ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ในสตรีอายุ 30-60 ปี อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ในสตรีอายุ 30-60 ปี อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง
(Cross-sectional Study) ระหว่างเดือนเมษายน-กันยายน 2567 กลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 414 คน ที่อาศัยอยู่ในอำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ดำเนินการเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา คือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยใช้สถิติเชิงอนุมาน คือ chi square และ Logistic Regression จากผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกร้อยละ 43.0 เมื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ผู้รับบริการที่มีเชื้อชาติไทยจะเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมากกว่าผู้รับบริการเชื้อชาติอื่น 2.46 เท่า (95% CI: 1.55-3.90) ผู้ที่ไม่ได้ประกอบอาชีพเกษตรกร เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มากกว่าผู้ที่มีอาชีพเกษตรกร 1.71 เท่า (95% CI: 1.12-2.60) และผู้รับบริการที่มีการรับรู้ความรุนแรงของการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกในระดับสูงจะเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมากกว่าผู้รับบริการที่มีการรับรู้ความรุนแรงของการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกในระดับปานกลางถึงต่ำ 2.30 เท่า (95% CI: 1.34-3.97) งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าพื้นที่เขตชายแดนหรือพื้นที่ห่างไกลมีอัตราการเข้ารับการตรวจคัดกรองต่ำกว่าพื้นที่อื่น ๆ อันเนื่องมาจากมีกลุ่มชนชาติพันธุ์อื่นอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้มีข้อจำกัดในการเข้ารับบริการด้านสุขภาพ ข้อจำกัดทางด้านภาษา ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรที่ให้เหตุผลว่าไม่สะดวกเข้ารับบริการตรวจคัดกรอง และยังเป็นกลุ่มที่มีระดับการรับรู้โอกาสเสี่ยงและความรุนแรงของการเกิดโรคอยู่ที่ระดับต่ำถึงปานกลาง ดังนั้นควรเพิ่มการตรวจคัดกรองในกลุ่มชาติพันธุ์ กลุ่มที่มีเชื้อชาติอื่น ๆ และกลุ่มผู้ประกอบอาชีพเกษตรกร รวมถึงให้คำแนะนำเกี่ยวกับความรุนแรงหรือผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกแก่ประชาชนในพื้นที่