การศึกษาบทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม
คำสำคัญ:
บทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียมบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงบรรยาย เพื่อศึกษาบทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม และเพื่อให้สอดคล้องต่อความต้องการของผู้รับบริการและทันต่อสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในอนาคต การศึกษาครั้งนี้จึงใช้เทคนิคเดลฟาย ผู้ให้ข้อมูลคือผู้เชี่ยวชาญด้านงานไตเทียมจำนวน 18 คน วิธีดำเนินการวิจัยประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับบทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม ขั้นตอนที่ 2 นำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์มาวิเคราะห์เนื้อหาแล้วสร้างเป็นแบบสอบถามให้ผู้เชี่ยวชาญประมาณค่าแนวโน้มความสำคัญของบทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม และขั้นที่ 3 นำข้อมูลที่ได้จากรอบที่ 2 มาคำนวณหาค่ามัธยฐาน ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์ และส่งแบบสอบถามให้ผู้เชี่ยวชาญกลุ่มเดิมยืนยันคำตอบ จากนั้นจึงนำข้อมูลที่ได้มาคำนวณค่ามัธยฐาน และค่าพิสัยควอไทล์อีกครั้ง เพื่อสรุปเป็นบทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม ผลการวิจัยพบว่า บทบาทพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม ประกอบด้วย 6 บทบาท ดังนี้ 1) ด้านผู้ปฏิบัติการพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม จำนวน 40 ข้อ 2) ด้านผู้สอนและให้คำปรึกษา จำนวน 11 ข้อ 3) ด้านผู้ประสานงานและสื่อสาร 7 ข้อ 4) ด้านผู้จัดการความปลอดภัยและบริหารความเสี่ยง 10 ข้อ 5) ด้านผู้พัฒนาคุณภาพการพยาบาลการดูแลผู้ป่วยไตเทียม 12 ข้อ และ6) ด้านผู้ริเริ่มนวัตกรรมและเทคโนโลยี 7 ข้อ จากการวิจัยครั้งนี้พบว่าพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม ควรมีบทบาททั้ง 6 ด้าน ดังที่กล่าวมาเพื่อเป็นแนวทางแก่ผู้บริหารทางการพยาบาลในการกำหนดบทบาทให้สอดคล้องกับความเชี่ยวชาญของพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม และเป็นแนวทางในการพัฒนาความก้าวหน้าของพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียมต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กมลทิพย์ วิจิตรสุนทรกุล. (2565). ระบาดวิทยาและการทบทวนมาตรการป้องกันโรคไตเรื้อรัง. กองโรค ไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นจาก https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1308820220905025852.pdf
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). กรมควบคุมโรค รณรงค์ วันไตโลก 2567 ขับเคลื่อนการเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ประชาชน มุ่งเน้นการเข้าถึงการบริการที่เท่าเทียม. สืบค้น จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=41551&deptcode=brc
กัลปังหา โชสิวสกุล และแสงทอง ธีระทองคำ. (2563). การดูแลแบบองค์รวมชนิดประคับประคองในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะท้ายที่รักษาแบบไม่ล้างไต: กรณีศึกษา. วารสารสภาการพยาบาล, 35(4), 5-17.
จิราภรณ์ ชูวงศ์ และเจียมจิต โสภณสุขสถิตย์. (2554). ผลของการให้ความรู้ทางด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 5(2), 41-50.
จุฬารัตน์ ห้าวหาญ และอรชร อินทองปาน. (2558). การวิจัยและพัฒนารูปแบบการโค้ชเพื่อพัฒนาความสามารถในการปฏิบัติงานด้านการบริการสุขภาพ, วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 25(1), 167-177.
ณฐพุฒิ บุญวิสุทธิ์ และขจร ตีรณธนากุล. (2567). ปัญญาประดิษฐ์ในโรคไต : ความก้าวหน้า โอกาส และข้อกังวลในการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย, 30(3), 168-184.
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2553). ระเบียบวิธีการวิจัยทางการพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พัฒธิดา สุภีสุทธิ์. (2550). การบริหารความเสี่ยงในองค์กรพยาบาล โรงพยาบาลชุมชนที่คัดสรร. (การศึกษาค้นคว้าอิสระ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
รวงทอง เพิ่มจอมมงคล. (2551). การศึกษาสมรรถนะของพยาบาลผู้เชี่ยวชาญไตเทียม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา, รัชนีภรณ์ ทรัพย์กรานนท์, และประนอม โอทกานนท์. (2559). ปัจจัยสู่ความสำเร็จในการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ทางการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพ. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 24(3), 94-103.
วัลลีรัตน์ พบคีรี, ศศิธร ดีคล้าย, และสมชาติ โตรักษา. (2564). การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานพัฒนางานตามภารกิจหลักสู่งานวิจัย ของฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลจุฬาภรณ์. วารสารสถาบันบำราศนราดูร, 15(3), 162-171.
ศันสนีย์ รุ่งรัตน์ธวัชชัย. (2554). การบริหารความเสี่ยงสำหรับพยาบาล. กรงเทพฯ: วิทยาลัยพยาบาลและสุขภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
สภาการพยาบาล. (2561). ประกาศสภาการพยาบาลเรื่องนโยบายสภาการพยาบาลเกี่ยวกับกำลังคนในทีมการพยาบาล. สืบค้นจาก https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/003(1).pdf
สภาการพยาบาล. (2563). ราชกิจจานุเบกษา ข้อบังคับสภาการพยาบาล ว่าด้วยข้อจำกัดและเงื่อนไขในการประกอบวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2563. (ด้านการบำบัดทดแทนไต (การล้างไตทางช่องท้อง). สืบค้นจาก https://www.tnmc.or.th›news
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. (2557). เกณฑ์การตรวจรับรองมาตรฐานการรักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ฉบับปรับปรุงปี 2557 แพทย์สภา. นนทบุรี: สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสซิ่ง.
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. (2565). ข้อแนะนำเวชปฏิบัติ การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม พ.ศ. 2565 (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอนด์เจอร์นัล พับลิเคชั่น.
สมาคมพยาบาลโรคไตแห่งประเทศไทย (2566). ข้อแนะนำการปฏิบัติการดูแลผู้ป่วยฟอกเลือดและผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์กรุงเทพเวชสาร.
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. (2566). ตำราโรคไตเรื้อรัง เล่ม 2 . (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: เท็ก แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น จำกัด.
อัจฉรี คมกฤษ, และอารีย์วรรณ อ่วมตานี. (2564). การศึกษาบทบาทของพยาบาลผู้ประสานงานทางคลินิค. วารสารพยาบาลทหารบก, 22(2), 149-158.
อรนุช ท้าวอนนท์, ไพรินทร ยอดสุบัน, และเรืองอุไร อมรไชย. (2566). การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารกองการพยาบาล, 50(3), 185-200.
Bednarski, D., & Painter, D. (2023). American Nephrology Nurses Association Revised Position Statements: ‘The Role of the Registered Nurse in Nephrology’and ‘Delegation of Nursing Care Activities’. Nephrology Nursing Journal, 50(1). doi: 10.37526/1526-744X.2023.50.1.23
Bonner, A. (2007). Understanding the role of knowledge in the practice of expert nephrology nurses in Australia. Nursing & Health Sciences, 9(3), 161-167.
Jónsdóttir, A. A., & Lazo, G. R. (2022). Nephrology Nurses’ Perspectives for the Designs of Mobile Hemodialysis Devices: A Human Factors Engineering Approach. Nephrology Nursing Journal, 49(6), 481-530.
Junior colleges associations committee on research and development. Ca: Monterey.
Linstone, H. A., & Turoff, M. (Eds.). (1975). The delphi method (pp. 3-12). Reading, MA: Addison-Wesley.
Macmillan, T.T. (1971). The delphi technique. Paper presented at the annual meeting of the California
Maria, S., Marie, R., & Debbie, F. (2018). The profile of nephrology nursing. Switzerland: EDTNA/ERCA.
Metzger, M., Yoder, J., Fitzgibbon, K., Blackhall, L., & Abdel-Rahman, E. (2021). Nephrology and palliative care collaboration in the care of patients with advanced kidney disease: Results of a clinician Survey. Kidney medicine, 3(3), 368-377.
Mimura, N., Takuwa, Y., Tamura, Y., Kawamura, H., Nishimura, M., & Yamaguchi, N. (2023). Sustainable development goals in nephrology nursing to support social development for Japan’s changing population: recommendations for a new paradigm. Renal Replacement Therapy, 9(1), 27. doi: 10.1186/s41100-023-00483-2
Ng, M. S. N., Brown, E. A., Cheung, M., Figueiredo, A. E., Hurst, H., King, J. M., ... & Bennett, P. N. (2023). The Role of Nephrology Nurses in Symptom Management–Reflections on the Kidney Disease: Improving Global Outcomes Controversies Conference on Symptom- Based Complications in Dialysis Care. Kidney International Reports, 8(10), 1903-1906.
N. J., Castner, D., Hain, D. J., Latham, C., & Cahill, M. (2022). Nephrology Nursing Scope and Standards of Practice: Take Pride in Practice. Nephrology Nursing Journal, 49(4), 313-327. doi: 10.37526/1526-744X.2022.49.4.313
Rocha, M. T. F. B., Oliveira, C. M. D., Fecury, A. A., Dendacsk, C., Dias, C. A. G. M., & Oliveira, E. D. (2017). The role of nursing in the hemodialysis session. Multidisciplinary Scientific Journal, 2(11), 39-52.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
