การเสริมสร้างพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งส่งผลต่อสุขภาพจิตและความสุขของผู้สูงอายุชุมชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร

ผู้แต่ง

  • ดวงเดือน ศาสตรภัทร คณะจิตวิทยา วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • สุรีย์วรรณ ภูริปัญญาคุณ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น วิทยาเขตวัชรพล
  • สุวรรณี จริยะพร คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันสารสาสน์เทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ
  • จิราภรณ์ โภชกปริภัณฑ์ คณะจิตวิทยา วิทยาลัยเซนต์หลุยส์

คำสำคัญ:

การเสริมสร้างพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง, สุขภาพจิต, ความสุข, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

วิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เปรียบเทียบสุขภาพจิต และความสุขของผู้สูงอายุที่ได้รับการเพิ่มพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม 2. เปรียบเทียบสุขภาพจิต และความสุขของผู้สูงอายุก่อนและหลังการเพิ่มพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง กลุ่มตัวอย่างเป็น ผู้สูงอายุที่ชุมชนแห่งหนึ่ง ในกรุงเทพมหานคร ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 50 คน ได้มาโดยวิธีเจาะจงแล้วทดสอบพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งเข้ากลุ่ม A และกลุ่ม B กลุ่มละ 25 คน โดยจัดกระทำให้ค่าเฉลี่ยของคะแนนความยืดหยุ่นทางจิตใจทั้ง 2 กลุ่มไม่แตกต่างกัน แล้วจับฉลากชื่อว่ากลุ่มใดเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มใดเป็นกลุ่มควบคุม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วย ชุดที่ 1 แบบวัดพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง ชุดที่ 2 แบบวัดสุขภาพจิตชุดที่ 3 แบบวัดความสุขฉบับสั้น และชุดที่ 4 รูปแบบกิจกรรมการเสริมสร้างพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งหาคุณภาพความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาชุด 1 กับ 4 ได้ค่าหาค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ .67 และ .79 ตามลำดับ ชุดที่ 2 กับ 3 ไม่ได้หาความเที่ยงตรง เพราะกรมสุขภาพจิตเป็นผู้สร้างไว้เป็นมาตรฐาน ส่วนการหาค่าความเชื่อมั่น หาโดยวิธี Cronbach,s alpha coefficient ได้ค่าความเชื่อมั่นของชุดที่ 1. แบบวัดพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง 2. แบบวัดสุขภาพจิต และ 3. แบบวัดความสุขฉบับสั้น ได้ค่าเท่ากับ .87, .83, .70 ตามลำดับ ส่วน 4. รูปแบบกิจกรรมการเสริมสร้างพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งไม่ได้หาความเชื่อมั่น รูปแบบกิจกรรมเป็นการแสดงละคร 4 องค์โดยกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้แสดง ๆ 4 ครั้ง การวิเคราะห์ใช้สถิติ MANOVA และ t-test แบบ dependent ในการทดสอบสมมติฐาน ผลการวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุที่ได้รับการเพิ่มพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งในกลุ่มทดลองมีคะแนนสุขภาพจิต และคะแนนความสุขสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และหลังจากผู้สูงอายุได้รับการเพิ่มพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง มีคะแนนสุขภาพจิตและคะแนนความสุขสูงกว่าก่อนได้รับการเพิ่มพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็ง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

เอกสารอ้างอิง

กนกภรณ์ ทองคุ้ม, นริสรา พึ่งโพธิ์สภ, และนันท์ชัตสัณห์ สกุลพงศ์. (2564). พลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ: แนวคิดและแนวทางการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิต. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 29(1), 105-116.

ธนพล บรรดาศักดิ์. (2560). ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความแข็งแกร่งในชีวิตต่อความสุข ในการเรียนรู้ของนักศึกษาพยาบาล (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา

ภาวิดา พันอินากูล, ภรภัทร เฮงอุดมทรัพย์, และดวงใจ วัฒนสินธุ์. (2561). อิทธิพลของปัจจัยด้านจิตสังคมที่มีต่อความสุขของผู้สูงอายุในชมชน. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา, 27(2), 40-48.

รชฏ ทิพโสต. (2564). ความยืดหยุ่นทางอารมณ์และสุขภาพจิตของนักเรียนเตรียมทหาร. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วนิดา ชุลิกาวิทย์, สุวิญ รักสัตย์, และสุเชาวน์ พลอยชุม. (2567). การเสริมสร้างพลังชีวิตของผู้สูงอายุตามแนวโสตาปัตติยังคธรรม. วารสารวิจยวิชาการ, 7(5), 27-45.

วันเพ็ญ แสงสงวน.(2562). ประสิทธิภาพของโปรแกรมการสร้างความเข้มแข็งทางจิตใจด้วยการใช้การเรียนรู้โดยใช้ปัญญาเป็นฐานในนักศึกษาพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก, 20(2), 186-194.

Parveen A., & Jabeen S. (2024). Resilience Promoting Happiness: An Attempt to Explore Interdependence. International Journal for Multidisciplinary Research, 6(6). doi: 10.36948/ijfmr.2024.v06i06.30819

Sharma, N. (2019). The relationship among mental health, resilience and happiness. The International Journal of Indian Psychology, 7(4), 48-54

Seligman, M. (2018). PERMA and the building blocks of well-being. The journal of positive psychology, 13(4), 333-335. doi: 10.1080/17439760.2018.1437466

Talaie, M., Mohammadi, Y., & Raeisoon, M. (2024). The effects of resilience training on mental health among students. Modern Care Journal, 21(4). doi: 10.5812/mcj-143805

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-25

รูปแบบการอ้างอิง

ศาสตรภัทร ด., ภูริปัญญาคุณ ส., จริยะพร ส., & โภชกปริภัณฑ์ จ. (2025). การเสริมสร้างพลังความยืดหยุ่นทางจิตใจให้เข้มแข็งส่งผลต่อสุขภาพจิตและความสุขของผู้สูงอายุชุมชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 11(2), 56–66. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/280212

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย