อุบัติการณ์ภาวะอ้วนลงพุงของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าชนิดรุนแรงในรอบหนึ่งปี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ภาวะอ้วนลงพุง (metabolic syndrome) ของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าชนิดรุนแรง (major depressive disorder) ในรอบหนึ่งปีและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง

วิธีการศึกษา งานวิจัยนี้ได้ผ่านการเห็นชอบจากคณะกรรมการจริยธรรมวิจัยคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้ป่วยโรคซึมเศร้าชนิดรุนแรงที่มารับการรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่จะได้รับเชิญเข้าร่วมวิจัย ผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนลงพุงอยู่เดิมจะถูกคัดออกจากประวัติการเจ็บป่วย การตรวจร่างกาย (วัดรอบเอว) ตรวจระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดโดยใช้เกณฑ์ของ Adult treatment panel III  ผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะอ้วนลงพุงจะถูกเชิญมาติดตามภาวะอ้วนลงพุงเมื่อครบหนึ่งปีด้วยการตรวจเช่นเดิมเพื่อดูอุบัติการณ์ในรอบปี อายุ ประวัติการใช้ยาต้านโรคจิต ระยะเวลา และความรุนแรงของโรคซึมเศร้า รวมถึงประวัติครอบครัวจะถูกนำมาหาความสัมพันธ์กับการเกิดโรค

ผลการศึกษา มีผู้ป่วยซึมเศร้าชนิดรุนแรง 140 ราย เข้าร่วมโครงการ ผู้ป่วย 53 ราย ถูกคัดออกเพราะมีภาวะอ้วนลงพุงอยู่เดิม เมื่อครบหนึ่งปี ผู้ป่วย 77 ราย จาก 87 ราย มารับการตรวจซ้ำ พบว่ามีผู้ป่วย 13 ราย (ร้อยละ 16.9) มีภาวะอ้วนลงพุง โดยพบว่าระดับของไตรกลีเซอร์ไรด์และไขมันความหนาแน่นสูง (HDL) ตอนเริ่มโครงการสัมพันธ์กับการเกิดภาวะอ้วนลงพุง ส่วนอายุ ประวัติการใช้ยาต้านโรคจิต ระยะเวลา และความรุนแรงของโรคซึมเศร้า รวมถึงประวัติครอบครัวไม่พบความสัมพันธ์กับภาวะอ้วนลงพุง

สรุป ผู้ป่วยซึมเศร้าชนิดรุนแรงมีอุบัติการณ์ของภาวะอ้วนลงพุงสูง จึงควรติดตามคัดกรองโดยเฉพาะคนที่มีระดับของไตรกลีเซอร์ไรด์ และไขมันความหนาแน่นสูง (HDL) สูงอยู่เดิม