดโดยมีค่า IC50 เท่ากับ 3.56±0.05% และ 4.12±0.05% ตามลำดับ (วิตามินซี = 5.46±0.59%) ส่วนฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระวิธี Hydroxylradical scavenging และ FRAP นั้น สารสกัดข้าวสีพันธุ์หอมแดงมีฤทธิ์สูงกว่าข้าวพันธุ์อื่นโดยมีค่า IC₅₀ เท่ากับ 1.27±0.02% (วิตามินซี = 0.01±0.001 µg/ml) และจากค่า FRAP ที่ความเข้มข้นตั้งแต่ 2.5% ความสามารถในการรีดิวซ์ Fe³⁺ ไปเป็น Fe²⁺ สารสกัดข้าวสีพันธุ์หอมแดงสูงกว่าข้าวสีพันธุ์อื่นอย่างมีนัยสำคัญ (p< 0.05) จากผลการศึกษาสามารถเรียงลำดับศักยภาพในการต้านออกซิเดชั่นของสารสกัดข้าวสีพันธุ์ต่างๆ ได้ ดังนี้ หอมแดง > หอมกุหลาบแดง > ก่ำดอยสะเก็ด > หอมดำสุโขทัย 2 ตามลำดับนัยสำคัญ (test p< 0.05) สรุปผลการวิจัย: สารสกัดข้าวพันธุ์หอมแดงมีศักยภาพในการต้านอนุมูลอิสระที่ดีที่สุด จึงเป็นที่น่าสนใจที่จะศึกษาฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดข้าวพันธุ์หอมแดงในกายสัตว์ทดลองเพิ่มเติมเพื่อยืนยันฤทธิ์ทางชีวภาพนี้ในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่อไป